Deklerasyon imzalandı: İşte o vurgu!

10 Kasım 2007 15:59 tsi
Ortadoğu'da oluşan ne? Blok mu eksen mi? Suudi Arabistan ile imzalanan deklerasyon ve deklerasyondaki o vurgu kafaları karıştırdı! iyibilgi analiz

ABD’nin Irak’ı işgalinin ardından Irak ve Lübnan üzerinde etkisi artan İran’ın Arap dünyasını rahatsız ettiği bir gerçek. Ancak bu durumdan sadece Arap dünyası değil, ABD ve İsrail de tedirgin. Bu yüzden Arap dünyası Şii bloğuna karşı bir Sünni blok oluşturma çabası içine giriyor. ABD bu çabaya destek verirken, Arap ülkeleri bloklaşma siyasetinde Türkiye’den liderlik konusunda yardımcı olmasını istiyor. Ancak Türkiye için Ortadoğu’da bloklaşma daha fazla çatışma ve gerginlik getireceğinden bu bloklaşmadan uzak duruyor. Uzmanların iyibilgi ile paylaştığı bilgilere göre Türkiye Şii dünyasıyla yakın ilişkileri olan tek Sünni ülkesi ve bu özelliğini kullanmak istiyor.

İşte şu sıralar Ankara’da gerçekleşen Suudi Arabistan Kralı Abdullah’ın ziyareti bu çerçevede değerlendiriliyor. Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan ile görüşen Abdullah’a devlet şeref madalyası verildi. Üstelik Orta Doğu Türkiye ile Suudi Arabistan arasında işbirliğine dair ortak deklarasyon imzalandı.

İmzalanan deklerasyon iki ülke arasındaki işbirliğini ve sorunlarla ilgili görüş alışverişini hızlandırmaya yönelik.

Cumhurbaşkanı Gül, Kral Abdullah ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın huzurunda Babacan ve Faysal'ın imzaladığı deklarasyonda, iki ülkeyi yakından ilgilendiren bölgesel konularda daha yoğun istişare ve işbirliği yapılması konusunda fikir birliğine varıldığı kaydediliyor.

Deklarasyona göre, karşılıklı üst düzey ziyaretler düzenli hale getirilecek, iki ülke arasında terör ve suçla mücadele alanındaki mevcut işbirliği artırılarak sürdürülecek. Bu deklerasyonun güvenlik ile ilgili kısmı. Bir de işin ekonomik boyutu var. Metne göre Türk firmalarının Suudi Arabistan'da, Suudi firmalarının da Türkiye'de daha fazla yatırım yapmaları teşvik edilecek, bu alanda karşılaşılan tüm engeller ortadan kaldırılacak. Ayrıca her iki ülke iş adamları arasındaki temasların artırılması özendirilecek.

Deklerasyonun ekonomik ve kültürel kısımları bir kenara bakılırsa, bölgede iki ülkeyi yakından ilgilendiren konularda yakın istişare ve işbirliği yapılması vurgusu önem kazanıyor. Şu an için iki ülkeyi yakından ilgilendiren bölgesel konular Irak, İran ve İsrail-Filistin barış süreci. Irak’taki istikrarsızlık iki ülkenin baş etmesi gereken önemli sorunlardan. Ancak Irak’ta artan İran etkisi Suudi yetkilileri daha fazla düşündürüyor. Suudi Arabistan’ın sorunlu Şii bölgesi, Riyad yönetimini bu konu üzerinde eğilmeye itiyor. Bu noktada Riyad yönetimi İran’ın etkisizleştirilmesi çabasında Washington ile hemfikir. Elbette bunun silahsız yöntemlerle yapılmasını savunuyor. Çünkü İran’a yönelik saldırı bölgede daha fazla karışıklık anlamına geliyor.

Öte yandan her ne kadar Türkiye bloklaşma çabalarına karşı çıksa da deklerasyondaki bu vurgu ve Türkiye’nin Arabistan dışında temas içinde bulunduğu diğer ülkeler durumu karmaşıklaştırıyor. Türkiye İran, Irak ve Suriye ile ilişkilerini sıcak tutmakla birlikte geçtiğimiz ay Mısır ile yaptığı stratejik ortaklık çerçeve anlaşması ve Ürdün ile daha önce yapılan paralel anlaşma Ortadoğu’da Türkiye’nin de yavaş yavaş kendini bloklaşma siyasetine bıraktığını gösteriyor. Belki de diğerleriyle birlikte düşünüldüğünde bu deklerasyon şu anlama geliyor: Türkiye elbette Şii dünyası ile ilişkilerini koparmayacaktır, ancak gittikçe –ABD’nin de desteğiyle- Ortadoğu’nun Sünni ülkeleri ile ilişkilerini tahkim ediyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,373 defa okundu.