‘Fino’ Washington’da: Türkiye de konuşuldu mu?

8 Kasım 2007 13:04 tsi
Fransızların deyimiyle ‘Amerikan Sarkozy’, Bush’u ziyareti sırasında oldukça romantikti. Fransa Cumhurbaşkanı, 2003’te başlayan Irak savaşı nedeniyle ABD’yle açılan arayı iki ülke arasındaki tarihi ilişkilere göndermelerle sü

Ahmet Lütfi Yavuz’un haberi

Fransız basını Elvis Presley hayranı olan, Bush’la birlikte hamburger yiyen ve ‘New York Police Departmanı’ logolu tişört giyen Sarkozy’ye “Sarkozy the American” (Amerikan Sarkozy) unvanını layık görüyor. Kimisi daha da ileri giderek ‘Bush’un Blair’den sonra yeni finosu’ yakıştırmasını yapıyor. Sarkozy de iki hafta önce sarf ettiği “Dava başladı, Amerikalıların dostu olacağım. Bana işkence yapmanıza gerek yok, zaten itiraf ediyorum” sözleriyle kendisini ‘Fransa tarihinin en Amerikan yanlısı cumhurbaşkanı’ olarak gösterenleri haklı çıkarıyor.

Sarkozy’nin Amerikan rüyası
Isınan ilişkilerin mimarı Sarkozy’nin Fransa’da ‘Amerikan Sarkozy’ olarak adlandırılmasının birden fazla nedeni var. Liberal Sarkozy, Rock ’n’ Roll dinliyor, Amerikan kıyafetlerini tercih ediyor… 2005’te İçişleri Bakanı olduğu sırada banliyölerdeki ayaklanmalara yaklaşımı, ardından öğrenci ayaklanmaları, istatistiklerin ayna tuttuğu zengin-fakir arasındaki uçurumun giderek büyümesi ve Baget ekmek fiyatlarında patlak veren kriz gibi olaylar da ‘liberal Sarkozy’yi Anti-Amerikan Sosyalistlerin gözünde Amerikancı bir kutba itiyor.

Bush’a sıcak mesajlar
ABD Başkanı George W. Bush, Tayyip Erdoğan’ın ardından Irak savaşında araları bozulan, ancak bu yılın başlarında yaptıkları görüşmede ‘kalpten kalbe bir dostluk’ kurduklarını söyleyen Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’yi ağırladı. Bir önceki Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın Irak’ın kendi yolunu kendisinin çizmesini savunmasıyla ikili arasında yükselen gerilim, şimdilerde yerini sütliman bir havaya bıraktı. İki ülkenin ortak çıkarlarının sayısı günden güne artıyor. 2003’te ülkeler arasındaki bağları kopma noktasına getiren Irak krizi artık geride kaldı.

Sarkozy’nin Bush’la görüşmesinde kullandığı “Amerika’yı seviyoruz” ifadesi, ABD’nin II. Dünya Savaşı sırasında Fransa’ya kol kanat gerdiğini anlatarak duygulu repliklerle izleyicileri sık sık alkış tutmaya teşvik etti.

Nicolas Sarkozy, ABD’ye giderken yanına aldığı çantasında Bush’un hoşuna gidecek konu başlıkları vardı. İran’ın nükleer programına karşı güçlü bir iş birliğine, Ortadoğu barışına ve Lübnan’daki istikrara yapılan Fransız vurguları, ABD politikalarıyla örtüşen konulardı.

Türkiye için ne ifade ediyor?
ABD ve Fransa’nın arasını ısıtan bu görüşme, Türkiye adına iki farklı konuda değerlendirilebilir; Ermeni meselesi ve Türkiye’nin AB üyeliği… Çünkü bu iki konuda, her iki ülkenin de farklı yaklaşımları bulunuyor. Sarkozy, göreve geldiğinden bu yana iki başlıkta da Türkiye aleyhine bir tutum sergiliyor. Sarkozy’nin İçişleri Bakanı olarak görev yaptığı günlerde Fransa parlamentosunun 2001 yılındaki “Ermeni soykırımının inkarının suç sayılması” kararı, mevcut parlamento tarafından hâlâ korunuyor. Yine AB konusunda Fransa, Türkiye’nin birliğe dahil olmasına yüksek sesle karşı çıkıyor. Sarkozy, her fırsatta Türkiye’nin bir ‘küçük Asya ülkesi’ olduğunu ve AB-Türkiye ilişkilerinde ‘imtiyazlı ortaklıktan’ yana tavrını yineliyor.

ABD’nin bugünlerdeki tutumu ise Türkiye’yi kaybetmek istemediğini, ancak ortaya net bir Türkiye yanlısı tavır koyamadığını gösteriyor. PKK sorunuyla ilgili taahhütlere rağmen Bush yönetimi, henüz aksiyona geçmedi. Yine de ABD’nin kendi ağzıyla da itiraf ettiği gibi Ortadoğu’dan bir 50 yıl kadar daha çıkamayacağı gerçeği, Türkiye’yle kalıcı bir dostluğa sahip olması gerektiği hipotezini doğuruyor. Tabii bunlar, aradaki ilişkilerin aktif bir müttefik ilişkisinden, mesafeli bir ilişkiye dönüş olabileceği anlamına gelmiyor. Zira Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu’nda kabul edilen Ermeni tasarısı, her ne kadar desteğin erimesiyle Genel Kurul’a taşınmayacak olsa da, milletvekilleri ve Ermeni lobisi tarafından tekrar gündeme alınmak üzere uygun zamanı bekleyecek. Uzmanlara göre, Kuzey Irak’taki tansiyonun düşmesi ve İran’la ABD arasındaki gerilimin daha fazla yükselmemesi gibi bir senaryo, tasarının geçmesi için uygun bir zemin oluşturabilir.

ABD ise Türkiye’nin AB üyeliğinin en büyük destekçilerinden… Isınmaya başlayan ABD-Fransa ilişkilerinde ortak bir politik dil oluşmaya başladıkça Türkiye’yi ilgilendiren bu iki konuda yeni rotalar ortaya çıkabilir. Bu noktada ikilinin İran karşıtı yaklaşımlarının sürmesi halinde Türkiye iki ülke için daha da iyi ilişkiler yürütülmesi gereken bir dost olarak görülmesi olasılıklar arasında. Ortadoğu’nun sonsuz karanlığı bu olasılığın gerçekleşme ihtimalini her geçen gün güçlendiriyor. Yani Sarko, ABD’ye yakınlaşarak Ortadoğu meselelerine bulaşıyor, bu durum da Türkiye ile yeni bir sürecin başlamasını gerektiriyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,274 defa okundu.