Amerikan teklifi: 3 parçalı ana plan!

2 Kasım 2007 11:52 tsi
Bu satırların yazıldığı sırada, ABD Dışişleri Bakanı Rice’ı taşıyan uçağın tekerlekleri Ankara’ya değiyordu. Ve Başkent’te en merak edilen konu, Amerika’nın Kuzey Irak ve terörist PKK’ya ilişkin önlem önerilerinin ne olacağıy

Ve bugün bir seri yerli-yabancı kaynak, gizli dosyanın ana hatlarının ne olduğuna ilişkin ilk analizleri veriyor. Buna göre ABD, 3 ana vektör üzerine kurguluyor önerilerini. ABD dosyasında her biri ile ilgili ve bağlantılı tali işler bölümü de var.

Ama temel bakış üçlü bir ayağa oturtuluyor. Bu maddelerin neler olduğuna gelince. Washington açık ve destekler biçimde yine söylemeyecek ama, Kuzey Irak’a yönelik bir harekatı muhalefet etmeyecek.

Ancak bunun bir şaşırtıcı bir de şaşartıcı olmayan detayı var. Şaşartıcı olmayan, operasyonun “sınırları”. ABD, harekatın coğrafi sınırları konusunda artık kesin bir uzlaşı istiyor.

Yani en yalın biçimiyle “kaç kilometre içerisi” üzerinde konuşulacak. ABD’nin bu konudaki-maksimum-fikrinin/isteğinin, evvelsi gün New York Times Gazetesi’nde yayınlanan haritanın gösterdiği biçimde olduğu tahmin ediliyor.

Şaşırtıcı tarafı ise şu. Bugüne kadar ABD, Kuzey Irak’a girilmesi konusunda hep muhalif bir tutum sergiledi ve bunu katı biçimde savundu. Bu görünen taraf.

Şimdi “ses çıkarmayacak” olması, Türkiye iç dinamiklerinin bölgeye yönelik operasyona “angaje” olmasından ve gerçekleşmemesi halinde özellikle hükümete yönelik eleştirilerin ağırlaşacağı analizine dayandırılıyordu.

Bu sebebin doğruluk payı da bulunmakla birlikte, Washington’un, Türkiye’nin Kuzey Irak’ta-belli şart ve sınırlar içinde-bulunmasının ABD politikasına uygun düştüğü de artık sıkça dillendiriliyor.

Bu tezi destekleyen en önemli karine, ABD’nin artık İran’a yönelik bir askeri girişim sürecine iyice yaklaşmış olması. Dünyanın bir çok ülkesinde ve ABD’de, İran’a yönelik bir saldırının en fazla bir yıl içinde gerçekleştirilip sona erdirileceğine ilişkin oldukça somuk çalışma ve deklerasyonlar mevcut.

Bu halde gerçekleşecek bir saldırıya, Tahran’ın Kuzey Irak üzerinden ve “kara kuvvetleri” ile bir yanıt vermesini engelleyecek kalkan olarak, Türkiye’nin bölgede bulunmasının Beyaz Saray politikası olarak şekillendiği kesif biçimde söyleniyor.

Yani sonuç olarak ABD, detayları iyi görüşülmek şartıyla sınır ötesi bir askeri girişime muhalefetini askıya alacak, veya karşıt söylem kullamasına rağmen herhangi bir engelleyici girişimde bulunmayacak.

Askeri bir ön alma zaten mümkün olmadığı gibi, politik ve diplomatik savunmalar inşa etmeyecek.

Kürtleri 'de-stabilize' etmeyin'

İkinci ana madde, ilkiyle açık biçimde ilintili. Bunu bir şart olarak okumak da olası. ABD, Türk girişiminin bölgeyi “de-stabileze” etmemesini talep edecek. Ve bu konuda inatla ayak direyecek.

Peki bunun anlamı ne? Amerika, Kuzey Irak’ta yönetimde bulunan Kürt oluşumlarının bu harekat yüzünden zarar görmesini, bölgenin gelişiminin sekteye uğramısını ama en çok Kürt yönetiminin siyasi erkinin kırılmasını istemiyor.

Bu nedenle, harekatın Barzani ve diğerlerini oyun dışı pozisyona sürecek açılımlardan uzak durmasını söyleyecek. Bunun herakatla ilgili iz düşümü birinci madde de zaten bulunuyor: az asker, coğrafi sınırı belli girişim.

Üçüncü madde ise tamamen terörist PKK ile ilgili. ABD, PKK’ya karşı “açık, kullanılabilir, pratik ve hızlı” istihbarat bilgilerini Ankara’ya yığacak. Bu bilgiler-bugüne kadar-pek örneği görülmemiş şekilde olacak.

Nasıl?.. Yani istihbarat içeriği ve zamanlaması ile öyle olacak ki, Türkiye bu bilgilere dayanarak PKK’yı tam olarak vurabilecek ve hedefi yok edebilecek. Bununla ilgili bilgiler zaten basına nispeten yansımış durumda.

Fakat şu değişiklik önemli. ABD ta 1991 yılından beri bu tür istihbari bilgileri Ankara ile paylaşmıyordu. Yeni bir açılım olarak elbette önemli ama örgütü törerist olarak resmi biçimde tanımlayan ve her fırsatta Türkiye’nin yanında olduğunu söyleyen Amerika’nın bu kadar zamandır neden parmağını oynatmadığı tartış(ıl)malı.

Bu teknik bir madde. İçinde “ortak eylem” gibi bir bakışın bulunduğu da söyleniyor. Ancak bu son derece tartışmalı bir bilgi. Fakat aynı maddenin bir de (b) fıkrası mevcut.

Bu eke ilişkin söylenmesi gereken ilk şey, muhtemelen Ankara’yı kızdıracağı. Çünkü bu ek, “Washington, Ankara ve Bağdat” arasında terörism odaklı organizasyonun yeniden aktive edilmesini öneriyor.

Basitçe söylemek gerekirse, hiçbir işe yaramayan ve Türkiye tarafından “oyalama” olarak adlandırılmış ve “hata” olarak bizzat Dışişleri Bakanı Babacan tarafından yaftalanmış, “PKK ile mücadele koordinatörlüğü”nin ihdası demek. Ki Ankara tarafından ciddiye alınmayacağı açık. Ama dosyada bulunduğu en “kesin” maddelerden biri de bu.

Amerikan önerileri içinde en merak edilen konular ise PKK’ya yönelik elle tutulur ve pratik maddeler. Bu dosyanın en gizli bölümünü oluşturuyor ve pek bilinmiyor. Fakat örgütün finans kaynaklarının kurulması ve/veya yeni komisyonlar kurulması türünden sunumların iyi karşılanmayacağı açık.

Türkiye, Kuzey Irak’taki terörist varlığın sona erdirilmesine ilişkin net ifadeler bekliyor. Bu beklentinin çıta yüksekliği ise Amerika için uygun mu belirsiz. Törerist liderlerin teslimi, açık vuruşlar, nokta hedef imhaları, ABD silahlı kuvvetlerinin katılımı, operasyon beklentisi yüzünden Kuzey Irak şehirlerine dönmüş teröristlerin tasfiyesi vs.

Bu beklentilerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini ise zaman gösterecek. Ancak çok kısa bir zaman!

 

Bu haber 2,370 defa okundu.