Türkiye masadan kalkarsa?

1 Kasım 2007 13:07 tsi
Garip ama 5 Kasım masasında ne olacağı önemli değil! Önemli olan masadan nasıl kalkılacağı. Zira Ankara’nın kırmızı çantasında ne olduğu belli. ABD’nin masaya ne süreceği de. ‘Sonuç ne olur’ derseniz, Türkiye ipleri koparıp toplant

Herkes Başbakan Erdoğan ve Başkan Bush’un o masada ne söyleyeceğini merak ediyor ama asıl merak edilmesi gereken hangi dosyaların açılacağı değil, o dosyaların nasıl kapanacağı!

Ankara elbette ana mönü olarak masaya Kuzey Irak ve PKK’yı yatıracak. ABD ise bolca İran ve tali olarak da Kuzey Irak'ı. Genel hatlar böyle. Peki Bush-Erdoğan masasından bir sonuç çıkacak mı?

Evek çıkacak! Uzlaşılsın veya uzlaşılmasın Washington’daki 5 Kasım toplantısından bir sonuç çıkacak ve tüm dünya da bu sonucu heyecanlı gözlerle izleyecek. Yine de bu sonuç “mutabakat” anlamına gelmiyor.

Amerikalılar umut vermiyor!

Uzlaşı olmadan da sonuç çıkabilir ve bu iki ülkenin çıkardığı ayrı sonuçlar olur. Bu görüşmede neler olabileceğine gelince. Amerika’daki genel hava olası sonuçlar açısından güneşli sayılmaz.

Fakat şunu belirtelim; bu tür görüşmelerden önce Washington’dan çok fazla sayıda ve açık bilgi gelir. Ama bir gelenek olarak bu sızmalar çoğunlukla negatiftir. Misafiri zorlu bir toplantı olacağı ve pek bir şey alamayacağı, bu yüzden de "taleplerini düşük tutması" psikolojisine hazırlar.

Beyaz Saray ve hükümete yakın kaynakların görüşme öncesi neler söylediklerine gelince. Amerikalılar, Ankara’nın özelikle PKK konusundaki beklentilerinin ABD tarafından karşılanma olasılığı konusunda oldukça şüpheli.

Burada, “oldukça” kelimesinin üzerinde durmak gerekiyor. Zira aynı kaynaklar “hemen hemen hiçbir şey alamazsınız” derken, elde edilebilecek kazanımları da ancak “göstermelik veya oyalayıcı” olarak nitelendiriyorlar.

Hatta buna ilişkin örnek verenler de var. "Son bir-iki gün içinde Türk basınında yer alan 'ABD istihbarat yağdırıyor' minvallli haberlere bakın" diyorlar ve ekliyorlar, “Şimdiye kadar neden vermedi, veremez miydi?”

Benzer öngörülerin yanında gerçekten rahatsız edici spekülasyorlar da mevcut. Türkiye ile ABD arasında tam bir akamete uğrayan “PKK ile mücadele özel temsilciliği”nin yeniden inşa edilmesi gibi.

Ancak neredeyse “alay etmek” anlamına gelebilecek böyle bir önerinin masaya sürülmesi, gerçekten de gergin anların yaşanmasına sebep olabilir.

Washington’daki toplantının içeriği/sonuçlarına etki edecek, bu konuda peşin ipuçları sağlayacak sağlam turnusol kağıtlarından birisi, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın Ankara’ya yapacağı ziyaret.

Bir görüşe göre Rice’ın elinde bir şey olmasaydı Ankara’yı pas geçer ve İstanbul’daki “Irak’ın Komşuları Toplantısı”na katılırdı. Bu şeklî analizin sadece bir veri olmaktan öte anlamı yok.

Ancak Rice’ın burada söyleyecekleri Beyaz Saray yolunda ipuçları taşıyacak, veya Başbakan Erdoğan’ın satır aralarına sıkışan sözü “sürprizlere hazırlıklıyız”a gönderme yaparcasına, sürprizleri saklayacak!

Kriz-sever!

O halde Rice’ın çantasında ne var? Batılı kaynaklar ne yazık ki bu çantanın içeriği konusunda da ümitvar değil. ABD’nin “verebileceği zaten fazla bir şey olmadığından” Rice’in eli de çantası da boş

Gerçi Beyaz Saray’ın bu yüzden canının hayli sıkıldığını söyleyenler de var ama, mazaret olarak “Barzani’ye söz geçiremiyoruz ki” türünden bir gerekçenin ortaya çıkması halinde-bu da sık söylenen bir beklenti-Ankara’nın-bu inanılması imkansız-yanıt karşısında iyice sinirlenebileceği de ayrı bir gerçek.

Bu görüşleri kuvvetlice savunanlar açısından sonuç olarak, iki ülke ilişkileri açısından bir kriz ihtimali de mevcut. Yani Rice’ın ziyaretinden sonra Türkiye’nin geziyi iptal etmesi de, Beyaz Saray’da iplerin kopması da ihtimal dahilinde.

Bu madalyonun bir yüzü. ABD’nin Türkiye’nin hem ruh haline hem de kararlılığını anladığını düşünenler ise Rice’ın çantasında gizli bir dosyanın olabileceğini, genel hatlarının Ankara’da, detaylarının ise Washington’da karara bağlanacabileceğini söylüyorlar.

Bu ihtilmal açık bir uzlaşı ve ortak harekata kadar uzanan bir mutabakatı işaret ediyor. Yine bu ihtimal, ABD’nin PKK’ya karşı açık bir harekata girmesinden, bölgedeki (Kuzey Irak) Kürt gruplarını da harekete geçirebilecek somut önerileri kapsıyor.

Türkiye masayı terk ederse?

Washington'dan muhtemelen tüm bu ihtimalleri "harmanlayan" bir sonuç çıkacak. Ancak en kötü ihtimal, yani Ankara'nın masayı terk etmesi olasılığı varsa da, kimse bu konuyu düşünmek istemiyor.

"Olmaz öyle şey, olmaması için elden gelen yapılmalı" dense de, veya "bu ağır bir varsayım, olursa bakmak lazım" diyenler de bulunsa, bu en kötü senaryo ihtimali "iki tarafı" da hayli düşündürüyor.

Çünkü böylesi bir olasılık, önce Türkiye'nin Kuzey Irak'a kesin biçimde girmesi, ardından da girdiği yerlerde kimin olabileceği şüphesini artık duymaması demek.

 

Bu haber 1,912 defa okundu.