Ortadoğu'nun yeni gizemi: İsrail'li Yahudi Kürtler!

31 Ekim 2007 09:09 tsi
1950 yılında Kuzey Irak'tan İsrail'e götürülen Kürtler, Ortadoğu'nun en gizemli topluluğunu oluşturuyor. Sayıları 150 bini bulan bu Kürt Yahudileri, İsrail tarafından destekleniyor. Daha ilginç olan ise, Barzani'nin bu Yahudilerle olan ilişkileri...

İsrail'de tahminlere göre 140 bin Kürt yaşıyor. 1950'li yıllarda yaklaşık 100 bin Kuzey Iraklı Kürt Yahudisi Mossad'ın düzenlediği Ezra ve Nehemya adı verilen operasyonla İsrail'e götürülmüştü. Irak'ta köylerde ve kasabalarda yaşayan Yahudiler önce Bağdat'ta toplanmış, ardından da uçaklarla İsrail'e taşınmıştı. İsrail'e götürülen Kürtler'in büyük bir bölümü Kudüs'ün Katamomim semtinde ve Hayfa'nın köylerinde yaşıyor. Kürtçe konuşan, Kürt kıyafetleri giyen, Kürt yemekleri yapan ve aynı zamanda da Sinagog'a giden Kürt Yahudileri, Ortadoğu coğrafyasının en gizemli topluluğu olarak kabul ediliyor.

İSRAİL'DE KÜRTÇE NAĞMELER

Kudüs'e 20 kilometre uzaklıktaki Mevaseret Köyü, Kürt Yahudilerinin en yoğun yaşadığı merkezlerden biri. Kuzey Irak'a göre biraz daha yeşil ve daha modern bir yapıya sahip olan köyde dil, kültür ve gelenek ise Kuzey Irak'la aynı. Köyde çoğunlukla Kuzey Irak'tan göç eden Kürt Yahudiler yaşıyor. Bölge bu yüzden de pek çok kişinin ifadesiyle 'Küçük Kürdistan'. Mevaseret Köyü, aynı zamanda İsrail'in eski savunma bakanı ve Kürt Yahudilerinin en ünlü ismi İzak Mordehay'ın da doğum yeri. Köyde hangi eve girilse içeriden Kürtçe nağmeler yükseliyor. Evlerdeki televizyonların kumandalarında ilk tuşlarda Kürtçe kanallar kayıtlı. Kürdistan TV, Kürtsad ve PKK yanlısı Roj TV bölgede en çok izlenen kanallar.

KUZEY IRAK'I ÇOK ÖZLÜYORUM

Kuzey Irak'ın Duhok kentinden 13 yıl önce İsrail'e göçeden Evin Celil, halâ Kürt yerel kıyafetlerini giyiyor. Tandırda ekmek yapan Celil, Irak'taki günlerini özlemle anlatıyor: "Memleketimi çok özlüyorum. Ne zaman bir Kürtçe televizyon izlesem ağlıyorum. Bizim oraları hiç bir yer tutmuyor."

 

Barzani ailesinin İsrail'de derin dostlukları var

Kürt- İsrail Dostluk Birliği'nin Başkanı ve Kürt- Yahudi Kültür Merkezi'nin kurucusu Dr. Mote Zaken ise aslen Zaholu bir Kürt. Zaken, İsrail ile Barzani ailesi arasında tarihi ve kültürel bir ilişki olduğunu anlattı. Zaken, bu ilişkinin baba Mustafa Barzani tarafından kurulduğunun altını çizdi. Zaken'in anlattıları oldukça dikkat çekici: "Mustafa Barzani'nin çocukluk arkadaşı bir Kürt Yahudisi Havaco Kano'ydu. Havaco İsrail'e göç edince aralarındaki ilişki bozulmadı. “İsrail ile yakın ilişkileri bulunan barzani ailesi yahudi mi? Zaken'in buna verebileceği net bir yanını yok: "Bu soyismi Barzan bölgesinden geliyor. Yani o coğrafyada yaşayan bazı Yahudiler de bu soyismini almış. Mesut Barzani ile hiç bir akrabalık ve kan bağları yok. Bence şu anda İsrail ile Irak'taki Kürt yönetimi arasında resmi bir ilişki yok. Ama Kürt yönetimine büyük bir sempati var” diyor.

Bu haber 1,724 defa okundu.