Bu belgeye dikkat: Türkiye'nin verdiği mesaj!

26 Ekim 2007 16:41 tsi
Farkında mısınız… Salı günü Türkiye çok önemli bir belgenin altına imza attı… Başbakan Erdoğan’ın İngiliz meslektaşı Brown ile altına imza attığı metin Türk siyasi tarihinde önemli bir kırılma anlamına geliyor, ancak bu tarihi imza terör

Yahya Bostan’ın haberi

1 Mart tezkeresi öncesinde Amerikalı yetkililerle Türk makamları Türkiye-ABD işbirliği müzakerelerini yürütürken gözlerden kaçan bir ayrıntı gazetelerde kendisine ancak küçük bir yer bulabilmişti… İngiliz askeri yetkililer Türk makamlarına başvurarak İngiliz askerlerinin de Türk topraklarını kullanarak Irak’a girmesini talep etmişlerdi. Türk diplomasisi İngilizlerle olası bir ortaklığı müzakere bile etmedi. Verilen yanıt kısaca şuydu: Tarihi nedenlerden dolayı bu talebinizi olumlu karşılayamayız…

Türkiye’nin bu tepkisinin üzerinde uzun uzun tartışmak ve altyapısını anlamak gerekiyor. Birinci dünya savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü, Musul ve Ortadoğu dersek belki de bu tepkinin psikolojik alt yapısına dair birkaç ipucu yakalamış oluruz. Ancak soru şimdilik bu değil. Soru dört yıl öncesinde Türkiye’nin bu yanıtı verdiği bir ülkeyle neden şimdi stratejik ortaklık anlaşması yaptığı…

Başbakan Erdoğan 23 Ekim Salı günü Londra’da İngiliz meslektaşı Gordon Brown ile Türkiye-İngiltere stratejik ortaklı anlaşmasını imzaladı. Stratejik Ortaklık Belgesi'nde Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci, terör örgütü PKK ve El Kaide'ye karşı ortak işbirliği, bölgesel istikrarın geliştirilmesi ile savunma, ticaret ve enerji alanında kapsamlı konular yer alıyor. İyibilgi bu anlaşmanın ne anlama geldiğini gazeteci Fikret Ertan ile konuştu…

Türkiye-İngiltere stratejik ortaklık anlaşması imzaladı. Bu yeni bir anlaşmamı yoksa eskiden de böyle bir anlaşma vardı da yenilendi mi?

İngiltere ile ilk defa yapıldı bu anlaşma. Böylece Amerika’nın dışında da ilk kez bir ülkeyle yapılmış oldu.

Yeni bir anlaşmaysa oldukça önemli olmalı… Tam da Ortadoğu’da yeni gelişmeler olurken. Ancak önce şuradan başlayalım… Bildiğimiz kadarıyla İngiltere Ortadoğu politikasını değişiyor. Blair hükümeti yerini Brown’a bıraktı ve İngiltere Irak’tan çekildi gibi. Kimileri Londra’nın Washington ile yollarını ayırdığını söylüyor. Siz buna katılıyor musunuz?

Brown hükümetinin Amerika’nın Irak’taki varlığına Blair hükümetinden daha az destek vereceğini düşünüyorum. Zaten 7 bin askerleri kaldı İngilizlerin Basra’da. Basra’nın güvenliğini de Irak hükümetine devrederlerse kendisi de çekilecek. Afganistan’a çekilecek ama. Kabil’e ağırlık verecek…

İngiltere’nin yerini yaptığı son çıkışlarla Fransa’nın aldığı söyleniyor. ABD, İngiltere ve Fransa arasında Ortadoğu’daki sorunlara yaklaşım konusunda fark var mı? Yoksa nüanslardan mı bahsetmeliyiz?

Fransa’nın bu şekilde değişmesinin sebebi Sarkozy. Sarkozy Fransa’nın denklemini değiştirdi. Önceki başkan Chirac Amerikan karşıtı bir politika izliyordu. Ancak Fransa daha şahin oldu özelikle İran konusunda ve ABD’ye yaklaştı. Bu noktada Sarkozy’nin tercihleri önem kazanıyor. İngiltere ise ikisinin ortasında daha ılımlı bir politika izliyor özellikle İran bağlamında. Olayların şekillenmesini bekliyor. İran konusunda Amerika’nın istediği kadar sert değil Londra.

Türkiye İngiltere ile stratejik ortaklık anlaşması imzalarken ABD ile sorunlar yaşıyor. Artık stratejik ortaklık yerine müttefiklik konuşuluyor. Bu anlamda Türkiye’nin stratejik ortak tercihi Ortadoğu’ya dönük politikalara nasıl yansıyacak?

Bir tercih yapmıyor Türkiye. İngiltere Amerika’nın yerini tutamaz. Belge kıymetli bir belge ancak altının dolması lazım. Şu da var ki İngiltere Amerika’nın sunacağı şeyleri sunamaz. Ancak elbette belge diplomatik olarak elimizi güçlendirdi.

Aslında sormak istediğim şu: İran konusunda İngiltere daha ılımlı diyorsunuz. Türkiye bu anlaşmayla kendisinden İran konusunda beklenti içine girenlere “benim yaklaşımım İngiltere ile paralel” mesajı mı vermek istedi?

İmaen bunu söylemiş olabilir. Zaten Türkiye’nin bu konudaki tutumu belli. Hiçbir hükümet buna müsaade edemez. Bu bir devlet politikasıdır. Hiçbir hükümet İran’a yönelik bir saldırıda Amerika ile birlikte hareket edemez. Amerika’nın bunu öğrenmiş olması lazım.

Sizce öğrendiler mi peki?

Yüzde yüz öğrendiğini sanmıyorum. Ancak ne Rice’ın kafasında ne de Bush’un kafasında Türkiye’ye dönük böyle bir beklenti var.

İran konusunda Türkiye’den beklentisi olanlar kim peki?

Neo-conlar…

Bu haber 3,680 defa okundu.