Peki, o manşetler ne olacak?

25 Ekim 2007 17:18 tsi
Yayın yasağı Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararıyla kaldırıldı. Sansüre elbette karşıyız… Peki, o manşetler ne olacak? Uzmanına sorduk… iyibilgi özel

Salı günü RTÜK’ten radyo ve televizyonlara giden Bakan Cemil Çiçek imzalı bir yazıda ''Hakkari'nin Dağlıca bölgesinde meydana gelen terörist saldırılarla ilgili olarak; kamu düzenini ve halkın moral değerlerini olumsuz etkileyen, güvenlik güçlerine dönük zaaf imajı yayan, toplumsal psikolojiyi olumsuz etkileyen'' denerek radyo ve televizyonlardan Dağlıca’daki saldırı ile ilgili yayınlarının durdurulması istenmişti.

Sansürü destekliyor durumuna düşmemek için hemen hatırlatalım. İyibilgi.com yayın yasağı sansür olarak adlandırılmadığı dönemde, yasak geldiği anda bu sansürdür diyen ve ‘doğru iletişim stratejisi güdülmüyor’ diye hükümeti uyaran ilk yayın organıydı. 

İyibilgi’nin yayın yasağı konur konmaz yaptığı analiz konumumuzun açık olduğunu gösteriyor: Sansüre karşıyız!

Şimdiyse o sansür kaldırıldı. Danıştay “sınırı belli olmayan yasak yayın özgürlüğüne aykırı” gerekçesiyle yürütmeyi durdurdu. Bu haklı bir karar ve bilgi alma hakkı açısından anlamlı…

Anlamlı ancak ortada ciddi bir problem var. Çünkü hükümet yayın yasağını mutlak bir yasak olarak ortaya koymadı, oldukça gevşekti ve terörle ilgili haberler yapılmaya devam edildi. Açıklamadan anlaşılan amacın “halkı korku ve paniğe sevkedecek, moral değerlerini yıpratacak” ve belki de “halkı birbirine düşürücecek” yayınların kısıtlanması olduğuydu.

Problem şu: Sansüre karşıyız ancak kimi gazetelerin ya da televizyonların da ölçüsü yok… Bir gazeteden örnek verelim: Bugün Türkiye’nin en çok okunan gazetelerinden biri şu sürmanşetle çıkmış: Ortadoğu’nun dansözleri… Spotlar ise tam bir felaket… Bilgi vermek amaçlı spottan ziyade tamamen yorum içeren, karalayan, propaganda spotları. Talabani ve Barzani’yi biz de sevmeyebiliriz. Ancak gazetecilik dili denen bir şey var ve obje ‘düşman’ da olsa dilimizin duygusallaşmasını gerektirmemeli. Üstelik bu dil sadece düşmana karşı değil, toplum içinde huzursuzluk yaratacak şekilde Türkiye’de yaşayan insanlar için de kullanılıyor kimi zaman. İşte devletin rahatsızlığı ve günlerdir yaptıkları “sağduyu” çağrısının sebebi bu…

Yasakçılığa karşıyız peki ama bu manşetler ne olacak? Bilgi Üniversitesi öğretim görevlisi iletişimci Ferda Balancar ile konuştuk.

‘Yasakçılığa karşı olma fetişizmi çok doğru değil’ diyor Balancar ve şunları ekliyor:
 
“Eğer daha normal koşullarda demokratik standartların asgari sağlandığı durumda olsaydık daha kolay olurdu yasağa karşı çıkmak. ‘Vahşi’ gazetecilik yapılırken zor görünüyor.”

Balancar’ın sözlerinden anlaşılan günümüz gazeteciliğinin konulara yaklaşımının ‘olağanüstü’ olduğu… Öncelikle hükümetin talebinin mutlak sansür olarak algılanmasına karşı çıkıyor Balancar ve “Hükümetin yayın yasağı talebi halkı galeyana getirecek yayınlar için geçerli” diyor.  Bu yayın yasağının “hükümeti dövmek için” çarpıtıldığını ve sansür gibi yansıtıldığını belirten Balancar, “Hükümetin RTÜK’e gönderdiği talep yazısı basına yansıdığı gibi değil. Geniş bir yasakçılık anlayışı yok orda. Makul mantıklı bir talep gibi geldi bana” diyor.

Balancar “sansür doğru değil peki kışkırtıcı manşetler nasıl kontrol edilecek” şeklindeki sorumuza verdiği yanıtta şunları söylüyor:

Irkçılık nasıl bir suçsa bu da buna benziyor. Komşu bir ülkenin devlet başkanına karikatürlerde köpek maması yediriliyor. Bu da bir nevi hakarete giriyor aslında… Keşke hükümet yayın yasağı koymak durumunda kalmasa… Gazeteci meslek örgütleri ya da basın konseyi gibi kurumlar uyarıda bulunabilir ama bir yaptırım gücü yok bunların. Zaten olsa da gazeteci tipolojsi bu manşetlerle barışık Türkiye’de. Sayfa sekreterinden muhabire, yayın yönetmenine kadar bu manşetlerle barışık bir hava var Türkiye’de. Bu noktada Hükümetin yapmaya çalıştığını, belki de bu yüzden yanlış olanı, sivil toplum yapmalı. Sivil toplum kışkırtıcı başlıkların daha fazla yer almaması için basın örgütlerine baskı yapmalı.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,080 defa okundu.