Ebedi diyet İncirlik: ’şimdi’ kapatın!

16 Ekim 2007 11:50 tsi
İncirlik meselesi ebedi bir koz olarak Türkiye tarafından hep saklandı. Oysa o üs çoktan fani! Gündem uygun ve Türkiye haklıyken İncirlik üzerinde bir daha ama hızlıca düşünmek gerekiyor. Çünkü bugün masaya sert biçimde sürülmeyen İncirlik kozu, yarın ala

İncirlik üssü Türk-Amerikan ilişkilerinin iyi olduğu zamanlarda da kötü olduğu zamanlarda da hep gündemde oldu. Ancak şurası bir gerçek ki, İncirlik Türkiye için her zaman ABD’ye karşı bir koz olarak görüldü.

Kabul etmek gerekir ki İncirlik zamanın çeşitli dönemlerinde bu koz vasfını da sağladı. Ancak çoğu zaman iki taraf da buranın kapatılmayacağını biliyordu.

İncirlik’i kritik tartışma konusu yapan olaylar zinciri, 1. Körfez Savaşı, PKK’ya destek verdiği iddiaları ve 2. Irak Savaşı’ndan sonra iyice alevlendi.

Bugün neredeyse tarihi bir statüye dönüşen İncirlik Üssü, görev süresinin uzatılıp uzatılmama tartışmaları, kritik anlarda ABD’ye karşı açılan bir kart olarak Türk Dışişleri tarafından her zaman el altında tutuldu.

Şunu da kabul etmek gerekiyor ki, bu koz zaman zaman öylesine güçlü hale geldi ki, kullanılmaması kullanılmasından daha tehtidkâr oldu. Peki bugün durum ne?

ABD için İncirlik önemli mi?

Terörist PKK, Kuzey Irak’ın durumu, ABD’nin bölgedeki varlığının yarattığı sancılar ve nihayet sözde Ermeni yasa tasarısı İncirlik’in yeniden ama daha ağır biçimde tartışılmasını gündeme getirdi.

Getirdi ama ABD’nin bakış açısından İncirlik artık o kadar kıymetli değil. Sebebi ise güncel olaylarla ilgili hiç değil. Washington açısından İncirlik üssü’nün kıymeti artık sadece politik.

Bu önemsiz değil ama Türkiye’nin elindeki kartı “as” seviyesinden belki “vale”ye indiriyor. Nedeni de basit. ABD uzun zamandır İncirlik konusunun sık biçimde önçüne sürülmesinden hoşnut değil.

Bu yüzden Saddam Hüseyin’in yıkılmasından bu yana İncirlik’e alternatif olasılıkları düşünüyor. Gerçi düşünme safhasının çoktan geçildiği de söylenmeli.

Özetlemek gerekirse bugün ABD’nin elinde İncirlik’e opsiyon oluşturan en az 3 üs olanağı bulunuyor. Kuveyt, Ürdün ve Bulgaristan. Ve bir de tüm sorunları çözen bir başka üs ihtimali mevcut.

Önce bunları bir değerlendirelim. Kuveyt, Ürdün ve Bulgaristan güzergahları nicelik açından ABD’nin taleplerini karşılayabilecek durumda ama nitelik açıdan değil.

Kuveyt ve Ürdün zaten ABD’nin kullanabileceği yollar. Fakat bu adresler coğrafi açıdan uygun değil. Sürekli bir hava irtibatına ihtiylacı olan ABD’ya daha uzun bir rota ve ekonomik yük getiriyor.

Bulgaristan ise aynı eksilere biraz daha az eksi ile sahip. Fakat bölgeye yakınlık açısından Türkiye ile kıyaslanamaz. Yine de iş kopma noktasına geldiğinde, uzun zamandır Beyaz Saray ile sıcak ilişkileri sahip olma yolunda ciddi adımlar atan Bulgaristan’ın tüm kapılarını açacağı aşikar.

Diğer iki ülke için de durum aynı. Bununla birlikte ABD’nin İncirlik’e alternatif-aslına bakılırsa bölgedeki tüm üslerine alternatif-bir seçeneği daha bulunuyor.

Bu seçenek Kuzey Irak. Bu seçenek o denli kıymetli ki, ABD’ye bir üs değil, kullanması için neredeyse bir ülke sağlıyor. Dahası-Türk gazetelerinde fotoğrafları bile yayınlanacak denli-iyi biliniyor ki, Amerika burada uzun zamandır son derece büyük ve tüm ihtiyaçları karşılayacak havaalanı ve üs inşasını sürdürüyor.

Bu yollardan ayrı olarak örneğin Lübnan (!) gibi spekülatif olarak adı geçen yerler de var. Ama sonuç olarak ABD uzun zamandır İncirlik’i ikame edecek planları hazırlıyor ve uyguluyor.

Muhtemelen bir kriz olmasa dahi, zaman içinde bir başka üssü kullanabilir. İki ülke arasındaki politik gerginliğin, stratejik bir ortaklığın nişanesi olarak İncirlik’in elde tutulmasını zorlaştırdığı görülmeli.

Sonuç olarak “kart”ın ömrü doluyor. Ya kullanılacak veya geçersiz kalacak. Dahası kullanılmazsa, bir daha kullanılmak için uygun zaman da olmayabilir.

Bu haber 787 defa okundu.