Türkiye artmasını beklerken, AB yardımları kıstı

0 0 0000 00:00 tsi
Türkiye, Avrupa Birliği'nden (AB) yeni fon imkânları yaratmaya çalışırken AB, mevcut bütçede de indirime gitti. Aday ülke konumundaki Türkiye'nin AB bütçesinden alacağı hibe yardımı giderek düşüyor.

Avrupa Konseyi'nin 17 Temmuz 2006 tarihli 1085/2006 sayılı yönetmeliğinde aday ülkelere üyelik öncesi yardım fonu sağlayan Üyelik Öncesi Yardım Enstrümanı'nın (IPA) 2007-2013 bütçesi 14 milyar eurodan 11 milyar 468 milyon euroya düşürüldü. Türkiye'nin 2013'e kadar alacağı yıllık yardım büyüklüğü böylece 1 milyar euronun altına inmiş oldu.

AB'den gelecek kaynağın ihtiyaçları gidermekten uzak kalacağını belirten AB danışmanlık şirketi İstanbul Ekonomi'nin kurucularından Sinan Ülgen, Türkiye'nin hızla yeni finans kaynakları bulması gerektiğini söyledi.

Kaynak için iyi proje şart

Aday ülkelere farklı fonlardan kaynak aktarımı yapan AB fonları 2007 itibariyle IPA adıyla tek bir çatıda toplanacak. AB'nin tarım ve kırsal kalkınma dahil, tüm sektörlere aktaracağı hibe yardımları IPA üzerinden gerçekleşecek. Fonun dağılımı da ülkeler bazında değil, sektörler bazında olacak. Hangi ülke en iyi projeyi geliştirirse tahsis edilen bütçeden en çok o ülke yararlanabilecek.

IPA'dan özellikle kırsal kalkınma ve tarımsal projelerin pay alacağını belirten Ülgen, "Bir diğer ana harcama kalemini de AB mevzuatını uygulayacak kurumların kapasitesini artırmaya dönük projeler oluşturacak. Ama sonuçta Türkiye üyelik gereklerini yerine getirmek için kendine kaynak bulmak zorunda kalacak" dedi. Türkiye'nin finans arayışına çözüm olarak yap-işlet-devret modelini gösteren Ülgen, kamu ve özel sektörün bu yöntemle ortak projelere girişebileceğini söyledi.

Ülgen, "Türkiye özellikle kırsal bölgelerde yatırım açığını kapatmaya odaklanmalı. Yerli ve yabancı girişimciler bu alanda yatırım ortamına kazandırılmalı. Kırsal kalkınma AB'ye üyeliğin temel koşullarından birine dönüştü. Madalyonun bir de şöyle bir yüzü var: Yıl sonu itibariyle Türkiye'nin AB'den alacağı fon büyüklüğü, beklenenden az ama bugünkünden çok. Türkiye bugüne kadar AB hibe fonlarından 1 milyar euronun altında kaynak alabildi. 2004'te 250 milyon euro, 2005'te 300 milyon euro ve 2006'da 500 milyon euro hibe geldi. 2007'de alacağımız hibe de yaklaşık 500 milyon euro olacaktır. Ama sonraki yıl itibariyle alacaklarımız bunun üstüne çıkacak" dedi.

Yıl sonu karnesi zayıf gelebilir

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Öğretim Üyesi Profesör Erol Çakmak da aday ülkelerin öncekiler kadar, büyük bütçeli yardımlardan yararlanamayacağını söyledi. Çakmak, "Bütçesinin yarıdan fazlasını Ortak Tarım Politikası'na ayıran AB, aday ülkelerin tarımsal kalkınmasına yüklü yardımlarda bulunuyordu. Ama şimdi Ortak Tarım Politikası'nda köklü değişikliklere gidiyor. Bu, bütçeden tarıma aktarılan kaynağın gerilemeye devam edeceği anlamına geliyor. Dolayısıyla aday ülkelere yönelik yardımlar da düşüyor" dedi.

AB'nin aday ülkeler için her sonbaharda rapor yayımladığını hatırlatan Çakmak, "Müzakere tarihi alan Türkiye'nin yıl sonu raporu daha önce açıklanan ilerleme raporları kadar hoşgörülü olmayacak. Bir bakıma Türkiye'nin AB karnesi niteliğindeki raporun, yaptırımlar içermesi söz konusu. Raporda, daha hızlı bir dönüşüm beklentisi dile getirilecek" diye konuştu.

Fon dağıtımı hâlâ yapılmadı

Avrupa Konseyi yönetmeliğiyle ilgili bir diğer sorun da fon dağıtımının hâlâ yapılmamış olması. Türkiye de diğer adaylar da (Hırvatistan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna ve Sırbistan-Karadağ) ilk taksitini 4 ay sonra alacakları fonun ne kadar olduğunu bilmiyor. Bu noktada AB'ye uyum amaçlı kullanılacak fonun verimsiz harcanması riski gündeme geliyor. Referans'ın edindiği bilgiye göre aday ülkeler de fon dağıtımındaki gecikmeden rahatsız. Türkiye ve diğer ülke temsilcileri AB yetkililerine "Bütçe rakamlarının kesinleşmeden, uyum stratejilerini belirleyemiyoruz" görüşünü iletti. Bu arada dağıtımdaki gecikmenin nedeni olarak AB bürokrasisi gösteriliyor.

ABHaber

Bu haber 246 defa okundu.