Dedikodusuz ifade özgürlüğü olur mu?

10 Ekim 2007 14:51 tsi
Latin Amerika ülkesi Kolombiya'nın 300 yıldır dedikoduculuğuyla nam salmış Tulua kentinde dedikodu yapanlara 1100 dolar para ile iki ay hapis cezası çıkarıldı. Muhalifler, yasaya 'ifade özgürlüğüne açık saldırı' diye isyan etti. Halk, 'Dedikodu gelene

TULUA - Latin Amerika ülkesi Kolombiya'nın, 300 yıldır 'dedikoduculuğuyla' namlı Tulua kentinde, belediye konseyinin dedikoduyu cezalandıran yasa çıkarması ifade özgürlüğü tartışmalarını körükledi.
Belediye başkanı Juan Guillermo Angel, kentin 'kötü şanı' ve dedikodunun cinayetlere dahi yol açmasından yaka silkip 'zarar verici ve onur kırıcı iftira yayana 1100 dolar ceza veya iki ay hapis' öngören yasa çıkardı. Angel, eleştirilerle önce "Dedikodu karşıtı yasa mı çıkmış? Bu sadece dedikodu" diyerek dalgasını geçti. Ardından da "Yasanın amacı yaşam kalitesini artırmak. Bir kentin sorumluluğu dayanışma, dürsütlük ve saygıyı teşviktir" savunusu yaptı.

'Suç unsuru içeren dedikodu'
Ancak muhaliflerin susmaya niyeti yok. 'Suç içeren dedikoduyu' tanımlamanın zorluğuna dikkat çekip yasanın 'ifade özgürlüğünü çiğnediğini' belirten muhaliflerin başında eski başkan Gustavo Alvarez Gardeazabal bulunuyor. Gardeazabal'a göre, Angel yasayı 'kendisine garezinden' çıkarmış. Zira radyo programında Angel'ın 2003'te hileli seçimlerle başkan olduğunu iddia eden Gardeazabal, bir 'belediye görevlisi'nin yaptığı 'hakaret suçlaması' sebebiyle yasa yürürlüğe girdiği gün hâkim karşısına çıkarılmış. Gardeazabal, "Yasa, ifade özgürlüğüne açık bir saldırı ve az ya da çok beni susturmayı amaçlıyor" diyor. Angel ise "Gardeazabal paranoyak. Yasa şahsi değil, resmi bir karar" yanıtı veriyor.
Angel'in destekçileri de yok değil. Otobüs şoförü Antonio Gomez, "Dedikodu sadece insanları rahatsız etmiyor. Çatışmalara da yol açıyor. Yasa faydalı olabilir" yorumu yaparken, Cauca Üniversitesi tarih profesörü Hugo Bolivar Hinojosa, "Tulua'da yalanlar sanki gerçeklermiş gibi konuşulur. İnsanlar gerçeği alıp süsler ve bu hep olumlu yönde olmaz. Kentin, Angel'ın çizdiği bu sınıra ihtiyacı var" diyerek kent tarihinden iki ünlü dedikodu örneği veriyor.

İki ünlü dedikodu örneği
İlki Joaquin Martinez adlı haydutla ilgili. 1889 tarihli dedikoduya göre, infaz mangası iki denemede de Martinez'i öldürmeyi başaramamış zira kurşunlar vücuduna işlememiş. Ancak bir papaz Martinez'in taktığı Meryem kolyesini çıkarınca haydut 'ölümlü' olabilmiş. Dedikodunun cinayetlere bile yol açtığını gösteren ikinci örnekse 1990'larda geçiyor. Binbaşı Jorge Lopez Quintero, yakın bir arkadaşından eşinin 'yasak aşk' yaşadığını duyup onu öldürüyor. Quintero, iki yıl hapis yatıp çıktıktan kısa süre sonra kimliği belirsiz biri tarafından öldürülüyor.
Tarih uzmanı Ömer Franco Duque ise halkın dedikodu iştahı böyle kabarıkken, böylesi bir yasanın etkisiz olacağı fikrinde: "Tulua, 18 bin nüfuslu olmasına karşın yedi gazete, beş radyo ve üç televizyon kanalı bulunuyor. Yani dedikodu aslında bizim geleneğimiz. Kolay yok olmaz. Bu, hatalara yol açan bir takıntı."

Radikal

 

Bu haber 167 defa okundu.