Kolomb, keşfettiği Amerika'yı bölüyor

10 Ekim 2007 09:26 tsi
Yerlilerin, 'soykırım' başlangıcı olarak gördüğü Kolomb Günü'nü, göçmenler ise coşkuyla kutluyor. Ortaya çıkan tatil karmaşası da Amerikalılara zorluk yaşatıyor.

Daha şimdiden Kasım 2008'de yapılacak başkanlık seçimleriyle yatıp kalkan Amerika'nın gündemini son günlerde tarihsel bir konu işgal ediyor. Her yıl ekim ayının ikinci pazartesi gününü, Kristof Kolomb'un 1492'de kıtayı keşfedişi dolayısıyla Kolomb Günü olarak kutlayan ABD, ilginç uygulamalara ve protestolara sahne oluyor. Kolomb'u, Amerika'daki Kızılderililere karşı yüzyıllarca sürecek bir 'soykırım' ve 'zulmün' başlatıcısı olarak gören yerliler, protesto gösterileri düzenliyor. Göçmen Amerikalıların çoğunlukta olduğu eyaletlerde ise bayram sevinci yaşanıyor. Federal bayram olduğu için resmi işyerlerinin kapalı olması gereken Kolomb Günü'nde, kimileri tatil yaparken, kimilerinin işbaşı yapması ise Amerikalılar için büyük zorluğa dönüşüyor.

Amerikalılar, yaşadıkları kıtanın keşfini, bu yıl 515.si düzenlenen Kolomb Günü ile kutlamaya başladı. New York, her zaman olduğu gibi en büyük katılımlı Kolomb Günü Yürüyüşü'ne ev sahipliği yaptı. Pazartesi günü 5'inci Cadde'de yapılan yürüyüşe, binlerce İtalyan-Amerikalı katıldı. New York'ta bütün resmi kurumlar kapalı durumdayken, neredeyse bütün özel sektör ise çalışmaya devam etti. New York Borsası da 1950'li yıllardan beri olduğu gibi Kolomb Günü'nü görmezden gelerek açık kaldı. Bankalarda ise durum daha karışık. Bazı bankalar açık kalmaya devam ederken, bazı bankalar tatil yaptı. Amerikalı yerlilerin çoğunlukta bulunduğu birçok eyalet ise bugünü bir 'bayram' olarak görmüyor. Önemli oranda Kızılderili barındıran eyaletlerde, Kolomb Günü, sembolik törenlerle geçiştiriliyor. Nevada eyaletinde yasal bayram olarak değil, sivil grupların geleneksel kutlamalarına sahne oluyor. Güney Dakota'da ise "Kızılderili Günü" olarak adlandırılıyor, Minnesota'da da kutlanmıyor. 1992'de Ekvador'un başkenti Quito'da uluslararası bir konferans yapan Güney ve Kuzey Amerika Kızılderili kabileleri, 12 Ekim gününü, 'Yerli Halklarla Uluslararası Dayanışma Günü' ilan etmişti. Kolomb Günü, federal bir bayram. Ancak bu bayram gününde milyonlarca Amerikalının tatil yapması, tatil yapamayan milyonlarca Amerikalı için büyük zorluğa dönüşüyor. Federal bayram sebebiyle kamu okulları, federal devlet kurumları, bazı eyaletlerde resmi kurumlar ve birçok banka, ekim ayının ikinci pazartesi günü kapalı kalıyor. Ancak işyerleri ve ticaret müesseselerinin büyük bölümü, Kolomb Günü'nde de açık olmaya ve iş yapmaya devam ediyor. Bu da çocukları okulların kapanması nedeniyle evde kaldığı halde işe gitmek zorunda kalan ailelerde ve bankalarla çalışan şirketlerin işlerinde düzensizliğe sebep oluyor. Anne babalarının çalışmak zorunda olması, Kolomb Günü'nü çocuklar için tatil olmaktan çıkarıp, birçok çocuk için bakıcılarıyla geçirmek zorunda oldukları sıkıcı bir pazartesine dönüştürüyor.

New York'ta bayram, Denver'da protesto

Amerikalılar, yaşadıkları kıtanın keşfini, bu yıl 515.si düzenlenen Kolomb Günü ile kutlamaya başladı. Kolomb Günü'nün ilk kutlandığı yer olan New York, her zaman olduğu gibi en büyük katılımlı Kolomb Günü Yürüyüşü'ne ev sahipliği yaptı. Pazartesi günü 5'inci Cadde'de yapılan yürüyüşe, binlerce İtalyan-Amerikalı ile yaklaşan seçimler nedeniyle oy avına çıkmış çok sayıda politikacı katıldı. Ancak Kolomb'u, Kızılderili 'soykırım'ının başlatıcısı olarak gören yerliler, protesto gösterileri düzenliyor. Denver şehrindeki yürüyüş, ellerinde 'kanı' sembolize eden kırmızı boyalarla gelen yüzlerce protestocu nedeniyle yarım kaldı. Kırmızı boyayla kaplanan Denver sokaklarındaki gerginlikte 83 kişi gözaltına alındı.

Kolomb'un milliyeti keşfedilemiyor

Amerika'yı 1492 yılında keşfeden ilk Avrupalı olduğuna inanılan Kristof Kolomb'un, hangi milletten olduğu yolundaki tartışmalar, keşfin 515. yılının kutlandığı bu hafta yeniden alevlendi. Birçok okul kitabında, Kolomb'un İtalya'nın Cenova şehrinden olduğu belirtiliyor. Ancak Kolomb'un gayri meşru olarak dünyaya gelmiş bir Portekiz prensi olduğu ya da İspanya'nın Hıristiyanlarca Endülüs'ten alınması sırasında din değiştirmiş bir Yahudi olduğu yolundaki iddialar da tarihçiler arasında önemli taraftar buluyor. İspanyol genetikçi Dr. Jose Lorente'nin, Kolomb'un Sevilla'daki mezarından aldığı kemik parçaları üzerinde başlattığı gen araştırmasının, bu konudaki belirsizliği ortadan kaldırması bekleniyor. New York Times gazetesinde yer alan habere göre, bazı tarihçilerden ve resmi kurumlardan destek gören Lorente, Kolomb'un genetik özellikleriyle Kolomb'un akrabası olduklarını belirten değişik din ve milletlerden kişilerin genlerini karşılaştırıyor. 2004'te başlatılan araştırmanın yakın zamanda bitmesi bekleniyor. Tarihçiler, Cenovalı bir Cristoforo Colombo'nun yaşadığının tarihsel bir gerçek olduğu konusunda hemfikir. Bu isimde biri o dönemde yaşadı, doğumu ve ilk hayatı ile ilgili bilgiler de var. Ancak, bu kişinin Amerika'yı keşfeden kaşifle ilgisine dair kesin hiçbir bilgi yok. Amerika kaşifinin hayatına ait her detay onu Avrupa'nın güneyindeki her ırkla irtibatlı hale getiriyor. Kütüphanesinde, Katalan kitapları vardı. Bir Portekiz soylusunun kızıyla evliydi. Kastilya dilinde yazıyordu ve yazdığı notların etrafını Yahudi sembolleriyle dolduruyordu.

1971'den beri resmî bayram

Tarihçilere göre Kristof Kolomb, 12 Ekim 1492 günü, Karayipler'deki adalardan birinde karaya ayak bastı. Hindistan'a ulaştığını sanan Kolomb, adada karşılaştığı yerlilere, 'Hintli' manasında 'Indian' dedi. Bu yüzden Amerikan İngilizcesinde yerli 'Kızılderili' kelimesinin yerine 'Indian' kullanılıyor. İlk Kolomb Günü kutlaması, Kolomb'un Amerika'yı keşfinin 300'üncü yılı olan 1792'de New York'ta yapıldı. 400'üncü yıl olan 1892'de ise dönemin ABD Başkanı Benjamin Harrison, bütün Amerikalıları, Kolomb Günü kutlamaları yapmaya davet etti. Kolomb Günü kutlamaları başlangıçta özellikle İtalyan Amerikalılar tarafından kültürel bir gün olarak kutlanmaya başlandı. Colorado'daki madenlerde çalışmaya gelen İtalyan göçmenlerin de gayretiyle Colorado, 1905 yılında Kolomb Günü'nü eyalet çapında bayram ilan eden ilk eyalet oldu. 1937 yılında ise Başkan Franklin Delano Roosevelt, bugünü federal bayram ilan ederek, ülke çapında kutlanmasını istedi. 1971 yılından beri her ekim ayının ikinci pazartesi günü Kolomb Günü adıyla federal bayram olarak kutlanıyor. Aynı gün Kanada'da ise Şükran Günü olarak anılıyor.

zaman

Bu haber 545 defa okundu.