Ekonomide alarm!

15 Eylül 2015 10:13 tsi
Fed’in kritik faiz kararının beklendiği haftada Türk Lirası kan kaybediyor. Dolar/TL, euro/TL ve sepet kur rekor kırdı. Dolar 3,0696 liraya, euro ise 3,4798 liraya kadar çıktı.

ABD Merkez Bankası'nın 16-17 Eylül'de gerçekleştireceği faiz toplantısı öncesi global piyasalar temkinli bir seyir izlerken, güvenlik endişeleri ve siyasi belirsizliğin de etkisiyle dolar/TL yeni tarihi zirveyi gördü.

Güvenlik endişesi etkili

Dün güne 3.0470 seviyesinde başlayan dolar/TL, tarihi zirve olan 3.0696'a kadar yükseldikten sonra bir miktar geriledi. Euro/TL ise 3,4798 ile yılın ve tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Euro ve doların eşit ağırlıkta oluşturduğu sepet ise 3.2618 liraya yükselerek başka bir rekora imza attı. Borsa ise yüzde 0,07 oranında değer kaybetti.

Fitch yakından izlenecek

Bir bankacı, "Fed kararı beklenirken, yurtiçindeki siyasi belirsizlik ve güvenlik endişeleri TL'de oynaklığın artmasına neden oluyor. Hem lokal hem de yabancı yatırımcının dolar talebi söz konusu" dedi. ING Bank Özel Bankacılık Stratejisti Pınar Uslu, "Fed'in bu ay faiz artırımına gitmesi piyasalarda sert hareketlerin görülmesine neden olabilir. Siyasi belirsizliğin ve güvenlik endişelerinin baskısı altındaki yurt içi piyasalarda da Fed kararı kritik olacak. Cuma günü uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in Türkiye'nin kredi notuna ilişkin değerlendirmesi izlenecek" dedi.

Dolar 3.65 TL'yi görebilir

n Goldman Sachs, yayınladığı raporda, “Türkiye piyasası, yoğunlaşan politik belirsizlik ve gelişen piyasalarda güvenin kötüleşmesi ile yılbaşından bu yana dolar bazında yüzde 36 geriledi. Ekonomistlerimiz Türkiye’nin makro değişkenlerinde düşüş beklentisini koruyor ve sürdürülebilir olmayan şekilde büyük dışsal dengesizlikler döviz kurunda ek düzeltmelerin geleceğine işaret ediyor. Ayrıca dolar/TL kurunun 2016 yılı sonunda 3.65 seviyesine geleceği tahmininde bulunuyor" ifadelerini kullandı.

Karşılıksız çekte deprem yaşandı

Ağustos ayında karşılıksız çeklerin tutarı yüzde 77,1 artışla 2,2 milyar liraya dayandı. İlk 8 ayda ise yüzde 49'luk artışla 17,6 milyar liraya ulaştı.

Artan siyasi belirsizlik ve güvenlik sorunu ekonomiye etkilemeye devam ediyor. Bunun önemli örneklerinden biri de karşılıksız çek tutarlarında yaşanıyor.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi , 2015 yılı Ağustos ayıyla ilgili karşılıksız çek bilgilerini dün açıkladı. Sonuçlar karşılıksız çek adedi ve miktarında büyük bir artışı ortaya koydu.

58,4 milyarlık kullanım

Ağustosta, bankalara geçen yılın aynı ayına göre yüzde 45,6 artışla 1 milyon 958 bin 581 çek ibraz (çek kesildi) edildi. Bunların tutarı ise yüzde 30,2 arışta 58,4 milyar lira oldu. Yine bu çeklerin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 74,7 artışla 66 bin 87 adedi karşılıksız çıktı. Karşılıksız çeklerin tutarı da yüzde 77,1 artışla 2 milyar 173 milyon liraya yükseldi.

Bankalar tarafından karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çeklerde ise düşüş devam ediyor. Ağustos ayında bu tür çek sayısı yüzde 51 düşüşle 5 bin 953’e gerilerken, bunların tutarı da yüzde 48,7 düşüşle 184 milyon lirada kaldı. Ayrıca karşılıksız çek tutarının toplam çek tutarına oranı geçen yılın ağustos ayında yüzde 2,7 iken, bu yıl yüzde 3,7’ye yükseldi.

Toplamı 490 bin adet

Yılın ilk 8 ayında karşılıksız çek adedi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 artarak 490 bin 467 adede ulaştı. Bunların parasal karşılığı da yüzde 49 artarak 17,6 milyar liraya yükseldi. Karşılıksız çek tutarının toplam çek tutarına oranı da yüzde 3,2'den yüzde 4,1’e çıktı. Öte yandan karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çek sayısı 94 bin 237 adet, bunların tutarı da 2 milyar 465 milyon lirada kaldı.

Şirketlerin yurtdışı borcu 10 milyar dolar arttı

Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli kredi borcu, geçen temmuz ayı itibariyle 2014 yıl sonuna göre 10,4 milyar dolar artarak 178,2 milyar dolara yükseldi.

Merkez Bankası verilerine göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 9,9 milyar dolar, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmaları ise 696 milyon dolar arttı.

Kısa vadeli 33 milyar dolar

Yine temmuz sonu itibarıyla, özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç), 2014 yıl sonuna göre 11,2 milyar dolar azalarak 33,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Toplam rakam 211 milyar dolara çıktı.

1 yılda 70 milyar dolar ödenecek

Yurtdışından sağladığı toplam kredi borcu, temmuz sonu itibarıyla kalan vadeye göre incelendiğinde, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemeleri toplam 70 milyar dolar tutarında gerçekleşti.

BUGÜN GAZETESİ

Bu haber 749 defa okundu.