‘Sıcak takip’siz anlaşma sadece formalite

28 Eylül 2007 17:44 tsi
Türkiye ve Irak, terörle mücadelede işbirliği anlaşmasına imza attı. Ancak ilk metinde olan ancak daha sonra çıkarılan “sıcak takip” maddesi anlaşmada yok. Uzmanlar ‘Sıcak takip’ maddesi olmayan bir anlaşmanın formaliteden ibaret k

Uzmanlar, anlaşmanın bu haliyle diplomatik önemi olduğunu ancak PKK terörünü durdurmak konusunda yetersiz kalacağını belirtiyor. 

Emekli Tümgeneral Armağan Kuloğlu

ANLAŞMA SADECE TÜRKİYE’Yİ OYALAR
Bu anlaşma geçen sene Terörle Mücadele Özel temsilciliği konusu gibi sadece Türkiye’yi oyalamaktan öteye gidemeyecek bir anlaşma olarak nitelendiriyorum. Burada esas konu sıcak takipti. Sıcak takip dışındaki konuları Irak hükümetinin ne yapmaya gücü var, ne de niyeti var.

Sıcak takip konusunun anlaşmaya dahil edilmemesinin de sadece Irak’ın kuzeyindeki Kürtlerin itirazından doğduğunu söylemek yanlış. ABD de Türkiye tarafından Irak’ın kuzeyine bir müdahale yapılması taraftarı değildi ve Irak hükümetine böyle telkin etti, onlar da anlaşmaya böyle geldi.

Zaten Türk hükümetinin de siyasi karar alıcıların da Irak’ın kuzeyine müdahale etme isteği olmadığı için herkes memnun gibi görünüyor, aslında memnun olunacak bir konu yok.

SICAK TAKİP YOKSA MEŞRU MÜDAFAA VAR
Sıcak takip konusu bir anlaşmayla sağlanacak bir konu. Onun da adı artık “sıcak takip” olmaz, Türkiye’nin kendini meşru müdafaa hakkı olur. Irak tarafı PKK terör örgütünün Türkiye’ye verdiği zararı önleyemez. Türkiye nota verir, kendi meşru müdafaa hakkını kullanır ve PKK terör örgütüne müdahale edilebilir.

HÜKÜMET ‘SICAK TAKİP’İ ARZULAMIYOR
Bizim hükümetimiz de bir müdahaleyi arzu etmiyor, ABD kızar ve ekonomi bozulur diye. O bakımdan Irak’ın sıcak takibe müsaade etmemesi mevcut hükümetin de işine geldi, bu anlaşma da bu sebeplerle tamamen el oyalama taktiğidir.

Referans Gazetesi Yazarı Cengiz Çandar

SICAK TAKİP TALEBİ ZATEN ANLAMSIZDI
Önemli olan konu, Türkiye’de kamuoyu tarafından beklenti oluşturan sıcak takip kısmıydı. Olmaması, sıcak takipsiz bir anlaşmanın anlamı ve değeri ne kadarsa o kadardır.

Fakat ben bunu olumsuz görmüyorum, sıcak takipte ısrar etmek anlamsızdı. Diplomasi olabileceği elde etmek üzerine kurgulanır. Sıcak takip anlaşmaya geçse bile uygulanamazdı. Kamuoyuna da bu yanlışa yönelik bir beklenti oluşturulması ayrı bir yanlıştı.

KÜRT YÖNETİMİNE KARŞI PSİKOLOJİK BARİYER AŞILMALI
Kuzey Irak’la ilgili güvenlik meselelerini çözmek sadece Bağdat’la görüşerek bir takım metinlere imza atarak olmaz. Türkiye’nin Irak sınırı ve Kuzey Irak Bölgesi oradaki Kürt yönetiminin kontrolündedir. Bunu dikkate almadan bir işbirliği modeli düşünüyorsanız, bunu sadece Bağdat’la yapmayı düşünüyorsanız bir sonuç alamazsınız.

Güvenlik açısından asıl muhattabınız orayı kontrol eden otoritedir. Ve oradaki Kürt otoritesi üstelik Irak Anayasasına göre var. Fiili değil, Irak Anayasasına göre resmi bir otorite ve siz bunu by-pass ederek iş görmeye çalışıyorsanız, sonuçlar ona göre olur.

ASKERİ HAREKATA MEŞRU ZEMİN ARAYIŞI
Türkiye aklını fikrini orada askeri varlık barındırmaya yöneltmiş, sıcak takip çok masumane bir talep değil. Türkiye’nin askeri müdahaleye yasal zemin bulup bunu diplomatik bir koz olarak kullanmasına hizmet edecekti. Türkiye orada bir Kürt otoritesinin var olduğunu henüz sindirebilmiş değil. Bu psikolojik engel Türkiye’de aşılmazsa, ve Kürt yönetiminin varlığı sindirilmezse olmaz. Dolayısıyla çok radikal duyulan ama gayet net bir önerim var: Doğrudan doğruya buradaki Kürt otoritesiyle iletişime geçilmesi ve ortak güvenlik konusunda temaslara geçilmesi.

Nihat Ali Özcan, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı

ANLAŞMANIN HER ADIMINDA SORUN YAŞANACAK
Böyle bir anlaşmanın imzalanması diplomatik anlamda önemlidir. Fakat bu anlaşmaya dayanarak Türkiye’nin mevcut probleminin bir kısmını bile çözeceğini sanmıyorum. Anlaşmanın içeriğini hayata geçirme olanağı var mı diye düşününce, bunun mümkün olmadığını düşünüyorum. Bunun ilk nedeni Irak’taki mevcut siyasal ortamla ilgili. Anlaşma, yürürlüğe girme aşaması da dahil olmak üzere her adımda sorunlar yaşayacaktır. Çünkü Irak’ta sorunlar var, hükümetin kendi içinde sorunları var, Parlamento’da sorunlar var, egemenliğin paylaşılması konusunda sorunlar var.

PKK’YA KARŞI GÜÇLÜ REFLEKS GEREK
Konunun teknik yönünde de bakmamız lazım. PKK gibi kendi taktiğini kullanan ve coğrafyadan faydalanan bir örgütle ilgili, zayıf ve parçalanmış bir merkezi hükümetten medet beklemek fazla iyimserlik olur.

Sıcak takip PKK tehdidinin doğasından kaynaklanan bir durumdur. Buradaki tehlike PKK gibi vur kaç taktiği kullanan bir örgütle micadele için reflekslerin de eş zamanlı olması lazım. Örgüt bir yeri basıp, birkaç saat çatışıp, sizin güvenliğinizi tehlikeye attıktan sonra kaçacak. Bu da sizin çok kısa zamanda bir tepki göstermenizi gerektiriyor. Siz zamanında tepki gösteremezseniz, bu örgüt dağda tekrar kaybolur.

Bu durumda siz, “ben önce bir oturayım sonra Bağdat’a, Ankara’ya, sınırdaki birliklere haber vereyim, önce büyükelçiler düzeyinde, sonra teknik düzeyde görüşelim” derken sizin bunan sonuç almanız mümkün değil. Türk tarafı bu yüzden ısrarcı oldu. Fakat karşı taraf da Kürtlerin itirazı yüzünden bu maddeyi istemedi. Bu yüzden de başa dönmüş oluyoruz. Bu anlaşma bu haliyle çözüm getirmese de, bundan sonraki adımlar için önemli bir zemin olacaktır.

Necati Özgen- Eski Jandarma Bölge Asayiş Komutanı

BU ANTLAŞMADA HİÇ BİR ŞEY GÖRÜNMÜYOR
Bu antlaşma ne biliyor musunuz? Şimdiye kadar Türk milleti nasıl uyutulduysa PKK konusunda bu antlaşmada aynı şekilde havanda su dövmek oyalama stratejisi. Kimsede kimseyi kandırmasın. Yani o kadar gülünç o kadar komik şeyler konuşuluyor ki ben çok üzülüyorum. Burada son derece önemli olan konu; gerek sıcak takipte gerekse sınır ötesi harekatta biz Irak hükümetine müracaat edeceğiz. Yani müracaat ettiğimiz zaman anında bize haber vermesi lazım diye. Bunlar olacak şe değil, mümkün değil. Sıcak takip maddesi ilk şekliyle de konsa Irak hükümetinden izin almak kaydı olduğu sürece fazla bir işe yaramayacaktı.

İster sınır ötesi harekat olsun isterse sıcak takip harekatı olsun bu konuda bir fikir birliğiyle bu antlaşmaya girmesi gerekirdi. Bizim kanunumuzda var ama bizim kanunumuz diyor ki karşı tarafın mutabakatını alacaksınız diyor. Ama karşı taraf bu mutabakata ‘hemen buyurun girin’ demesi mümkün değil. Zaten Irak’taki hükümetin ne olduğu belli değil. O hükümet öyle bir karar zaten alamaz.

NTV

Bu haber 314 defa okundu.