Çantada İran var

19 Eylül 2007 08:20 tsi
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın üç numaralı ismi, siyasi işlerden sorumlu müsteşarı Nicholas Burns, Tahran'la kriz tırmanırken “stratejik görüşmeler” için Türkiye’ye geldi. 'Üç numara' ne mesaj verdi? ABD ne istiyor? Ankara ne istiy

‘ÜÇ NUMARA’ MESAJ VERDİ

İRAN’LA yaşanan gerilime rastgelen ziyaretle ilgili olarak Burns “Türkiye-ABD arasındaki ilişkileri güçlendirmenin şimdi tam zamanı” diye konuştu.

ABD Dışişleri Bakanlığı, Burns’ün “stratejik görüşmeler yapacağını” açıkladı. Özellikle İran konusunda Ankara’ya Bush yönetiminin taleplerini iletecek olan Burns, bugünkü temasları öncesi şu mesajı verdi: “Türkiye ile ABD arasındaki ilişkileri güçlendirmenin tam zamanı. Türkiye ABD’nin büyük bir dostu ve barış için atacağı her adım ABD tarafından taktirle karşılanacaktır...”

ABD NE İSTİYOR?

İran’la işbirliğini kesin
Ziyaret çok kritik önem taşıyor. Burns, Cumhurbaşkanı Gül, Başbakan Erdoğan ve Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Ertuğrul Apakan ile biraraya gelecek. Temaslarında Washington’un rahatsızlığı öne çıkacak. Türkiye ile İran arasında imzalanan doğalgaz anlaşmasının Washington’da yarattığı rahatsızlığı güçlü ifadelerle dile getirecek.

Burns “İranla işbirliği yapmak için doğru zaman olmadığını” vurgulayacak. Bu telkinin sadece Türkiye’ye değil, Tahran’la işbirliğine girişen başta Pakistan olmak üzere, Japonya, Güney Kore, Hindistan gibi tüm bölge ülkelerine yapıldığını ifade edecek.

Ortadoğu’da aktif rol alın
Burns, Ortadoğu’daki son gelişmeleri ve Türkiye’nin oynayabileceği rolü de gündeme getirecek. Washington yönetiminden son dönemde yapılan tüm açıklamalarda, Türkiye’nin Ortadoğu’da “daha aktif rol oynamasına” ilişkin çağrılar zaten yer alıyor. Burns’ün bu çağrıların “ne anlama geldiği” konusunda ayrıntılar vermesi bekleniyor. Türkiye gerek Filistin-İsrail anlaşmazlığında, gerekse İran’ın nükleer programının yarattığı sorunda, taraflar arasında mesaj taşıyarak, bir çeşit “kolaylaştırıcı rol” oynamıştı. Türk diplomatik yetkililere göre, Burns’ün ziyaretinin ardından, Amerikan yönetiminin bu kolaylaştırıcı rolün “devamını” mı, yoksa Türkiye’nin Ortadoğu ve Irak’ta çok uluslu güçlere bizzat katılarak, “daha aktif olmasını” mı isteyeceği ortaya çıkacak.

Yeni Anayasa için tavsiye
Ankara’da bugünlerde en çok tartışılan konu olan, yeni Türk Anayasa taslağının da Burns’ün görüşmelerinde masaya gelmesine “kesin” gözüyle bakılıyor. Amerikalı yetkilinin bu çerçevede, Türkiye’de ifade özgürlüğünün Anayasal güvence altına alınması, dini azınlıkların haklarının korunması ve kadın haklarına eğilinmesi gibi konularda Washington’un devamlı dile getirdiği tavsiyeleri tekrarlayacağı belirtiliyor.

ANKARA NE İSTİYOR?

Irak’a baskı yapın
Türk tarafı ise Burns’e, Kuzey Irak’ta üslenen PKK terör örgütüyle mücadeleyi masaya taşıyacak. Irak Başbakanı El Maliki’nin Ağustos ayında yaptığı Ankara ziyaretinde, Bağdat hükümeti PKK’yı resmen terör örgütü olarak tanımış, iki ülke arasında “iki ay içinde” terörle mücadele anlaşması imzalanması için uzlaşmaya varılmıştı. Ancak Maliki ziyaretinin üzerinden geçen bir aya rağmen, Bağdat tarafından bu anlaşmanın hazırlıklarına ilişkin hiçbir adım gelmedi. Ankara, Washington’un devreye girerek Irak üzerinde baskı kurması ve bu anlaşmanın resmen imzalanmasını sağlaması beklentisini Burns’a iletecek.

PKK’daki ABD silahları
Burns’e ayrıca PKK, yakalanan PKK’lıların üzerinde ele geçirilen Amerikan silahları da sorulacak. Washington yönetimi, bu silahların teröristlerin eline “nasıl geçtiğine” ilişkin Amerikan ordusu içinde bir soruşturma başlatmıştı. Türk yetkililer, Burns’den bu soruşturmanın geldiği son nokta konusunda bilgi isteyecek.

Kıbrıs’ta destek verin
Burns ile görüşülecek diğer önemli başlık ise, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyelik süreci ile Kıbrıs sorunu olacak. Burns’ün Avrupa Birliği üyeliği konusunda Türkiye’ye desteği yineleyeceğine kesin gözüyle bakılıyor. Kıbrıs konusunda ise Amerikalı yetkilinin, bundan böyle Washington yönetiminin daha etkin çaba harcama sözü vermesi bekleniyor. Burns’ün önümüzdeki bir iki ay içinde Kıbrıs’a bizzat giderek, Ada’daki Türk ve Rum yetkililerle görüşmesi bekleniyor.

İLK DURAĞI İSTANBUL’DU

KUYRUKTA BEKLEDİ VALİZİNİ TAŞIDI

Nicholas Burns, dün sabah 09.00’da New York’tan İstanbul’a geldi. VIP salonu yerine normal yolcuların kullandığı dış hatlar giriş katı salonunu kullandı. Pasaport kuyruğuna girdi. Yolcularla birlikte valizini bekleyip kendi taşıdı. Burns’ü alanda ABD İstanbul Başkonsolosluğu yetkilileri karşıladı.

‘Gördüğüm en güzel cami’

Burns, Süleymaniye Cami’ni gezdi. “Mısır’dan Arabistan’a birçok camiye gittim ama böylesini görmedim” dedi

ABD’li müsteşar şaşırtıcı şekilde turuna İstanbul’dan başladı. İstanbul’daki ziyaretleri “Türkiye’nin gayrı resmi yüzüyle temas” şeklinde yorumlandı. Bu çerçevede dini yetkililer, akademisyenler, öğrenciler ve sivil toplum örgütleri temsilcileri ile görüştü. İftarda ise, AKP ve muhalefet milletvekilleri ile biraraya geldi.
Burns, Mimar Sinan’ın “kalfalık dönemi eseri” olan Süleymaniye Camii’ne de gitti. Daha önce İstanbul’daki birçok camiyi gördüğünü söyleyen ABD’li müstaşar, bu kez methini çok duyduğunu söylediği Süleymaniye’yi tercih etti. İmam Ekrem Nalbant’tan binayla ilgili her detayı alan Burns’un Süleymaniye konusunda derin tarihi bilgi sahibi olduğu da gözden kaçmadı. “Mısır’da, Suudi Arabistan’da birçok camii gezdim. Ama Süleymaniye kesinlikle en etkileyicisi. Amerika’daki camilerse bunun yanında solda sıfır” dedi.

Ruhban Okulu açılmalıdır

Burns ilk ziyaretini Fener Rum Patriği Bartholomeos’a yaptı. Patrik Bartholomeos’un ABD’nin dostu olduğunu ve ABD’de kendisine çok saygı duyulduğunu kaydettikten sonra gazetecilerin sorusu üzerine “Ruhban Okulu’nun yeniden açılmasını uzun zamandır destekliyoruz. Ama bu, Türk Hükümeti ile Patrikhane arasında özel olarak görüşülecek ve sonuçlandırılacak bir meseledir” dedi.
 
vatan

Bu haber 470 defa okundu.