AKP, halkın seçmesine ‘hayır’ der!

İyibilgi, 21 Ekim’de gerçekleşecek referanduma ilişkin olarak kısa süre önce teknik bir analiz yayınladı. Orada referandumun yaratacağı çıkmazı detayları ile anlattı. Bugün gelinen noktada hiçbir değişiklik yok. Pardon, var. Şimdi durum daha kritik!

Türkiye hukuki bir kaosa doğru koşarak ilerliyor. Aslında 21 Ekim’de gerçekleşecek ve oylaması gümrüklerde çoktan başlamış olan referandum açmazı, tekbir kelimeden hatta tek bir rakamdan kaynaklanıyor!

“11.” ifadesi, oylamadan “evet” çıkması durumunda büyük ve keskin tartışmalar başlatacak. Nedeni herkes biliyor. En yalın anlatımıyla, referandum, “11. Cumhurbaşkanı’nı halk seçsin mi” diye soracak, seçmen de “evet” veya “hayır” diyecek.

“Evet” çıkarsa ki-eşyanın tabiatı gereği AKP iktidarının çocuğu olan bu anayasa değişikliğini desteklemesi gerekiyor-tartışma başlayacak. Zira Türkiye’nin, TBMM tarafından seçilmiş 11. Cumhurbaşkanı zaten bulunuyor.

Cevabı bilen 'hemen' ortaya çıksın!

O halde ne olacak? Bu sorunun yanıtını tartışmasız bilen yok. Kimi görüş, parlamenter sistemin ana arterini oluşturan “hukuk felsefesi” yaklaşımı ile “millet’in dediği olur, vekilin değil” diyerek, Gül’ün Cumhurbaşkanlığı’nın düşeceğini iddia ediyor.

Karşıt görüşler ise bu yoruma iki cepheden yaklaşıyor. Birincisi, Abdullah Gül’ün zaten seçildiği ve bu seçimde herhangi bir meşruiyet tartışması bulunmadığı, bu nedenle de görevine devam edeceği.

Velev ki Gül’ün Cumhurbaşkanlığı düşse dahi, yeniden aday olacağı ve bu sefer halkoyuyla yeniden Cumhurbaşkanı seçileceği.

Fakat bu “çıkış kapısı”nı kilitleyen tezler de var. Bu tezlere göre anayasa buna cevaz vermiyor. Anayasa’nın 101. maddesi “bir kimse iki kez seçilemez” hükmüne sahip.

Peki bunu aşmak, yani “bir kişi iki defa seçilebilir” demek mümkün değil mi? Hukuken evet. Ancak “zamanen” değil. Bu düzeltme için yeterli vakit bulunmuyor.

Tabii tüm bunlar hukuki kaosun genel anlatımı. Bir sürü detay daha var halledilmesi gereken. Örnek mi, diyelim AKP Grubu bu sorunu aşmak için var güceyle çalıştı ve toplanarak “11.” İfadesini değişiklikten çıkardı.

Zaman açısında bu zor ama diyelim oldu. O halde şu ana kadar kullanılmış oylar ne olacak? İtiraz geleceği muhakkak. Denecek ki, “şu ana kadar oy kullananlar başka bir soruya referandumda yanıt verdiler. Şimdi soru değişti!”

Pratik çözüm: “Hayır”!

Peki bu kördüğümü çözecek kılıç ne olabilir? Ardı sıra gelecek hukuki açmazların önüne çekilebilecek tek set-şimdilik-oylama sonucunun “hayır” olarak gerçekleşmesi.

AKP şu ana kadar referanduma ilişkin net tutumunu resmen deklare etmiş değil. Etmemesinin de makul bir nedeni var. Cevabı tam bilmiyorlar! Zira bu değişikliği hazırlayan ve kabul etmek lazım ki siyasi bir meydan okuma olarak öneren de onlar.

Şimdi gelinen nokta işi daha da çıkmaza sokmuş gibi görünüyor. Çünkü, Cumhurbaşkanlığı seçimi sürecinde yaşananlar yüzünden AKP, “madem öyle halk seçsin, var mı itirazı olan" demişti.

Şimdi bu itirazı yapması olası bir kesim ortaya çıkabilir! Bu sürpriz isim pekala AKP olabilir! Zira referandum sonucunun “evet” olması durumunda gelecek değerlendirmelerden birisi de şu olacak ve ortaya sadece hukuki bir karışıklık değil “siyasi” bir yorum da doğacak.

Halk, “ben seçeceğim” dediğinde Abdullah Gül için, “istifa etsin, halk seçecek” denilebilir. Bu durum da elbette siyasi risk anlamına geliyor.

Böylece AKP için "bir buçuk" formül dışında çözüm kalmıyor. Yarım formül,  değişikliğin alelacele düzeltilmesi. Bunun handikaplarını yazdık. Tam formül ise AKP’nin referandumda “hayır” demesi!

Bunu da kendi seçmenine izah edemeyeceği için, AKP'de en azından “sessiz kalma”, herhangi bir propaganda ve değişikliği savunmak için girişimde bulunmama hali görülebilir!

www.iyibilgi.com