FT: Gül'ün sınavı yeni başlıyor

18 Eylül 2007 10:11 tsi
Hükümetle laikler arasında arabuluculuk yapmak zorunda kalacak olan Gül, tarafsızlığı konusunda ciddi sınavlarla karşılaşacak

Abdullah Gül'ün Türkiye cumhurbaşkanı seçilmesinden birkaç gün sonra Köşk'te düzenlediği ilk resepsiyona Ankara'daki devlet erkânının tamamı katıldı- iki göze çarpan istisnayla. Bunlardan biri Gül'ün eşi Hayrunisa Gül'dü. Diğeri ve daha çarpıcı olanıysa Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt'tı.

Hayrunisa Gül, bir zamanlar modern Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün evi olan ve hâlâ Müslüman Türkiye'de laikliğin simgesi konumundaki Köşk'e gelmeyerek başörtüsünün dedikodu ve dikkatlerin odağı olmasından kaçındı.

Büyükanıt'ın da, önceden belirlenmiş program dahilindeki askeri işleri nedeniyle bir başka yerde bulunduğu söylendi. Fakat, onun olmayışı bir şeylerin ters gittiğinin kanıtıydı: Büyükanıt'ın İslami hareketle bağı nedeniyle cumhurbaşkanlığı görevine yükselmesini engellemeye çalıştığı Gül'e karşı ordunun ilgisizliği -hatta saygısızlığı- aşikâr.

Yorumcular, Büyükanıt'ın bu tavrının, yaklaşık 20 yıldır orduyla cumhurbaşkanı arasındaki en zorlu ilişkinin habercisi olduğunu söylüyor. Bu durum, yalnızca devletin en temel üç kurumu olan hükümet, cumhurbaşkanı ve ordu arasında bir yönetim açmazına neden olmakla kalmayıp, aynı zamanda sonu gelmez sorunlar yaratma potansiyeline sahip.

Washington'daki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nden Bülent Alirıza, "Ordu açıkça Gül'den hoşnut değil ve kim aksini iddia ederse kendini kandırır. Durum sadece orduyla cumhurbaşkanı arasında değil ordu ve hükümet arasında da soğuk fakat doğru bir ilişki" diyor.

Cumhurbaşkanıyla genelkurmay arasındaki ilişki kritik önemde. Cumhurbaşkanlığı laik Cumhuriyet'in sembolü olarak görülüyor ve bu makamı işgal eden kişi şimdiye kadar ya emekli bir general ya da laik kurumlardan üst düzey bir isim olageldi. Bu yüzden, kendilerine biçtikleri laik Cumhuriyet'in bekçisi olma rolüyle yüksek rütbeliler genellikle cumhurbaşkanlığı makamını siyasi arenadaki liderlikleri olarak kullandı.

Şimdi cumhurbaşkanlığının kendisine biçilen bu görevi tam olarak devam ettirip ettiremeyeceği ve bunun nasıl gerçekleşeceği Çankaya'yı saran sorular arasında. Anayasal olarak ve kamuoyunun gözünde, ordu yönetim kubbesindeki çok önemli bir rolü üstleniyor.

Gül, Türkiye'nin laik değerlerine sahip çıkacağına söz verdi ve yemin törenindeki konuşmasında orduyu övdü.

Yeni cumhurbaşkanı, hükümetten bağımsız hareket edeceğine de söz verdi.

Büyükanıt topu Gül'e attı

Gül ve Büyükanıt, resmi olarak ilk kez geçen hafta bir araya geldi ve formalite icabı yapılan bir görüşmenin sıkıcı atmosferine rağmen el sıkışmalar ve gülümsemeler söz konusuydu. Bunun Büyükanıt'ın cumhurbaşkanını hiçe saydığı izlenimi dağıtmak amaçlı bir girişimi olduğu öne sürüldü. Bununla birlikte bazı gözlemciler, Büyükanıt'ın sinirlerini yatıştırmak için bir şey yapma sırasının Gül'de olduğunu söylüyor.

Cumhurbaşkanı olarak Gül, hükümet ve laikler arasında arabuluculuk yapmak zorunda kalabilir. Yorumculara göre, işte tam da bu noktada, bağımsız duruşu en ciddi testlerle karşı karşıya kalacak.

Radikal

Bu haber 601 defa okundu.