AİHM'den Türkiye'ye Ceza

13 Eylül 2007 13:03 tsi
AİHM, 1980'de bir öğretmeni öldürdükleri saptanan iki subayın cezası yüzünden Türkiye'yi mahkûm etti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 1980'de öğretmen Cengiz Aksakal'ı işkenceyle öldürdükleri saptanan iki subaya yargının verdiği cezanın uygulanmamasını gerekçe göstererek, Türkiye'yi mahkeme masraflarıyla birlikte 50 bin euro tazminat ödemeye mahkûm etti. Karar, 12 Eylül döneminde mağdur olan ancak Anayasa'nın geçici 15. maddesi başta olmak üzere çeşitli nedenlerle yargı önünde hesap soramayanlar için de emsal oluşturabilecek.

Kararda, Türkiye'nin AİHM'nin yargılama yetkisini 1987'de tanımasına rağmen, yaşam hakkı ihlalinin hesabının sorulamamış olması tazminata gerekçe olarak gösterildi. Karar, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin 27. yılında, darbe yöneticilerinin yargılanması için AİHM'ye başvuran 78'liler Derneği üyeleri başta olmak üzere, darbe mağdurlarını sevindirecek.

12 Eylül askeri darbesinden bir süre sonra Dev-Yol örgütü üyesi olduğu gerekçesiyle arandığını öğrenen öğretmen Cengiz Aksakal, teslim olduğu jandarma karakolundan bir daha çıkamadı. Gözaltında ölen eşinin işkence nedeniyle tanınmaz hale geldiğini öne süren Teren Aksakal, suç duyurusunda bulundu.

Mahkeme mahkeme gezdi

Erzurum, Ağrı, Kars ve Artvin İlleri Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca açılan davada üç polis suçlu bulundu. Ancak, Yargıtay bu kararı, 1984'te jandarma karakolunda görevli Üsteğmen Ferit Ildırar ve Astsubay Mecdi Cengiz'in de yargılanması gerektiği görüşüyle bozdu. 1986'da polisler delil yetersizliğinden beraat etti.

Artvin Başsavcılığı, 1990'da Ildırar ve Cengiz hakkında suçun asıl failleri oldukları gerekçesiyle dava açtı. 1992'de biten yargılama sonunda sanıklar 4 yıl 2'şer ay hapse mahkûm edildi. Yargıtay bu kararı eksik soruşturma gerekçesiyle bozdu. Dosya bunun üzerine Ardahan Cumhuriyet Savcılığı'na geldi. Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi 1997'de verdiği kararla iki sanığı bu kez de 2'şer yıl hapse mahkûm etti. Yargıtay, bu kararı onadı.

Sanıklar 1999'da yeni deliller bulduklarını belirterek mahkemeye başvurdu. Cezanın infazını durduran mahkeme, 2002'de delillerin yetersizliği nedeniyle cezanın infazının başlatılmasına hükmetti. Ancak, cezanın infazı çeşitli nedenlerle başlatılmadı. Geçen 22 yılda terfi eden subay ve astsubayın emekli oldukları ve hâlâ tutuklanmadıkları öne sürüldü. Babası öldüğünde 12 yaşında olan Tamer Topsakal, annesiyle birlikte davayı AİHM'ye taşıdı.

AİHM, başvuruyu, 12 Eylül'ün 27. yılından bir gün önce 11 Eylül'de karara bağladı. AİHM, yaşam hakkının ihlal edildiği, işkence yasağına uyulmadığı ve etkili başvuru hakkı yolunun kullandırılmadığı gerekçeleriyle Türkiye'yi 50 bin euro tazminat ödemeye mahkûm etti.

Karar, AİHM'nin 12 Eylül dönemindeki bir hak mahrumiyeti nedeniyle Türkiye'yi cezalandırması açısından da önem taşıyor.

Aktif haber

Bu haber 313 defa okundu.