2014 Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Oy Kaymaları

14 Ağustos 2014 18:37 tsi
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hangi adaya hangi partiden ne kadar oy kaydığını belirten bir grafik yayınlandı.

Veri odaklı mühendislik ve tasarım sitesi Çilek Ağacı'nın yayınladığı veriler; Mart 2014 yerel seçimlerinde oy verilen partiler ve 2014 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verilen adaylar arası oy kaymalarını gösteriyor. Oluşturulan grafikte çizgilerin kalınlıkları kayan oy sayısı ile doğru orantılı olarak veriliyor. İki uçtaki dikey dörtgenlerin yükseklikleri de iki seçimde alınan oy miktarlarını belirtiyor.

Çilek Ağacı sitesinde yayınlanan grafik şu ifadelerle yorumlanıyor:

"Kedilerin trafolardan uzak durduğu, kazananı bol, kaybedeni ise olmayan bir cumhurbaşkanlığı seçimini geride bıraktık.

Çatı adayı İhsanoğlu MHP seçmeninin ne kadar desteğini aldı? Seçimlere katılım neden düşüktü; CHP’li seçmenler sandığa gitmedi mi? Demirtaş’ın oylarının %10′a dayanması sol için bir mesaj mı? Seçim sonrası bizim kafamızı bu sorular meşgul ediyordu ve bu yazımızda bunlara cevap arayacağız. Eğer seçimler ikinci tura kalsaydı, parti seçmenlerinin turu geçen kalan iki adaydan hangisine yöneldiğinin analizlerini yapmayı hayal ediyorduk ancak Erdoğan’ın seçimi ilk turda kazanması hevesimizi kursağımızda bıraktı. Biz de elimizdekilerle yetinip son seçimin sonuçlarını geçtiğimiz yerel seçim sonuçları ile karşılaştırdık.

Uzun yazılar okumayı sevmeyenler için özet geçelim:

MHP’li seçmenler İhsanoğlu’nu desteklemedi. CHP’li seçmenlerin sandığa katılımı düşüktü ve belki de bu düşüklük seçimlerin ikinci tura kalmasını engelledi. Ama İhsanoğlu’nun genel olarak CHP seçmeninin desteğini aldığını görüyoruz. Demirtaş, HDP ve BDP dışındaki partilerin seçmenlerini ikna etmiş gözükmüyor ancak geçtiğimiz yerel seçimlerde oy kullanmamış önemli bir kesimin desteğiyle oylarını arttırmış. Erdoğan AK Parti seçmenin neredeyse firesiz blok desteği ile Çankaya’ya çıkmış.

---

---

Yöntem olarak önceki seçimlerde uyguladığımız ekolojik çıkarım (ecologocal inference) tekniğini kullanıyoruz. Bu teknik ilçeler arası oy değişimlerine bakarak bir seçimden diğerine oy kaymalarını tahmin ediyor. Tekniğin detayları için verdiğimiz linke tıklayabilirsiniz. Vereceğimiz sonuçları kesin sayılar olarak değil ama politika biliminde sıkça kullanılan bir tekniğin istatistikî tahminleri olarak yorumlamanız yerinde olacaktır. Biz kolay yazım gereği “CHP seçmeninin %85′i İhsanoğlu’na oy vermiş.” diyeceğiz ama siz “Kullandığımız tahmin yöntemi yerel seçimlerde CHP’ye oy vermiş insanların %85′inin İhsanoğlu’na oy verdiğini tahmin ediyor.” diye okuyun bunu. Elde ettiğimiz sonuçları önümüzdeki günlerde çıkmasını beklediğimiz sandık sonrası anketleri ile karşılaştırmayı dört gözle bekliyoruz.

Yukarıdaki grafikte yerel seçimlerde oy verilen partiler ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verilen adaylar arası oy kaymalarını görebilirsiniz. Çizgilerin kalınlıkları kayan oy sayısı ile doğru orantılı. Örneğin yerel seçimlerde AK Parti’ye oy veren 20 milyon üzeri seçmenin %89′u yani yaklaşık 18 milyonu cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’ı tercih etmiş. AKP’den Erdoğan’a giden çizginin kalınlığı da 18 milyon seçmeni temsil edecek kalınlıkta. (100,000 oydan küçük kaymaları grafikte göstermiyoruz.) İki uçtaki dikey dörtgenlerin yükseklikleri de iki seçimde alınan oy miktarlarını gösteriyor.

Bu haber 855 defa okundu.