1.2 milyar dolarlık gaz elde kalacak

2 Eylül 2007 09:54 tsi
Üretim fazlası 1.2 milyar dolarlık doğalgazı almaya mecbur olan Türkiye bu gaz için kendine pazar arıyor. 31 yeni il gazlandı ama kış çok sert geçmezse stoku eritmek zor.

Geçmiş yıllarda yapılan doğalgaz kontratlarına konulan 'al ya da öde' yükümlülüğü bu yıl Türkiye'nin başına bela olacak. Rusya ile yapılan yoğun pazarlıklar sayesinde her defasında bu yükümlülükten kurtulan Türkiye, bu yıl ihtiyacı olmasa da yaklaşık 4 milyar metreküplük fazla doğalgazı satın almak zorunda. Bu da bin metreküpü yaklaşık 300 dolardan satın alınıyor olsa yaklaşık 1.2 milyar dolar demek ki, Türkiye fazla gazı almasa da bu parayı Rusya'ya ödemeye mecbur. Aslında Boru Hatları Petrol Taşıma AŞ yani BOTAŞ'ın talep tahminlerine bakıldığında al ya da öde yükümlülüğüne giren gaz miktarının 7.8 milyar metreküp olduğu görülüyor. BOTAŞ'ın talep tahminine göre Türkiye bu yıl Yunanistan'a yapılması planlanan 492 milyon metreküplük doğalgazla birlikte 32.7 milyar metreküp gaz tüketecek. Kontrata bağlanmış olan gaz alım miktarı ise 40.6 milyar metreküp. Anlaşmalara göre aradaki bu farkı Türkiye ya satın alacak ya da parasını ödeyecek.

SANTRALLER TÜKETİMİ ARTIRDI
Ancak bu yıl kuraklık nedeniyle hidroelektrik santrallerde üretimin kısılması ve doğalgazla çalışan termik santrallerin kapasitelerinin artırılması nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) tahminine göre toplam doğalgaz tüketimi 36.2 milyar metreküpü bulacak. En iyi ihtimalle Türkiye 4 milyar metreküplük fazla gaz ile karşı karşıya durumda. Yani bu yıl kış olağanüstü soğuk geçmez ve tüketim patlama yapmazsa Türkiye ciddi bir külfet ile karşı karşıya bulunuyor. Üstelik önümüzdeki yıllarda almak zorunda ihtiyacımız olmadığı halde almak zorunda kalacağımız gaz miktarı da artıyor. Bunun için Enerji Bakanlığı'nın en çok önem verdiği proje Avrupa'ya gaz götürecek olan Nabucco Projesi. Azerbaycan ve İran'dan gelecek doğalgazı Türkiye üzerinden Bulgaristan, Romanya ve Macaristan güzergahını izleyerek Avrupa'ya ulaştıracak. Fakat Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Kazakistan ve Türmenistan liderleriyle Rusya üzerinden geçecek yeni bir doğalgaz boru hattı inşa etmek üzere yaptığı anlaşma Nabucco'yu tehlikeye düşürmüş durumda. Kısa vadede Türkiye'nin güvendiği ihracat kapısı ise komşumuz Yunanistan. 15 Eylül'de resmen açılışının yapılması beklenen bu hat ile birlikte Türkiye ilk etapta 492 milyon metreküp doğalgazı komşuya satmayı hazırlanıyor.

'BORULARDA DEPOLARIZ'
Konuyla ilgili görüştüğümüz Enerji Bakanlığı yetkilileri Rusya ile al ya da öde yükümlülüğünün azaltılması için bu yıl bir görüşme yapılmayacağını belirterek, "Zaten geçmiş yıllarda önemli kazanımlar elde ettik. Söz konusu fazla gazın sorun olmayacağını düşünüyoruz. Boru hatları ciddi olarak depo görevi görüyor" değerlendirmesinde bulunuyorlar.
 
----------------------
Tüm şehirlerimizi 'gaz'ladık!
TÜRKİYE elindeki fazla doğalgazı özellikle konutlarda tüketmek istiyor. Bu nedenle 2002 yılı sonundan itibaren gaz kullanan İstanbul, Ankara, İzmit, Eskişehir, Bursa, Adapazarı ve İstanbul Bahçeşehir dışındaki diğer kentlere de hızla doğalgaz götürülmeye başlandı. 
 
19 Haziran 2003'ten bu yana Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) 51 doğalgaz dağıtım ihalesi gerçekleştirdi. 31 ilde vatandaşlar doğalgaz kullanmaya başlandı. Bu dönemde yapılan toplam yatırım 590 milyon doları bulurken, bu bölgelerdeki doğalgaz abone sayısı da 575 bine ulaştı. Buralardaki potansiyel abone miktarının 3 milyon olduğu ifade ediliyor.

ASLAN PAYI İSTANBUL'DA
Bu yeni abonelerle birlikte ısınmak amacı ile şehirlerde kullanılan doğalgaz miktarının bu yıl 9 milyar metreküpü bulması bekleniyor. Tabi burada aslan payı 4.8 milyar metreküp ile İstanbul'da. Onu 1.9 milyar metreküp ile Ankara izliyor.
 
Silivri'deki depo en büyük koz
 
2005 yılının son aylarında sert geçen kış şartlarının etkisiyle İran'ın doğalgazı kesmesi ve Ukrayna'nın Rusya ile yaşadığı sorun nedeniyle sıkıntı çeken Türkiye, nihayet bu yıl doğalgaz deposuna kavuştu. Gazın kesilmesi durumunda borulardaki üç günlük gaz dışında elinde doğalgaz bulunmayan Türkiye için depo bu kez fazla gazın saklanması için de iyi bir alternatif olarak duruyor. Temmuz ayında törenle hizmete açılan Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından kurulan Silivri Yeraltı Doğalgaz Depolama Tesisleri'ne gaz enjeksiyonu yapılmaya başlandı. Kapasitesi 1.9 milyar metreküp olan ve yapılacak çalışmalar ile 3 milyar metreküpe çıkmak ihtimali bulunan Silivri'deki depo Enerji Bakanlığı'nın fazladan alınacak gaz için en önemli kozu.
 
Geçen yıl başa baş gelmişti
Kontrata bağlanmış anlaşmalar göre Türkiye geçen yıl 35.7 milyar metreküp doğalgaz satın almak zorundaydı. Ancak gerek Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmeler, gerekse Enerji Bakanı Hilmi Güler'in Gazprom ile yaptığı pazarlıklar sonucu Türkiye geçen yıl 30.8 milyar metreküp gaz ithal etti. 2006 sonu itibarıyla Rusya Federasyonu'ndan 11.6 milyar metreküp, yine Rusya'dan Turusgaz aracılı ile 576 milyon,Mavi Akım kapsamında da 7.4 milyar metreküp doğalgaz satın alındı. Geçen yıl Nijerya'dan gelen gaz miktarı 1.1 milyar , Cezayir'den gelen gaz miktarı 4.2 milyar metreküp ve İrandan gelen gaz miktarı da 5.6 milyar metreküp olarak gerçekleşti. 2006'ta 30.4 milyar metreküp gaz tüketen Türkiye'nin alımı ile satışı başa baş geldi. 

 

 
(Sabah)
 

Bu haber 529 defa okundu.