17 ilde organ bağışlayan tek kişi yok

0 0 0000 00:00 tsi
Organ nakli bekleyen hastalara her gün yenileri eklenirken, her fırsatta ‘merhametli' olduğunu savunan Türk insanı organ bağışında sınıfta kaldı.

70 milyonluk Türkiye'de geçen yıl 6 bin 224 kişi organlarını bağışlarken, 2006 Temmuz sonu itibariyle bu sayı 2 bin 223'te kaldı. Organ bağışında 2005'in şampiyonu Bursa olurken, Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Edirne, Erzurum, Giresun, Hakkari, Hatay, Malatya, Sakarya, Siirt, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman ve Düzce'de organ bağışlayan çıkmadı.

Yaşamaları organ nakline bağlı hastaların ızdırabı, başa gelmeyince anlaşılması güç durumlardan biri. Son yıllarda çeşitli kampanyalarla organ bağışının önemi gündeme getirilmesine karşın, gelinen nokta yeterli değil. Bağışlanmış her organın başarılı nakilden sonra gerçek bir yaşam armağanı olduğu, bugün verilecek kararın, yarın bir hayat kurtarabileceği söylense de yazılsa da ‘kağıt üzerinde' bağış konusunda bile Türk toplumu bekleneni veremedi.
Sağlık Bakanlığı'nca, Türkiye genelinde organ bağışında bulunanların sayıları ve illere göre dağılımının tespiti amacıyla yapılan araştırmada, bazı iller sıfır çekti. Genelde başlatılan kampanyalarda ilin valisi, sağlık müdürü, sağlık çalışanları başı çekip toplumu harekete geçirmeye çalışırken, bu illerde bağış yapan tek kişinin dahi bulunmaması dikkat çekti.
Bağışların yetersiz olması yüzünden karaciğer ve böbrek nakillerinde canlı vericilere başvuruluyor. Nitekim dünyada yüzde 20 canlı, yüzde 80 kadavradan olan nakil oranı bizde tersine işliyor. 2005 verilerine göre geçen yıl 169 kadavra donörden organ alındı. 275 böbrek, 121 karaciğer, 35 kalp nakli gerçekleştirildi. 2006 Temmuz ayı sonu itibariyle 90 kadavra donörden bağışlanan organlarla 146 böbrek, 66 karaciğer, 21 de kalp nakli yapıldı. Ülke genelinde 2005 yılında 6 bin 224 kişi, 2006'ının ilk 7 ayında ise 2 bin 223 kişi organ bağışında bulundu.

İllere göre dağılımı

Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye genelinde 2002- 2005 yılları arasında toplam 13 bin 343 kişi organ bağışında bulundu. 2005 yılında en fazla bağış yapılan il 1952 kişi ile Bursa oldu. Bursa'yı 589 kişiyle Antalya, 477 kişiyle Aydın, 386 kişiyle İstanbul izledi. 17 ilde ise organ bağışı yapılmadı. Geçen yılki organ bağış sayıları illere göre şöyle:
Bursa: 1952, Antalya: 589, Aydın: 477, İstanbul: 386, Kayseri: 306, İzmir: 294, Muğla: 254, Denizli: 254, Ankara: 234, Manisa: 209, Bilecik: 179, Tunceli: 88, Aksaray: 83, Çorum: 81, Balıkesir: 72, Burdur: 65, Samsun: 56, Tekirdağ: 50, Eskişehir: 43, Bolu: 36, Karaman: 36, Çanakkale: 29, Kocaeli: 28, Konya: 24, Bartın: 20, Çankırı: 19, Adana: 18, Kırklareli: 18, Kütahya: 18, Isparta: 14, Kırşehir: 13, Trabzon: 13, Zonguldak: 11, Artvin: 10, Kastamonu: 10, Afyonkarahisar: 9, Gaziantep: 9, Sinop: 9, Sivas: 9, Uşak: 9, Rize: 8, Osmaniye: 8, Kırıkkale: 8, Kahramanmaraş: 7, Niğde: 6, Kars: 6, Karabük: 5, Muş: 5, Yalova: 4, Amasya: 4, Ordu: 4, Tokat: 3, Yozgat: 3, Nevşehir: 3, Erzincan: 3, Mardin: 3, Elazığ: 2, Şırnak: 2, Diyarbakır: 1, Gümüşhane: 1, Mersin: 1, Ardahan: 1, Iğdır: 1, Kilis: 1 kişi. 2005'te organ bağışı yapılmayan iller ise Adıyaman, Ağrı, Bingöl, Bitlis, Edirne, Erzurum, Giresun, Hakkari, Hatay, Malatya, Sakarya, Siirt, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman ve Düzce.

Bakanlık yorumu

Araştırma sonuçlarını değerlendiren Sağlık Bakanlığı'nın yorumu şöyle oldu: “Türkiye'de yeterli sayıda Organ Nakli Merkezi ve deneyimli bilim adamı olmasına rağmen, nakil sayıları henüz istenilen düzeye ulaşamadı. Gelişmiş ülkelerde organ bağışı yapan kişilerin sayıları yüz binlerle ifade edilirken, Türkiye genelinde 2002- 2005 yılları arasında toplam 13 bin 343 kişi organ bağışında bulundu. Türkiye Organ Bağışı Araştırması 2005'in sonuçları, organ ve doku nakli hizmetlerinde yaşanan en önemli sorunun organ ve doku bağışının temini olduğunu ve ülkemizde organ bağışının artırılması, organ nakli hizmetlerinin hedeflenen düzeye çıkarılması amacıyla geniş kapsamlı çalışmalar yapılması gerektiğini gösteriyor.”

İzmir zirvede iddiası

Ege Üniversitesi Organ Nakli Merkezi Koordinatörü Op. Dr. Ata Bozoklar, Sağlık Bakanlığı'nın İzmir ile ilgili verilerinin gerçeği yansıtmadığını söyledi. Op. Dr. Bozoklar, Ege Üniversitesi'nde bağış kartı dağıtıp kaydını tutmadıklarını, bu yüzden de İzmir'deki bağışçı sayısının düşük çıktığını savundu. Bağış yapmak isteyen insanların kaydının tutulması halinde, organlarının çalınacağı korkusu yaşandığını belirten Op. Dr. Bozoklar, “İnsanlara her zaman şunu söylüyoruz; ‘taşıdığınız organ bağış kartını yırtıp attığınız anda geçersizdir, o karttan korkmayın, sembolik bir anlamı vardır' diye. İzmir bu sembolik kısmı geride bıraktığı için organ bağış kartını kayıtsız veriyoruz. Batıda da bu böyle yapılıyor” dedi. Organ bağış kampanyaları düzenlenip kart dağıtıldığını, ancak çok bağış yapılan illerden tek kadavra bağış, donör çıkmadığına dikkat çeken Op. Dr. Bozoklar şöyle konuştu: “Organ bağış kartı, organ bağışı duyarlılığının göstergesidir, ama İzmir ile ilgili rakamlar İzmir gerçeğini yansıtmıyor. Geçen yıl koca Türkiye'de 168 donör çıkmış, 68'i İzmir'den. Türkiye İzmir'in organlarıyla yaşıyor. Organ bağış kartı dağıtmakla kadavradan gerçek organ bağışını artırmak aynı değil. Bu noktayı koymak lazım. Kadavradan organ bağışını artırmak amaç. Ancak gerçek organ bağışı için bir teminat değil. İyi niyet göstergesidir, hukuki dayanak değil. Ama toplumda sempati uyandırilması adına güzel bir gayret. İzmir'in organ bağışında geldiği noktada dağıtılan kartların bir çoğunun kaydı tutulmuyor. Çünkü İzmir, bu konuda ikinci basamağa geçti. İnsanlar gerçek organ bağışı yapıyorlar İzmir'de. Çok organ bağışı kartı dağıtılan illere bakılacak olursa gerçek anlamda Türkiye'deki organ havuzuna kazandırdıkları kadavra donörler çok çok azdır.”
 

dha

Bu haber 277 defa okundu.