Çankaya‘ya çıkan yetkiyi halktan alır

10 Temmuz 2014 08:32 tsi
Anayasa hukukçularından, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ‘aktif cumhurbaşkanı’ söylemine destek…

Köşk seçimine tam bir ay kaldı. Anayasa hukukçuları da ‘Çankaya onay mercii olmamalı’ görüşünde: CUMHURBAŞKANLIĞI ARTIK YETKİLİ BİR MAKAM. ÇÜNKÜ MİLLET SEÇİYOR. KÖŞK'E ÇIKANÜ SADECE HALKA KARŞI SORUMLU VE BORÇLU OLACAK.

Anayasa hukukçularından, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ‘aktif cumhurbaşkanı’ söylemine destek… ‘Çankaya onay makamı olmamalı’ diyen akademisyenlere göre cumhurbaşkanının halk oyuyla seçilecek olması yetki tanımını değiştirdi.

ÖZAL DA SEZER DE KULLANDI

Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez: (KATÜ Öğretim Üyesi ve Anayasa Hukukçusu): Önceki cumhurbaşkanları sahip oldukları yetkileri zaman zaman kullandılar. Turgut Özal, Bakanlar Kurulu’nu topladı. İlk seçildiğinde “Cumhurbaşkanının sahip olduğu yetkiler parlamenter sistem için çok fazla” diyen Ahmet Necdet Sezer bile yetkilerini sonuna kadar kullandı. 12 yıllık iktidardan sonra cumhurbaşkanı koltuğuna oturacak kişinin “Ben bu yetkileri kullanmayacağım” demesi de yanlış olur.  82 Anayasası’ndaki yetkileri kullanmasında hukuken bir sıkıntı yok. Zaten Başbakan Erdoğan da bunun sinyalini verdi. “Çalışan, terleyen bir cumhurbaşkanı olacağım” dedi. Seçimden sonra sistem farklı işleyecektir. Yarı başkanlık veya başkanlık sistemleri de daha fazla gündeme gelecektir.

VESAYETİN ETKİSİ KIRILACAK

Yrd. Doç. Dr. Levent Korkut (Medipol Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilimdalı Öğretim Üyesi): Halk da daha etkili bir cumhurbaşkanı istiyor. Hukuken bu yetkilerin tamamının kullanılması yarı başkanlık sistemine tekabül ediyor. İlk bir yıl önemli bir test dönemi olacak. Bundan sonra belki de yarı başkanlık sistemi için bir takım anayasal düzenlemelere gidilmesi gerekecek. Başbakan’ın taraflı olacağını ve devletten yana değil de halktan yana taraf olacağını söylemesi, devlet hükümet ikilemini kaldırmaya yönelik bir ifade. Bugüne kadar cumhurbaşkanlığı hep devletin bir makamı olarak düşünüldü ve vesayet makamı olarak görüldü. Turgut Özal’la birlikte siyasiler bunu aşmaya çalıştı. Ama kimi dar grupların etkili olmasından dolayı seçilen cumhurbaşkanları bunu aşmakta zorluklar yaşadı. Cumhurbaşkanı ilk kez halk tarafından seçilecek. Dolayısıyla Başbakan’ın halktan yana olacağını söylemesi önemli. Seçimi bu kez halkın yapması sayesinde söz konusu vesayetin aşılmasında etkili olacaktır.

TARAF OLMASI SON DERECE DOĞRU

Prof. Dr. Ali Şafak (Turgut Özal Üniversitesi Kamu Hukuku Anabilim Dalı Başkanı): Türkiye’de işler bugüne kadar hep ezberler üzerine yürüdü. Artık ezberleri bozmamız lazım. Anayasa’da görev ve yetkiler açıkça belirtiliyor. Cumhurbaşkanını halk seçeceğine göre, Anayasa’nın kendisine verdiği yetkileri kullanmasında sıkıntı yok. Sadece onay makamı olarak algılanması yanlış. Halk tarafından seçilen cumhurbaşkanının Anayasa’nın kendisine verdiği yetkileri kullanması gerekir. Başbakan’ın bundan sonra halktan yana taraf olacağını söylemesini de doğru buluyorum. Kendisini halk seçecek. Dolayısıyla sadece halka karşı bir diyet borcu olacak ve halka karşı sorumlu olacak.

MEŞRUİYETİNİ PEKİŞTİRİYOR

Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu (Marmara Üniversitesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı): Türkiye’de cumhurbaşkanının ilk kez halk tarafından seçilecek olması, bu makama güçlü bir konum veriyor. Hem meşruiyetini pekiştiriyor hem de artırıyor. Ama Anayasa’da yer alan görevlerinin dışında bir yetki vermiyor.  Seçilecek kişi anayasal çerçevede yetkilerini kullanabilir. Olağanüstü bir durum halinde “Ben Anayasa’yı koruma sorumluluğu olan bir kişiyim” deyip Bakanlar Kurulu’nu toplayabilir ve başkanlık edebilir.

Akşam

Bu haber 617 defa okundu.