İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Türkiyeye ilk resmi ziyaretini 9 Haziran pazartesi günü gerçekleştirecek. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Erdoğan ile bir araya gelecek olan İran Cumhurbaşkanının Türkiye temaslarının 3 gün sürmesi bekleniyor. Beraberinde kalabalık bir bürokrat ve işadamı heyeti ile Ankaraya gelecek olan Ruhaninin gündeminde Suriye'deki son durum, Mısır ve Filistindeki gelişmeler ile doğalgaz ticaretinde yeni fiyat pazarlığı ve bölgesel ticarette işbirliği fırsatları önemli yer tutuyor.
Doğalgaz pazarlığı
Kasım 2013te Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ruhani'nin 17 Aralık 2013 tarihinde Türkiyeye gelerek Şeb-i Arus törenlerine katılacağını ilan etmişti. Ancak tam da 17 Aralık 2013 tarihinde başlatılan ve İran uyruklu işadamı Reza Zarrabtan Başbakan Erdoğan ile kabineden 4 bakana uzanan yolsuzluk soruşturmasının patlak vermesi ile Ruhani'nin Türkiye ziyareti apar topar ertelenmişti. Ardından Başbakan Erdoğan ile 29 Ocakta Tahranda bir araya gelen Ruhani, şimdi iade-i ziyaret için Ankaraya geliyor. Tahran buluşmasında gündeme gelen yüksek düzeyli işbirliği antlaşmasının Ruhaninin Ankara ziyareti sırasında imzalanması bekleniyor.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı da birkaç gün önce yaptığı açıklamada işbirliği kapsamında hayata gerçekleştirilecek ikili ticaret antlaşmalarıyla halen 14,5 milyar dolar seviyesindeki ticaret hacminin kısa sürede 20 milyar dolara çıkarılabileceğini belirtmişti.
'İran da sıfır sorun' istiyor'
Deutsche Welle Türkçe Servisine konuşan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Ortadoğu ve Güvenlik Uzmanı Eyüp Ersoy, Ruhaninin Türkiye ziyaretinin ikili ilişkileri aşan mesajlar içerdiğini belirtiyor. İran Cumhurbaşkanının Türkiyeye gelmeden önce Çin, Afganistan ve Ummana gittiğine dikkat çeken Ersoy, Bu ziyaretleri Türkiyenin bir dönem çok fazla dillendirdiği komşularla sıfır sorun politikasının İran versiyonu olarak görmek gerekiyor. İran, Batı'ya da kendi coğrafyasına da olumlu ve uzlaşmacı mesajlar vermeye çalışıyor diyor. İran heyetinin Türkiyedeki mevkidaşları ile başlıca gündeminin doğalgaz ticaretindeki fiyat pazarlığı olduğunu ifade eden Ersoy, Türkiye en pahalı doğalgazı İrandan satın alıyor. Bin metreküp için yaklaşık 500 dolar ödeniyor. Türkiyenin bu konuda Uluslararası Tahkime açtığı bir dava da bulunuyor. Türk tarafı bu fiyatın yüzde 25 oranında azaltılmasını isterken, İran tarafı ise indirim için daha fazla alım garantisi istiyor. Ruhani ziyaretinin en önemli gündem maddesi de bu olacaktır şeklinde konuşuyor.
Suriye ve nükleer işbirliği
Ersoy, Türkiyenin sert tavrına rağmen İran tarafından destek gören Suriyedeki Esad rejiminin geleceği ve nükleer enerji üretimine ilişkin ortak çalışma hedeflerinin de ziyaret sırasında gündeme geleceğini dile getiriyor. Tarafların Esad rejimi konusundaki fikir ayrılıklarını kaşıyacak açıklamalar yapmaktan kaçınacağını öne süren Ersoy, Örneğin İran, Türkiye ile Kuzey Irak arasında özellikle enerji alanındaki yakınlaşmadan da rahatsız. Ancak Ruhaninin ziyareti ayrı düşülen noktaların değil, ortaklık ve işbirliklerinin öne çıkarılacağı bir ziyaret olacak diyor.
Türkiye'nin İran üzerindeki etkisi zayıf'
Bahçeşehir Üniversitesi Avrupa Birliği İlişkileri Bölüm Başkanı Prof.Dr. Cengiz Aktar ise İranın bölgesel ticarette Türkiyeyi önemsediğini, ancak küresel politikalar konusunda Türkiyenin yardımına ihtiyaç duymadığına işaret ediyor. Türkiyenin son dönem dış politikasındaki yanlışlar, İran üzerindeki etkisini de azalttı. Öte yandan İran, Ruhani liderliğine batıya göz kırpıyor ve çok istikrarlı bir politika geliştiriyor. Batı Avrupada yüzlerce yatırımcı İran pazarına girmek için fırsat kolluyor diye konuşuyor.
'ERDOĞAN'A DESTEK ZİYARETİ'
Ruhaninin temaslarının Türkiyedeki Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde yapılmasının dikkat çekici olduğunu vurgulayan Aktar, Bunun Ruhani hükümetinden Erdoğana bir destek ziyareti olduğu düşünülebilir diyor.
Deutsche Welle
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle