Askeri yargıya tırpan

28 Ağustos 2007 09:29 tsi
Anayasa taslağında askeri yargının hem yetkisi hem de etkisi daraltılıyor

ANKARA - AKP'nin hazırlattığı anayasa taslağında, askeri yargının yetkisi daraltılıyor, en üst rütbeli askerlerin yargılanması da yeniden düzenleniyor. Taslak ile Yüce Divan'da yargılanacak olan görevliler arasına genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanları da dahil ediliyor. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'ni (AYİM) kaldıran taslak ile Anayasa Mahkemesi'ne askeri yargıdan da iki üye seçilmesi uygulaması da sona erdiriliyor.

Akademisyenlerce hazırlanan ve dün AKP'nin hukukçu milletvekillerinden oluşan komisyonca incelenmesine başlanan anayasa taslağında askeri yargı-sivil yargı ayırımının kaldırılması ve yargı birliğine gidilmesi hedefine yönelik düzenlemeler yer alıyor.

Anayasa Mahkemesi'nin oluşum ve görevlerinde değişiklik yapan taslak ile askeri yargıdan üyelik kontenjanı kaldırılıyor. Taslağa göre, hali hazırda Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) kontenjanından cumhurbaşkanınca belirlenen iki asker üyesi bulunan Anayasa Mahkemesi'nde asker üyelere yer verilmeyecek.

Taslak ile Yüce Divan görevi de Anayasa Mahkemesi'nden alınarak Yargıtay ve Danıştay'dan eşit sayıda üyeyle oluşturulacak ve başkanlığını Yargıtay Ceza Genel Kurulu başkanının yapacağı özel kurula veriliyor ve Yüce Divan kararlarına karşı ilk kez temyiz yolu açılıyor. Anayasa Mahkemesi bileşiminde olduğu gibi Yüce Divan üyeleri arasında askeri yargıya kontenjan tanınmıyor.

Yüce Divan sıfatıyla cumhurbaşkanını, başbakan ve bakanlar ile Anayasa mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başkan ve üyeleriyle Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay başkan ve üyelerini yargılama yetkisine sahip bulunan Anayasa Mahkemesi, taslağa göre artık TBMM Başkanı ve genelkurmay başkanı ile kuvvet komutanlarını (Deniz, Kara, Hava ve Jandarma) da yargılayabilecek. Böylece askeri yargının bu alandaki yetkisi de elinden alınacak. Mevcut düzende kuvvet komutanları Genelkurmay Askeri Mahkemesinde yargılanabiliyor, genelkurmay başkanı'nın ise en üst rütbede olması ve hakkında dava açılması halinde bile kendisinden daha yüksek veya eşit rütbeli subay bulunmaması nedeniyle askeri mahkemede de yargılanamayacağı ileri sürülüyordu.

Askerler Danıştay'a başvuracak

Taslak ile, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini ilk ve son derece mahkemesi sıfatıyla yapan Askeri Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM) kaldırılıyor.

Böylece, erinden genelkurmay başkanına kadar tüm askerler ile şehit ve gazi olmaları halinde asker yakınlarının uğradıkları maddi-manevi zararların tazmini amacıyla açacağı davalar, subayların rütbe-terfi gibi özlük haklarına ilişkin davalar dahil tüm askeri hizmete ilişkin işlem ve eylemlerle ilgili uyuşmazlıklar için, Danıştay'a gidilecek.

Taslak ile Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) mağdurlarına haklarındaki kararı yargıya götürme önerisinin kabul edilmesi halinde de bu davalar ile askeri öğrencilerin açacakları davalar da Danıştay'da görülecek.

Taslakta 'sivil anayasa' hedefiyle tam örtüşen değişiklik önerilerinden biri mevcut anayasadaki 'Askeri Yargı' başlıklı 145. maddeyle ilgili. Bu maddeyle ilgili yapılan yeni düzenlemede sivil kişilerin işledikleri suçlardan ötürü askeri mahkemelerde yargılanmasının önü kapatılmak isteniyor.

Haber 10

 

Bu haber 360 defa okundu.