Modern dünyanın modern köleleri

23 Ağustos 2007 22:11 tsi
23 Ağustos, Birleşmiş Milletler'in Köle Ticaretini Yasaklanmasını Anma Günü ama uzmanlar köleliğin çeşitli biçimler altında, dünyanın dört bir yanında sürdüğünü söylüyor.

Birleşmiş Milletler kültür örgütü UNESCO, 23 Ağustos'u Köle Ticaretinin Yasaklanmasını Anma Günü olarak belirledi. Bu tarih 1791 yılında, günümüzde Haiti olan San Domingo'da düzenlenen isyana işaret ediyor.

Peki kölelik gerçekten tarihte mi kaldı? Uzmanlara göre bu sorunu cevabı: “Hayır. Kölelik farklı biçimler altında devam ediyor.” Dünyanın dört bir yanından gelen haberler bunu açıkça gözler önüne seriyor.

Çin'den Brezilya'ya

Birkaç gün önce ajanslar, Batı Afrika ülkesi Moritanya kaynaklı bir haber geçti. Bu habere göre, Moritanya Parlamentosu köleliği cezalandıran bir yasayı kabul etti. Aykırı davrananların 10 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmaları söz konusu. Peki Moritanya’da kölelik 1981’den bu yana yasak iken böyle bir yasaya neden gerek duyuldu? İnsan hakları savunucuları Moritanya’daki Arap kökenlilerin evlerinde yaklaşık 600 bin siyah Afrikalının kölelik yaptığını söylüyor...

Çin’de ise köle gibi çalıştırılan işçiler var. Temmuz ayında bir tuğla fabrikasında bir ustabaşı, zihin özürlü bir çalışanı döverek öldürmekten suçlu bulunup ölüm cezasına çarptırıldı. Çin’deki tuğlahaneler ya da madenlerden hemen her gün koukunç koşullarda çalışan çocuk ya da yetişkin işçilerle ilgili haberler geliyor...

Güney Amerika’da da köleliğin örnekleri görülüyor. Bu kıtanın tarihinde özel bir yeri olan köleliğin yeni biçimlerine rastlanıyor. İki ay önce Brezilya polisi, büyük bir operasyonla bir şeker kamışı çiftliğinde köle olarak çalıştırılan 1100 kişiyi kurtardı. Çiftlik sahibi, çeşitli mallar satarak kendine borçlandırdığı işçileri çalıştırıyordu...

Kaçak işçi mi köle mi?

Üç kıtadan kökelik ile ilgili örneklerin sayısı daha da arttırılabilir. Ancak Avrupa’da da kölelik farklı bir biçimde sürüyor. Özellikle de bu kıtaya çalışmak için, kaçak olarak gelenlerin zaman zaman köle gibi muamele gördükleri oluyor. Polisten, sınır dışı edilmekten korkan kaçaklar, bazen yıllarca çıkmadıkları evlerde köle gibi çalıştırılıyor bazen de işyerlerinde yatıp kalkarak, çok düşük ücretler karşlığında emeklerini satmak zorunda bırakılıyor.

Bunların arasında çocuk yaştakiler de var. Çocukların köle gibi çalıştırılması dünyanın hemen her bölgesinde görülen bir olgu. Çocuk işçilerin kölelik koşullarında çalıştırılması Avrupa’daki insan hakları örgütlerinin kararlılıkla izlediği bir konu. Özellikle de Avrupalı şirketlerin bu koşullarda üretilen malları piyasaya sürmesine karşı çaba gösteriyorlar.

Evlerde çalışanların durumu

Öte yandan evlerde çalışan kız çocukları cinsel tacize de maruz kalıyor. Uluslararası insan hakları örgütlerine göre evlerde köle gibi çalışan kadın ve kız çocuklarının sayısı 100 binleri buluyor.

Uluslararası Af Örgütü’nden Endonezya uzmanı Esther Hoffmann, bu ülkedeki evlerde çalışanların koşullarını inceledi. Hoffmann, “Çok sayıda kadınla söyleşi yaptık, ortalama çalışma süreleri haftada 70 saati buluyor. Çoğunluğunun haftada bir gün bile izni yok” diyor.

Evlerde çalışan kadınların çoğunun da hiçbir yasal dayanağı ve hakkı yok. Ev işi çok az ülkede yasalarla korunuyor. Çalışma saatleri, haftalık ya da yıllık izin, fazla mesai gibi kavramlar bu tür işlerde çalışanlar için yabancı.

Taciz ve tecavüz

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Juliane Kippenberg’in Yeni Gine’de evlerde çalıştırılan genç kızlarla ilgili bir yaptığı araştırmanın sonuçları gerçekleri gözler önüne seriyor. Kippenberg’e göre, “Genç kızlar neredeyse zorla çalıştırılıyor, bu da kölelik benzeri çalışma koşulları anlamına geliyor. Kimisi günde 18 saat çalışıyor, gün içinde ya da haftalık izin söz konusu değil. Tabii yıllık tatil de yok. Yaptıkları işe göre ücret alamıyorlar, hatta bazı kızlara hiç ücret ödenmiyor”.

BM raporları da genç kızlar ve kadınların kölelik koşullarında çalıştırıldığından, tecavüze uğradıklarından, hatta öldürüldüklerinden söz ediyor. Kriz bölgesi Kongo’da bu yılın başında ‘köle işçi’ yaklaşık 5 bin kadının öldürüldüğü belirtiliyor.

Deutsche Welle

Bu haber 379 defa okundu.