Cumhurbaşkanlığı: Sürprizsiz seçim mi olur?

20 Ağustos 2007 12:28 tsi
Son dört ay içinde Cumhurbaşkanlığı seçimi üzerine o kadar çok spekülasyon ve olay yaşandı ki geriye neredeyse ihtimal kalmadı. Artık çok önemli bir kırılma yaşanmazsa, hangi gün, kimin ve hata kaç oyla seçileceği belli. Ama burası Türkiye! Biz sürprizsi

Türkiye’de her türlü seçim sürprize açık. En yakın örneğin anımsatmaya bile gerek yok sanırız. Bugün ise Türkiye’nin 11. Cumhurbaşkanı için TBMM’de seçim yapılacak. Sürpriz olur mu? Bu sefer “kuraklık” yüzünden sürpriz ihtimali az. Ama hiç olmaz demek de Türk politik geleneklerine ters düşer.

Cumhurbaşkanlığı seçimleri “gizli oy açık tasnif” yöntemiyle yapılıyor. Bunun için her zaman sürprizlere açık bir kapısı var. Kimin kime oy verip vermediği belli olmuyor. İkincisi siyasi partilerin bağlayıcı bir grup kararı alamaları. Tabii bu genellikle kağıt üzerinde kalıyor. Ancak hangi partinin ne kadar “fire” verdiği kestirilebiliyor.

AKP adayı Abdullah Gül’ün ilk turda ihtiyaç duyulan 367 rakamını bulması hâla çok zor. Bu zorluğu aşmak için çalışmalar bırakılmış değil-özellikle bağımsızlarla yakın temaslar sürdürülüyor- ama eksik sayı da az değil.

Tabii bu durumun bazı komplikasyonları da olabilir. Bunlar içinde en öncelikli olanı milletvekillerinin “nasılsa ilk turda seçilmeyecek” diyerek Gül’e oy vermemeleri. Bu bir ihtimal ama bu olasılık da “kuraklıkla” sakat.

Benzer olaylar geçmişte de oldu. Aynı partiden birden çok aday bulunduğu dönemlerde milletvekilleri, seçilme ihtimali az olan arkadaşlarına jest yapmak için ilk turda oyların bir kısmını onlara yönlendirdiler.

Ancak bu seçimlerde AKP açısından böyle bir olasılık yok. Geri kalan iki aday, MHP’den Sabahattin Çakmakoğlu ve DSP’den Tayfun İçli’ye oy kaydırılması ihtimali ise yok denecek kadar az.

Bazı siyaset yorumcularına göre AKP’nin yeni vekil sayısı çok olduğundan, onların tam ne yapacaklarının kestirilimse de zor. Sürpriz yapabilirler. Ancak bu analizlerin eksik tarafı şu..

Sürprizi kimle yapacaklar? Bir başka aday yok ki! Bu yüzden bugün için AKP grubunun blok olarak Gül’e oy verme ihtimali hayli yüksek ki bu da 340 sayısına denk düşüyor.

Tabii bu durumda eğer “fire” sayılırsa “geçersiz” oylar olabilir. Bu tür seçimlerde şakacı milletvekillerinin bazı magazin ünlülerine oy verdiği anımsanmalı. Örneğin Emel Sayın bu tür seçimlerde oy almış bir sanatçımız!

Turgut Özal'ın seçildiği Cumhurbaşkanlığı oylamalarında da benzeri olmuştu. Üç turda seçilen Turgut Özal’ın partisinden 20 ile 40 arasında geçersiz veya hayır oyu çıkmıştı.

Bu seçim için bu olasılık da çok değil. Fakat ilerleyen turlarda farklı değişimler yaşanabilir. Bu halde de değişim AKP’den değil oylamaya katılan diğer siyasi partilerden gelebilir.

Kendi adaylarının seçilmeyeceğinin anlaşılması halinde bazı partiler ve/veya vekiller oylarını Gül’e yönlendirebilir. Hatta pratik açıdan daha zor durumların da çıkması mümkün.
Örneğin ilerleyen turlarda CHP ve MHP, Genel Kurul’a katılmaktan imtina ederse yine sıkıntı yaşanabilir. Zira 276 isteyen 3’üncü turda bile, toplantı yeter sayısı olarak 367 isteniyor.

Peki bu olabilir mi? Açık söylemek lazım ki bu ihtimal de az. Bu seçimlerin kilitlenmesi anlamına gelir ki, MHP, DTP ve bazı bağımsız vekiller bunu yapmayacaklarını zaten çok önceden açıkladılar.

AKP Parti'nin Meclis'te 341 milletvekili bulunuyor, ancak TBMM Başkanı Köksal Toptan oy kullanamadığı için bu sayı 340'a iniyor. Bağımsızlardan Seyit Eyüpoğlu ve BBP'li Muhsin Yazıcıoğlu, Gül'e açık destek verdi.

Böylece Gül'ün alacağı oy 342'ye yükseldi. 20 milletvekili bulunan DTP de Gül'e destek vermeme eğilimi ağırlık kazandı. Ancak bugün DTP’nin bir toplantısı daha var. Bugün yapacağı grup toplantısında tavrını netleştirecek.

CHP oylamaya katılmayacak, MHP de kendi adayına oy verecek. DSP de son saatlerde kendi adayını çıkardığı için kâğıt üstündeki hesaplara göre şimdilik rakam 342'de kalıyor

Bu durumda birinci turda cumhurbaşkanı seçilemiyor. 24 Ağustos'ta yapılacak ikinci turda da 367 arandığı için Gül'ün seçilmesi büyük olasılıkla 28 Ağustos'a kalacak. Gül, aynı gün yemin edip Köşk'e çıkacak.

Meclis tekniği: Cumhurbaşkanı nasıl seçilir?

TBMM'de bugün 11. Cumhurbaşkanı seçiminin birinci tur oylaması yapılacak. Cumhurbaşkanı adayları Kayseri Milletvekilleri Abdullah Gül, Sabahattin Çakmakoğlu ve Eskişehir Milletvekili Tayfun İçli. İlk tur oylama saat 15.00'de başlayacak.

Birinci tur için adaylardan birinin 367 oyu bulması gerekiyor. Anayasa gereği toplam dört tur içinde seçim bitirilecek. Anayasa Mahkemesi'nin verdiği karar doğrultusunda Genel Kurul'da 367 milletvekili olup olmadığı aranacak.

İlk turdan sonuç alınamaması durumunda 2. tur 24 Ağustos Cuma günü erçekleştirilecek. Bu turda da cumhurbaşkanı seçilemezse 3. tur 28 Ağustos Salı, 3. turdan da sonuç alınamaması durumunda ise cumhurbaşkanı seçiminin son turu 1 Eylül Cumartesi günü yapılacak.

Cumhurbaşkanı seçilmek için ilk iki turda en az 367 oy almak gerekiyor. 3. turda ise TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun (276) oyunu almak cumhurbaşkanı seçilmek için yeterli olacak.

Bu turda da hiçbir adayın bu sayıya ulaşamaması halinde, en çok oyu alan iki aday 4. turda yarışacak.Son turda da adaylardan birinin 276 oy alamaması durumunda, TBMM derhal seçime gidecek.

www.iyibilgi.com

Bu haber 516 defa okundu.