İyimserler ekonominin gidişatı hakkında ne düşünüyor?

17 Ağustos 2007 14:38 tsi
Akşam ekonomi yazarı Deniz Gökçe, Merkez Bankası'nın, Türkiye ve dünyada oluşan ekonomik dalgalanmaların sinyalini daha önce verdiğini belirterek, bu aşamadan sonra insanlar ikiye ayrılır diyor:

Deniz Gökçe'nin yazısı:

Merkez Bankası dünyada gerçekleşen likidite gelişmeleri ışığında, 15 Ağustos günü, yani bundan iki gün evvel, her gün satın aldığı döviz miktarını azaltan bir adım atmıştı. Merkez Bankası temmuz ayının 25'inde günlük döviz alım ihalelerini 15 milyon dolardan 45 milyon dolara çıkartmıştı. Bu adım yabancı girişleri ile arzı çok artan dövizin karşısına, bir döviz talebi koyarak, kurların aşırı hareketini törpülemek hedefini güdüyordu.

15 Ağustos günü ise bu adım tersine çevrildi. Merkez Bankası döviz alım ihalelerini 40 milyon dolardan 15 milyon dolara indirdi. Ve döviz opsiyonunu da 80 milyon dolardan da 30 milyon dolara düşürdü. Yani bu sefer piyasada artan döviz talebinin karşısında, kendi operasyonlarından ek döviz talebi yaratmamak istiyordu. Yani TL'nin değer kaybına kendisi de katkı yapmak istemiyordu. Bu kararla günlük döviz alımlarını 120 milyon dolardan kabaca 45 milyon dolara indirmiş bulunuyordu.

Merkez Bankası bu değişikliği iş olsun diye veya bazılarının düşündüğü gibi (komik şekilde sandığı gibi) bilinçsizce yapmadığına göre, döviz girişi çıkışlarının yön değiştirmesine reaksiyon veriyor olduğunu görmemiz gerekirdi. Yani trend değişikliğini anlamalıydık. Merkez Bankası'nın veri bazı, her zaman, tüm diğer taraflardan daha fazladır!

Benzer şekilde Merkez Bankası'nın bundan bir dönem evvel piyasaya çıkardığı likidite senetleri satışı da dikkatle yorumlanması gereken bir işlemdi. Merkez bankalarının likidite senedi çıkartması tekniği oldukça bilinen bir uygulamadır. Ama neden yapıldığını anlamamız, YTL genişlemesini önlemede zorlanma anlamına geldiğini görmemiz gerekti, ama görmedik.

Dünyada bir ek risklilik algılaması, kuvvetli dalgalanma ve bir trend değişikliği gündeme geldiğinde, bizim gibi ülkelerin piyasalarının bunun dışında kalması mümkün değil.

Kaldı ki, Türkiye borsa endeksleri yukarıya çıkarken, tüm dünya ülkelerinden (kendi çapına göre) daha hızlı ve daha hacimli çıkmakta, düşerken de diğer ülkelerden (kendi çapına göre) daha hacimli ve daha hızlı düşmekte. Perşembe günü, yani dün piyasalar kapanırken, daha önceki uç değerlere göre Türkiye borsası son dönemde yüzde 20 çakılmış bulunuyordu, diğer gelişen ülkelerin borsasında ise yüzde 10 civarında çakılmalar vardı.

Diğer taraftan da mesela döviz kurunda oynama şampiyonu da Türkiye olmasına rağmen, kur değişimi borsanın altında ve daha önceki uç değerlere göre sadece yüzde 10 civarında kalmış, ama gene de büyük oynama. Bunlar Türkiye'nin riskliliği konusunda bize bir fikir vermeli ve taleplerimizi buna göre gündeme getirmeliyiz.

---

İnsanlar ikiye ayrılmış durumda. Kötümserler ortalık iyice karıştı diye bayram etmekte. Neden bayram ettiklerini anlamak da mümkün değil. Diğer taraftan az sayıdaki iyimser (ben dahil olmak üzere tabii) piyasalardaki dalgalanmanın sonuna çok yaklaştığımızı düşünmekte.

Ancak ülkemizde ekonomi yorumlarının ve medyadaki yaklaşımların pek tutarlılık ve mantık içermediği bir kere daha ortaya çıktı da diyebilirim. Yarın bunu tartışacağız.

Akşam

---

Bu haber 452 defa okundu.