AYM'den kadınlara devrim niteliğinde karar
7 Ocak 2014 15:20 tsi
Anayasa Mahkemesi evli kadınların sadece kendi soyadlarını kullanabilmesine izin verdi, karar bugün Resmi Gazete'de yayımlandı.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, Medeni Kanununun yürürlükteki hükümlerini gerekçe göstererek reddettiği, evli kadınların sadece kendi soyadlarını kullanma yolunu Anayasa Mahkemesi (AYM) bir kadın avukatın bireysel başvurusu üzerine açtı.
Evlilik öncesi tanınıp bilindiği soyadını tek başına kullanmak isteyen bir evli kadın avukatın bireysel başvurusunu kabul eden AYM, kocanın soyadını kullanma zorunluluğunun Anayasanın kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı başlığını taşıyan 17. maddesinde tanımlanan manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkına yönelik bir müdahale oluşturduğuna hükmetti.
Hürriyetten Oya Armutçunun haberine göre AYMnin oybirliği ile aldığı karar bugünkü Resmi Gazete de yayımlandı. İhlal karar ı uygulanmak üzere davayı reddeden Fatih 2. Aile Mahkemesine gönderecek. İhlal karar ı ışığında, aile mahkemesi kadın avukata kendi soyadını tek başına kullanma izni verecek.
Yargı çevrelerinde AYMnin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kadının sadece kendi soyadını kullanma izni verilmemesini ihlal saydığına dikkat çekti ve bu karar ları da dayanak yaptı. AYMnin anayasaya göre karar ları bağlayıcı olduğu için hak ihlali tespitinin ardından Hükümetin Medeni Kanunda değişikliğe gitmesi gerektiği belirtildi. Aksi halde evli kadınların evlenmeden önceki soyadlarını kullanmak üzere tek tek bireysel başvuru yoluyla AYMye başvurup ihlal karar ı alarak, bu izni yargıdan çıkarmaları gerekeceği belirtildi.
KARAR NASIL ALINDI?
İstanbul Barosuna bağlı avukat olarak çalışan başvurucu Sevim Akat Eşki, 2005te evlendikten sonra evlilik öncesindeki soyadını kullanmayı sürdürdü. Yurt dışına çıkış işlemleri nedeniyle nüfus müdürlüğüne başvurarak evlilik öncesi soyadı ve evlilik soyadını beraber içeren kimlik belgesi alan başvurucu, diğer resmi işlemlerini evlilik öncesi soyadı ile yapmaya devam etti. Ancak çifte soyadı kullanımına bağlı olarak yaşadığı zorluklar nedeniyle evlilik öncesi soyadı Akatı tek başına kullanmasına izin verilmesi talebiyle dava açtı. Dava Fatih 2. Aile Mahkemesince reddedildi.
Eşki bunun üzerine, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunarak, hak ihlalinin tespitini istedi. Başvuruda, evlilik öncesi soyadını tek başına kullanmasına engel olan Türk Medeni Kanununun 187. Maddesi nedeniyle cinsel olarak ayrımcılığa maruz tutulduğu ve özel hayata ve aile hayatına saygı gösterilmediği vurgulayarak, hak ihlali yapıldığı ve uğranılan manevi zararın tazminine karar verilmesi istendi.
Başvurucunun, talebini kabul edilebilir bulan AYMnin hak ihlaline ilişkin karar ında Özel yaşama saygı hakkı alt kategorisinde geçen özel yaşam kavramının AİHM tarafından oldukça geniş yorumlandığı vurgulandı. Kararda, bu kavrama ilişkin tüketici bir tanım yapmaktan özellikle kaçınıldığı vurgulandı. Bir kişiyi diğerlerinden ayıran ve onu bireyselleştiren niteliklerin hukuken tanınması ve bu unsurların güvence altına alınmasının son derece önemli olduğunun belirtildiği karar da, AİHM karar larına geniş atıf yapıldı. AYM, başvurucunun manevi tazminat talebini reddetti. İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesini de hükmedildi.
Bu haber 665 defa okundu.
Yorumlar
+ Yorum Ekle