Enerji savaşı kutup bölgesine taşındı

3 Ağustos 2007 09:00 tsi
Küresel ısınma nedeniyle dikkatlerin çevrildiği Kuzey Kutbu bu kez enerji rekabetiyle gündemde. Önemli petrol ve doğalgaz rezervi bulunduğuna inanılan bölgenin kime ait olduğu yönünde bir süredir devam eden tartışmaların ardından harekete geçen Rusya, Kuz

Rusya'nın, bölgedeki karasuları ile ilgili iddialarını desteklemek için Kuzey Kutbu'nun 4 km altına gönderdiği cep denizaltıları Mir-1 ve Mir-2, dün deniz tabanına indi. Rus denizaltılarının Kuzey Kutbu'nun deniz tabanına ulaşması önemli bir keşif özelliği de taşıyor.

Aralarında ABD'nin de olduğu diğer önemli güçlere meydan okuyan Rusya, 10 milyar ton civarında petrol ve doğalgaz rezervinin bulunduğu sanılan bölgede geniş bir alanda hak iddia ediyor. 2001'de Birleşmiş Milletler'e yaptığı başvuruda kuzey kıyılarının karasularının karadaki topraklarının devamı olduğunu iddia eden Rusya, bölgede denizaltında bulunan ve Lomosonov Sıradağları olarak bilinen jeolojik oluşumun kendi karasal topraklarının bir uzantısı olduğu görüşünü dile getiriyor.

Ancak BM'nin ilgili komisyonu 'delil yetersizliği' nedeniyle Moskova'nın yaptığı başvuruyu geri çevirdi. Rusya'nın talebini 2009'da yenilemesi bekleniyor. BM'den olumlu cevap gelmesi halinde Rusya, bölge deniz tabanının yarısına denk gelen 1,2 milyon kilometrekarelik bir alanın kontrolünü ele geçirecek. Uluslararası hukuk uyarınca Rusya, ABD, Kanada, Norveç ve Danimarka (Grönland'daki kontrolü dolayısıyla) kuzey sahillerinden bu bölgeye komşu durumda. Deniz Hukuku Sözleşmesi, devletlere bazen daha da genişletilebilen 200 deniz mili uzunluğunda bir ekonomik bölgeye sahip olma izin veriyor. Bu alanı genişletmek için bir ülkenin denizaltındaki kaya tabakası yapısının, topraklarındaki jeolojik yapıya benzer olduğunu ispat etmesi gerekiyor. Şimdiye dek hiçbir ülkenin karasal uzantısı Kuzey Kutbu'na uzanmadığından, kutup çevresindeki bölge Uluslararası Denizyatağı Yönetimi adlı kuruluş tarafından idare ediliyor.

Rusya, delil topluyor

Nükleer buz kırıcı Rossiya'nın açtığı yoldan önceki gün Kuzey Kutbu bölgesine gelen Rusya'nın ünlü Akademik Fyodorov araştırma gemisi, dalışın hazırlıklarını sürdürüyordu. Kuzey Kutbu'na daha önce defalarca keşfe gitmiş Rusya Meclisi Başkan Yardımcısı Artur Çilingirov başkanlığındaki 100 kişilik ekip, Mir-1 ve Mir-2 adlı mini denizaltıları ile deniz tabanında bilimsel araştırma ve ölçümler yaparak Moskova'nın bölgedeki doğal kaynaklar üzerindeki iddialarına delil toplayacak. Rus ekibi, 4 bin 261 metre derinlikteki deniz tabanının ayrıntılı bir haritasını çıkaracak. Çilingirov, şimdiye dek burada kimsenin gitmediği derinliklerdeki deniz tabanına ulaşmak amacıyla ciddi ve riskli bir görev üstlendiklerini belirterek, "İnsanoğlu bunu uzun zamandır hayal ediyordu." diye konuşmuştu.

Akademik Fyodorov araştırma gemisinden gönderilen denizaltılardan birisinin kaptanı Anatoli Sagaleviç, ilk kez bir denizaltının buzul tabakasının altında çalıştığını ve bunun yapılabileceğini ispat ettiğini söylemişti. Rusya'da, tarihte ilk kez insanoğlunun Kuzey Kutbu'nun altında deniz tabanına indiğini belirterek, bunun 'Ay'a bayrak dikmek kadar önemli olduğu' yorumları yapılıyor. Gelişme dünyada ilgiyle takip edilirken, İngiliz Financial Times gazetesi, en az dört kilometre derinlikte bulunacak doğal zenginliklerin yüzeye çıkarılmasının daha yıllarca mümkün görünmediğini vurguladı. Daily Telegraph gazetesi ise Rusların Kuzey Kutbu'na yaptıkları yolculuğu 'dünyanın son sömürge yarışının başlangıç atışı' diye yorumladı.

zaman

Bu haber 435 defa okundu.