Kuraklık suculara yaradı

31 Temmuz 2007 10:08 tsi
Damacana ve şişe suyu firmaları, son yılların en kârlı günlerini yaşıyor. Aşırı sıcaklar ve kuraklık sebebiyle satışlar önceki yıla göre iki kat arttı.

Ankara başta olmak üzere bazı şehirlerde su kesintilerinin başlamasıyla satışların zirveye çıkacağı belirtiliyor. Siparişleri yetiştirmek için üç vardiya çalışan firmalar, buna rağmen talebi karşılamakta zorlanıyor. Stoksuz satış yapan tesisler, fiyatlara da ortalama yüzde 10 zam yaptı. Bu dönemi 'fırsat' olarak değerlendiren şirketler, yeni su kaynakları arayışına girdi. Yılın ilk altı ayında, 22 doğal kaynak ve içme suyu için ruhsat verildi.

Sektör temsilcileri Ankara, İzmir ve Trakya'daki ambalajlı su tüketiminin artışında, barajlardaki su seviyelerinin azalması sebebiyle sularda görülen kirliliğin etkili olduğunu ifade ediyor. Doğal Kaynak ve Maden Suyu Üreticileri Derneği'nin (SUDER) Başkanı Olcay Sunucu ise başka bir noktaya dikkat çekiyor. Firmaların yıllardır büyük şehirlerde su satmak için mücadele ettiğini kaydeden Sunucu, "Şu günlerde köylerimiz de ambalajlı su talep ediyor. Büyük şehirlerimizde fakir-zengin her eve damacana su giriyor. Köylü de damacana su tüketmeye başlayınca, sektörün geleceğinin parlak olduğu görülüyor." diyor.

Ankara'da başlayan su kesintisinin sektörü daha da hareketlendireceği belirtiliyor. Kasaplar bile bidon işine girerken, su şişesi ve bidon firmaları, tarihinin en fazla satışını yapıyor. Bu arada damacana fabrikaları eylül ayından yeni sipariş almayacağını açıkladı. Su ihracatında da büyük bir patlama yaşanıyor. Hamidiye 2006'daki toplam 500 bin dolarlık ihracatını 2007'nin ilk altı ayında gerçekleştirdi. Almanya ve Hollanda başta olmak üzere Avrupa ülkelerine yapılan 550 bin dolarlık dış satımın yıl sonunda 1 milyon 200 bin doları bulması bekleniyor. Pazardaki hareketliliği fırsata dönüştürmek için yeni yatırım kararı alan şirketlerden Saneta Su, Tekirdağ Bahçeköy'deki ek tesis yatırımının yanı sıra Sakarya Sapanca'da yeni bir su kaynağı araştırıyor. Kasım ayından itibaren ilk yatırımın açılışını yapmaya hazırlanan Saneta, gelecek sene içinde de aromalı su ve soğuk çay üretimine geçecek. Su kesintilerinin yapılacağı yönündeki haberlerin ardından satışların yüzde 100 arttığına işaret eden Saneta Su Genel Müdürü Bülent Sürmen, "Biz de talepleri karşılayabilmek için hem işçi sayısını hem de fabrikalarımızın kapasitesini artırdık." diyor. Hamidiye Su da 2008'de İstanbul Kemerburgaz'da bir kaynak daha açmayı planlıyor. Şirket bayilik taleplerini karşılayamadığı için İstanbul'daki bayi sayısını 130'da dondurdu. "Üretilen suyu anında satıyoruz. Depolarda su kalmıyor. Satışlarımız yüzde 30 arttı." diyen Hamidiye AŞ'nin Genel Müdür Yardımcısı Emrah Doğan, yüklenme sebebiyle kaynak suların kapasitesinde de azalmalar yaşandığına dikkat çekiyor. Maliyetteki yükselmelere paralel olarak yüzde 13 fiyat artışına gittiklerini açıklayan Doğan, 19 litrelik damacana suyun bayi satışının İstanbul'da 4,5 yeni lira, Ankara'da 5 YTL olduğunu ifade ediyor. Pazarın dördüncü büyük firması Aytaç Akyudum'da da kapasite artırımına yönelik çalışmalar başladı. Satış sorumlusu Mücahit Ersoy, "Talepteki artış göz önüne alındığında yeni kaynak arayışına gitmemiz gerektiği sonucuna vardık." diyor. Çoban Su firması da İstanbul'da pet su üretecek tesis kuruyor. Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıkların su tüketimini patlattığına vurgu yapan Çoban Su Genel Müdürü Rüştü Çoban, "Su satışlarında yüzde 50'lere varan artışları yeni yatırımlara dönüştürüyoruz." diye konuşuyor.

Markette su reyonları genişliyor

Damacana sularının fabrika çıkış fiyatının 600 YKr olduğunu belirten Çoban, talebin artışına karşılık zam yapmadıklarını ifade ediyor. Tüketime cevap verebilmek için 12 işçi alan Niksar Ayvaz Su, satışlarını geçmiş yıllara oranla yüzde 35 artırdı. Şirketin yönetim kurulu başkan yardımcısı Leda Elmasdağ, yeni makine alımlarıyla artan kapasitenin tüketime cevap verememesi sebebiyle "Bayi taleplerini durdurduk." şeklinde konuşuyor. Ankara'da başlayan su kesintisi vatandaşı doğal kaynak sularına yöneltti. Başkentteki yerel marketler dahil olmak üzere zincir marketler bazı reyonlarında küçülmeye giderek su için alanlar açtı. Marketlerin yarım litreden 10 litreye kadar su satışını hızlandırması kaynak suyu işletmecilerini Ankara'ya bayi açmaya yöneltti. İstanbul menşeli Başpınar şirketi başkente bayi açma kararı aldı. Niksar, Ankara'daki su kesintisinin ardından başkente gönderdiği su dolu TIR sayısını iki katına çıkardı. Sağlık Bakanlığı, il müdürlüklerine aşırı sıcaklarla birlikte sudaki mikroorganizmaların artacağı uyarısında bulundu. Denetimlerini sıklaştıran müdürlüklerin, yüzeysel kaynaklardan dolum yapan şirketleri yakın takibe aldığı belirtiliyor. Mevsimsel olarak artan ve azalan yüzeysel kaynaklardaki suların ishallere sebep olabileceği kaydediliyor.

Doğal kaynak suyu işletmesi için gerekli olan ruhsat çeşitli analizler sonucunda veriliyor. Su kaynağı bulan kişi ya da kişiler Sağlık Bakanlığı'na başvuruyor. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi'ndeki analiz için 5 bin 220 yeni lira yatırmak gerekiyor. Devlet Su İşleri'ne ise radyoaktivite testi için 400 YTL veriliyor. Analizlerin ardından bakanlık ruhsat veriyor. Tesis kurulduktan sonra ise aylık ve yıllık denetimlere belirli tutarlarda ücret yatırılıyor. Genel denetim numunesi için her yıl 4 bin 580 YTL veriliyor. Ayda 60 ton ve altında üretim yapan firmalar numune için 860 yeni lira yatırıyor. 60 tonun üzerinde yapılan üretimin numune ücretleri ise artıyor. 120 tonda 1.720 yeni lira vermek gerekiyor.

PAZARIN BÜYÜKLÜĞÜ 1 MİLYAR DOLARA ULAŞTI

Yıllık tüketim: 7 milyar 800 milyon litre

2008 tahmini: 10 milyar litre

Sektörün hacmi: 1 milyar dolarlık hacme ulaştı.

Tüketim dağılımı: Yüzde 80 damacana, yüzde 20 pet şişe

Kişi başı ambalajlı su tüketimi: 91 litre/yıl

Üretim merkezleri: İstanbul, Adapazarı, Bursa ve İzmir

Ruhsatlı tesis sayısı: 226

internethaber

Bu haber 484 defa okundu.