Yahudilerin merkezi neresi?

30 Temmuz 2007 22:08 tsi
Amerika Yahudi Topluluğu tarafından yapılan bir analize göre, Aaron Hamburger’in kitabına konu olan nesilin yalnızca %15 ‘i kendini İsrail’e “çok yakın” hissediyor. %44’ü “uzak” ve geriye kalanlar “b

Helen Michaelson, 58, Michigan. Helen, Aaron Hamburger isimli Amerikalı genç bir Yahudi yazarın hayali kahramanlarından biri. “Yeni Başlayanlar için İnanç” adlı kitabında Helen Michaelson, intifadanın arifesindeki kaos ortamında kendisi ve ailesi için kurtuluşu bulacağı umuduyla 2000 yılında eşyalarını toplayıp, hasta kocasını ve isyankar oğlunu da yanına alarak Kudüs’e doğru yola çıkar.

Bu yolculukla Helen, İsrail’i ziyaret eden Amerikalı Yahudi azınlığa (2001 deki Ulusal Yahudi nüfus araştırmalarına göre % 35 civarında )katılmış olur. İsrail’i ziyaret edenler homojen bir grup değildir. Ortodoks topluluğun büyük çoğunluğu İsrail’i ziyaret ediyorken Yahudi olmayan biriyle evlilik yapmış azınlık sayılabilecek bir grup az sayıda Yahudi ise İsrail’e gelmeye üşeniyorlar. Yaş faklılıkları da aşikâr; Amerikalı Yahudilerden ziyaret için gelenlerin yarıdan fazlasının yaşı 65’in üzerinde.

Yahudi yazar Hamburger, bir kaç hafta İsrail’de kalıp, İsrail ile ilgili olmasa da öyküsünün burada geçtiği bir kitap yazarak İsrail’e olan ilgisini açıkça gösterdi. Hamburger geçmişte, sadece Amerikalılar ile ilgilendiğini söylemişti. Geçtiğimiz günlerde Haaretz’e şöyle bir açıklamada bulundu: “İsrail hoş bir yer ama biz Kuzey Amerika Yahudileri, oraya göç etmediğimiz müddetçe İsrail’in bizim yerimiz olmadığını görmeliyiz.”

Profesörler Sergio Della Pergola ve Chaim I. Waxman’ın, Yahudi Toplumu Politika Planlama Enstitüsü’nün Kudüs’te düzenlediği konferans için hazırladıkları “Kimlik, Aidiyet ve Demografi” başlıklı çalışmada haklı olarak Amerikalı Yahudilerin İsrail’e olan desteğinin %82 olduğu üzerinde pek fazla durmadılar. Ve dahası aslında Amerikalı Yahudilerin yüzde 28’inin kendilerini ‘Siyonist’ olarak tanımladıkları üzerinde de durulmamış oluyor. Geçmişte Birleşmiş Yahudi Toplulukları’na başkanlık yapan Steve Hoffman bu duruma farklı yaklaşıyor, Hoffman “ ‘Ben Yahudilerin merkezi İsrail’dir’ demek için hazırlandığımı bilmiyordum” diyor.

Bir dizi düşünür ve liderin(ve de bağış yapanların) etkili bir şekilde bir araya getirdiği konferansın çoğunluğunu Amerika ve İsrailli Yahudiler oluşturuyordu. Konuşmacılar, birleşme planının temelindeki problemden bahsetmekten kaçındılar: Amerika ve İsrail Yahudileri sadece kardeş değiller onlar aynı zamanda, merkezde olma, statü, kaynaklar ve daha önemlisi Yahudilerin geleceğinin nerede olacağı noktalarında birbirlerine rakipler.

Amerika Yahudi Topluluğu tarafından yapılan bir analize göre, Aaron Hamburger’in kitabına konu olan nesil ve de bu nesil kitap kahramanı Jeremy Michaelson (bekar ve çocuksuz)’ un yansıttığı neslin yalnızca  %15 ‘i kendini İsrail’e “çok yakın” hissediyor. %44’ü “uzak”  ve geriye kalanlar “biraz yakın” hissediyor. Onlar kendi geleceklerini İsrail’in geleceğiyle ile örülü olarak görmüyorlar. Onların Yahudiliğe ait faaliyetleri kültürel bir aktiviteye katılma ya da Yahudi internet sitelerinde gezmekle sınırlı kalıyor. Çok Amerikanvari bir Yahudiliğe sahip olduklarından dolayı dışarıdan bir “Doğruyol Sertifikası”na ihtiyaç duymuyorlar. İsrail oyunun oynandığı alan değil ve onlar da tribünlerden tezahürat eden fanatikler değil, daha çok paralel takımlarda oynayan en iyi oyuncular gibiler. Aynı takımda olmalarına gerekte yok.

Bu yüzden mütekabil bir ilişki hesaba katılmaksızın İsrail ve Amerika Yahudileri için yapılacak ortak bir gelecek planı, birçok zorluğu beraberinde getirir. Siyonist İsrail merkezde olma iddiasından vazgeçmekte zorlanacak, Amerika Yahudileri ise B takımı olmayı kabul etmekte. Amerika Yahudi Topluluğu’nun analizinin sonuçları, bu konuda benimsenen bir çeşit baskı politikasının arzulanan sonucu üretemediğini kanıtlıyor. Ne olursa olsun, gerekli olan şey İsrail ve Amerika Yahudileri arasında yeni bir ortaklık biçimini şekillendirmek. Bu, Yahudilerin geleceğini planlayanlar için karmaşık ama bir o kadar da değerli bir mücadele olacaktır. Aksi takdirde gerçeklik geleceği belirleyecektir, bir Yahudi ve onun iki sinagogu hakkındaki eski bir fıkrada olduğu gibi: Biri yaşamak diğeri de ayak basmamak için olan iki yer.

(Haaretz.com, 11.07.2007, Where is the center of the Jewish people? )
Ekopolitik.org

Bu haber 769 defa okundu.