İran, Suriye'ye kaç para yatırdı?

İran, Türkiye’nin terör örgütü PKK’nın tasfiyesi noktasındaki barış sürecinin yaşattığı travmayı ne kadar atlatabildi bilinmez ama Ankara ile Tahran arasındaki asla zikredilmeyen rekabetin pratik alanı olarak Suriye’yi kullanmaya devam ediyor.

Ancak bu mücadele arazisi asla ucuz değil! Tahran yönetimi bizzat ambargo altında olduğundan ve yer altı zenginliklerine rağmen halkını ağır şartlarda yaşamaya mecbur ettiğinden, Suriye’ye harcadığı paranın duyulmasını istemiyor!

Bu paralarla açılan yara Suriye halkına kan kaybettiriyor ama “kan nakli” İran’dan geldiğinden, İran halkı da şu sıralar neden solgun göründüğünü kendine soruyor! S. Arabistan ve Katar gibi ülkeler de Suriye için büyük paralar harcadılar ama hem bunun için yeterli bütçeleri var hem de küresel serbestlikleri!

Peki İran rejiminin Suriye’de batırdığı para nasıl bir yekûna ulaştı? Son iki yıl içinde Tahran’ın açılan kesesinden Suriye’ye giden miktarın 20 milyar dolara eriştiği dillendiriyor. Bu büyük bir meblağ!

Bu durum, iki yıl önce çatışmalar ilk başladığında Suriye ekonomisinin buna dayanmasının mucize olacağını dillendirenlerin bugünkü şaşkınlığını biraz azaltabilir. Çünkü bu ve benzeri yardımlar olmasaydı Suriye’nin en azından 4-6 ay önce ekonomik olarak tıkanacağı dillendiriliyor şimdi Ortadoğu medyasında.

İran bütçesi ise bunları karşılamaya sınırlı bir imkân tanıyor. Çünkü İran’dan giden paralar sadece Şam’a değil Mısır’a da erişiyor ve Kahire muhaliflerinin cebine giriyor. Kimi körfez ülkelerine giden yardımlar da bu kalemlere eklenebilir.

Böyle bir dış bütçe ilgi çekici olsa da asıl konu bu paranın İran halkından çıkıyor olması. Uluslararası ambargo ile birleşen böylesi bir yük İran kamuoyunu hayli rahatsız ediyor. Hissedilen günlük ihtiyaçları karşılamada yaşanan orta sınıf fakirliği oluyor!

Siyaseten Suriye krizinin uzamasını başarı sayan İran dış politikası, aynı zamanda kendi cebini deliyor. Bu durumun 14 Haziran’da yapılacak seçimlere nasıl yansıyacağı Tahran yönetiminin endişe konularından biri.

Çünkü bu seçimlerin kendi dinamikleri hayli stres üretiyor. Daha dün İran İçişleri Bakanlığı, Anayasa Koruyucular Konseyi’nin cumhurbaşkanlığı adaylığına onay verdiği isimleri açıklaması, daha doğrusu onay vermediklerini açıklaması bu ipuçlarından biri.

Çünkü adaylardan 686 kişiden 8’ine onay verilmesi, veto edilenler arasında eski Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani ve mevcut Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın danışmanı ve dünürü İsfendiyar Rahim Meşai’nin de bulunması ülkenin sinirleri iyice germiş durumda.

www.iyibilgi.com