'Büyük Barış'ın 3. Ayağı

25 Mart 2013 10:34 tsi
Bütün yollar Akdeniz'e çıkıyor iyibilgi özel

Türkiye peş peşe iki önemli siyasi gelişme yaşadı. Nevruz'da Öcalan'ın PKK'ya silahsızlanma çağrısı ve hemen bir gün sonra İsrail'in Türkiye'den özür dilemesi.

Yukarıdaki iki gelişmeyi yakından ilgilendiren üçüncü bir gelişme ise arka planda sona yaklaşıyor: Güney Kıbrıs Rum kesiminin iflası ve Rus sermayesinin adadan çekilmesi...

Şu anda enerji kulislerinde konuşulan teori şu: Türkiye, enerji konusunda hem kendisini hem de Avrupa'yı Rus gazı bağımlılığından kurtarması için ABD tarafından İsrail ile işbirliğine ikna edildi. Akdeniz'de kalıcı donanma kurma peşinde olan Rusya ise Güney Kıbrıs'taki finansal kriz ile birlikte bölgeden çıkartılmak isteniyor.

Peki bu senaryo ne kadar gerçekçi? Yani ABD ve Rusya arasındaki anlaşmada Rusya'nın Akdeniz enerji hamlesi gerçekten kesilmek isteniyor mu? Bunun karşılığında Rusya, özellikle Suriye üzerinden nasıl bir karşılık verebilir? Şimdilik bu soruların cevabı net değil. Ancak bu iddianın izini sürmek son iki aydaki gelişmelere bakarak mümkün.

14 Şubat: "İsrail'in en çok satan gazetesi Yedioth Ahronot'un haberine göre Akdeniz'de doğalgaz çıkaran İsrail, bu gazı Avrupa'ya satmak için Akdeniz'den Türkiye'ye döşenecek bir boru hattı projesini Türk Enerji Bakanlığı'na sundu."

19 Mart: Resmi temaslar için Washington'da bulunan İsrail Savunma Bakanı Ehud Barak, "Eğer herhangi bir sorun yaşandıysa, Mavi Marmara operasyonu sırasında yaşanan sorunlar için özür dilemeyi düşünebiliriz" açıklamasını yaptı. Barak, ABD müttefiki olan Türkiye ve İsrail'in ilişkilerinin düzeltilmesinin önemi üzerine yaptığı konuşmada, olası bir özüre ilişkin : "Bundan hoşlanmıyorum ama göz önünde bulundurmamız gereken bir seçenek" dedi.

21 Mart: "Rum devlet televizyonu RIK Rum kesimi ile Rusya arasında yapılan görüşmelerde Rus tarafının Suriye’nin Tartus kentinde bulunan askeri üslerine alternatif olacak şekilde Baf havaalanı ile Mari deniz üssünü kullanma hakkı istediklerini ileri sürdü. Ancak bu iddia Rus kaynakları tarafından doğrulanmadı."

21 Mart: İflasın eşiğindeki Güney Kıbrıs’ın kurtuluşu için senaryolar havalarda uçuşuyor. En ilginç öneri Standard Bank Gelişen Piyasalar Ekonomisti Ash’ten geldi: Rumlar, Annan Planı’nı kabul etsin, Türkiye 7 milyar euro versin.

22 Mart: Batı ülkeleri, krizdeki Güney Kıbrıs'ın Rusya ile yakınlaşmasından ve Akdeniz'de bir güvenlik krizi yaşanmasından endişeli. Rusya Suriye'deki iç savaş nedeniyle Akdeniz'deki tek deniz üssü olan Tartus'u kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya. Güney Kıbrıs ile ilişkilerin pekiştirilmesi bu kaybı telafi edebilir. Özellikle Kıbrıs Agratur'daki askeri üste 2 bin personeli bulunan İngiltere bu konuda endişeli.

23 Mart: Dışişleri Bakanlığı, "Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Ada'nın ortak sahibi olan Kıbrıs Türk halkının doğal kaynaklar üzerindeki asli haklarını göz ardı ederek, içinde bulunduğu ekonomik kriz nedeniyle oluşturulacak dayanışma yatırım fonu veya bir başka borçlanma modelinde Ada'nın ortak doğal kaynaklarını teminat olarak gösterme düşüncesi, Ada'nın tek sahibi olduğu yanılsamasının bölgede yeni bir krize yol açabilecek tehlikeli bir tezahürüdür." dedi.

23 Mart: Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ile telefonda görüştü. Rum tarafının içinde bulunduğu ekonomik krizi yeni oldu bittiler yaratmak için bir vesile olarak kullanmasının kabul edilemez olduğunu vurguluyan Davutoğlu, Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafının adada müzakere edilmiş bir çözüm istediğini yineledi. 

Bu haber 4,422 defa okundu.