Çin rüyası gerçek mi oluyor?

18 Mart 2013 17:08 tsi
Çin meclisinin kapanışının ardından seçilen yeni liderler, dünya kamuoyuna sıcak mesajlar verdi ve Çin rüyası ve reformlar üzerinde sıklıkla durdu.

Merak edilen ise bunların gerçekleşip, gerçekleşmeyeceği.

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) bu yılki olağan meclis toplantısında yeni Cumhurbaşkanı seçilen Xi Jinping ve yeni Başbakan Li Keqiang, meclisin kapanışının ardından önümüzdeki dönem 5+5 yada ilk 5 yılın değerlendirmesini yaparak, önemli mesajlarını verdi.

Xi'nin mesajlarında siyasi ve global, Li'nin mesajlarında ise Başbakan olarak daha teknik, politik ve ekonomik mesajlar ön plana çıktı.

ÇKP Başkanı da olan Xi'nin ‘'Çin rüyası" ‘'Çin rönesansı" kavramlarına bakıldığında, bu kavramları bir motto ve slogan haline getirip, yönetimin ve halkın kafasına yerleştirmek istediği görülüyor. Güzel bir yaklaşımla herkesi hayal hedefinin bir parçası yapmaya çalışıyor. ‘'Her bireyin bir hayali ve rüyası vardır. Çin'in de bir hayali ve rüyası vardır." sözleriyle bunu gerçekleştirmek istediklerini anlatıyor Xi, bu söylemleri Aralık 2012'de ÇKP Başkanlığına seçildiğinde de seslendirmişti.

Bu rüyanın hedefi belli aslında. Güçlü bir ulus ve yüksek bir yaşam standardı ve reformlar. Burada öne çıkan çok önemli iki nokta var. Birincisi, bu reformlar Batı gibi değil, Çin'e özgü olacak. Buna da ‘'Çin ruhu" diyor Xi. Bu hayalin de Çin ruhuyla gerçekleşeceği vurgusu yapıyor. İkincisi ise sistematik politik reformun olmayacağı, bunun yerine, sistemin lokomotifi olan ÇKP'nin ve politik sistemin devam edeceği manasına gelen iktisadi ve sosyal reformların olacağı.

Dolayısıyla Çin rüyası Çin yoluyla hedeflere ulaşırken, lokomotif ÇKP olacak. Sistemde politik reform olmayacak.

Başbakan Li Keqiang ise aynı gün düzenlediği ilk basın toplantısında, üç temel reformu ve hedefi ortaya koydu. Birincisi sürdürülebilir ekonomik kalkınma hedefi. İkincisi, halkın yaşam düzeyini yükseltmek. Üçüncüsü ise sosyal adaleti geliştirmek ve etkin kılmak.

Ekonomik kalkınmadaki hedef, 2020 yılında 2012 yılında kişi başına düşen gayri safi yurtiçi hasılayı ikiye katlamak. Bunun için ise yüzde 7,5 ekonomik büyüme şart.

Halkın yaşam düzeyini yükseltmek hedefinde ise üç tane alt hedef bulunuyor. Bunlar, kırsal ve şehirdeki halkın gelirlerini artırmak, bölgeler arası gelişmişlik farkını gidermek, orta sınıfın ölçeğini ve sayısını arttırmak olarak sıralanıyor. Bu da önümüzdeki dönemde şehirdeki halkın çevre kirliği, temiz içme suyu gibi isteklerini de dikkate alarak, kırsala yönelik yoğun çalışmaların yapılacağı anlamına geliyor.

Sosyal adaleti geliştirip yaygınlaştırma hedefinin amacı ise emlak dahil olmak üzere eğitim, sağlık, sosyal sigortayı da kapsayan tüm bu alanlarda geniş kapsamlı sağlam bir sosyal güvenlik sistemi ağı oluşturmak.

Liderlerin ortak hedefi, hukukun üstünlüğü ve anayasaya bağlı olarak modern ekonomi, modern toplum, modern hükümet oluşturmak.

DOKUNULMAZLARA DOKUNULACAK

Başbakan Li'nin diğer açıklamaları da çok önemli aslında. Zira ileriye yönelik yapılacaklar hakkında da bilgi veriyor. Li'nin, ‘'Yönetimi etkin kılmak için idari çalışmalar yapacağız." açıklaması çok nemli görülüyor. Çünkü hedeflere ulaşılması için bürokrasinin ve bakanlıkların buna göre ayarlanması lazım. Li'nin ‘'Hükümetin rolünü ve fonksiyonunu değiştireceğiz. Bürokratik süreçleri basitleştireceğiz. Yetkiyi devredeceğiz." açıklamalarından Çin'in bugüne kadar yapmaktan kaçındığı bazı hususları yapacağı anlaşılıyor. Li'nin ‘'Su ne kadar derin olursa olsun nehri geçeceğiz" açıklaması ise Çin Başbakanın, reformların önündeki engelin ideoloji olmadığını gördüğü, ‘'ideolojiden ziyade bürokrasinin ve eski yapının, kazanılmış gördüğü hakları elden geçireceği" şeklinde yorumlandı. Li Keqiang aslında, eskiden ÇKP'nin, askeriyenin ve devlet yapılarının kazanılmış hak saydığı bir takım paralara ve haklara dokunacağı mesajını verdi. ‘'Keşfedilmemiş sulara alanlara ayak basacağız" diyen Li'ye göre, reformların önündeki en büyük engel bu belki de. Reformlar için tek çare olarak Li'nin önünde ‘'dokunulmazlara dokunmak" kalıyor.

Li ayrıca yolsuzluklarla mücadelenin kararlılıkla artarak devam edeceği mesajını verdi. Ancak bunda ne kadar başarılı olunacağı, politikaların sonunda görülecek. İlk aşamada devlet bürokrasinin, belediyelerin ve devlete sırtını dayamış şirketlerin kazanılmış hak alanlarını yavaş yavaş yitirmeleri bekleniyor.

En önemli ekonomik hedefe gelince, ekonominin sürdürülebilir olması çok önemli. Peki Çin Başbakanı bunu nasıl başaracak? Ekonomik transformasyonu nasıl yapacak? Bundan Li'nin açılım politikası izleyeceği anlaşılıyor. Başbakan Li'nin "Ekonomiyi daha açık, şeffaf, standartlaştırılmış, kapsamlı ve içerikli hale getireceğiz." sözleri, açılım politikasını gerektiriyor. Buradan da Çin'de hizmetler ve mali sektörün ön plana çıkacağı anlaşılıyor. Li'nin mali sektörde de piyasa merkezli politikalar izlenmesi, yani hem faizlerde, hem kurlarda piyasanın isteklerine cevap vereceği bekleniyor. Ayrıca yatırımcılara içerden ve dışarıdan daha rahat ortam sağlayacağı anlaşılıyor.

Li'nin bir açıklaması, Cumhurbaşkanı Xi'nin konuşmasını teyit etti. O da şu. Bu hedefler yakın gelecekte uygulandığı sürece politika anlamında değişiklik beklenmeyeceğini gösteriyor. Hedef zaten, sosyal, toplumsal ve ekonomik dönüşümdü. Politik dönüşüm ise yok.

İTİRAF: SÜRÜNCEMEDE KALMIŞ MÜZMİN PROBLEMLERLE YÜZLEŞMELİYİZ

Li Keqiang'ın bir başka açıklamasında da ‘'sürüncemede kalmış bir takım müzmin sorunlarla yüzleşmeliyiz." sözleri, itiraf olarak kabul edildi. Bunlar ise yolsuzluğun da içinde olduğu toplumsal ve ekonomik problemler. Bunlardan korkmamaları ve ona göre politikalar belirlemeleri gerektiğine inanıyor Çin Başbakanı.

Verilen mesajlara bakıldığında, Li hükümetinin, halkın, çevre kirliliği, gıda güvenliği, temiz su, hava kirliliği, trafik ve ‘'hukou" denilen nüfus kayıt sistemi sorunlarına nasıl cevap vereceğini bildiği ve gördüğünü gösteriyor.

DÖNÜŞÜMLER KOLAY OLMAYACAK

Xi ve Li'nin ortaya koyduğu hedeflerin başarıya ulaşması söylendiği kadar kolay değil. Nedenine gelince, birinci olarak, Çin, istediği kadar iç yapılanmayı bu hedeflere göre ayarlasın, dışarıdaki konjonktürel yapı ve parametreler, Çin'in değişiminde çok önem arz ediyor ve bu parametreler, toplumsal, siyasi ve ekonomik dönüşüm için belirleyici olmaya devam edecektir.

İkinci olarak ise Çin'in mevcut yatırım ağırlıklı ve ihracata dayalı ekonomik yapısını bir anda iç tüketime dayalı yapıya çevirebilmek görüldüğü kadar kolay değil. Bunun ekonomik ve sosyal yansımaları Çin liderlerini endişelendiren bir durum. Zira bu, toplumsal derinlikleri, gelir dağılımındaki adaletsizliği daha da arttırabilir. Bir araştırmaya göre, Çin'de günde 1,25 doların altında yaşayan kişi sayısı toplam nüfusun yüzde 13'ünü oluşturuyor. Dünyadaki yoksulluk sınırı ise günlük 1 dolar.

Forbes dergisine göre dünyada 122 adet Çinli dolar milyarderi var. Çin'in Hurun raporuna göre ise 317 tane Çinli dolar milyarderi var ve bu rakam dünyadaki dolar milyarderlerinin beşte birine denk geliyor. Dünyada zengin fakir ayrımını ölçen ‘'Gini-Coefficient", 2012'de Çin'deki oranı 0,474 olarak açıkladı. Birleşmiş Milletlere göre 0,4'ten fazlası uyarı seviyesi olarak kabul ediliyor.

Dolayısıyla bu rakamlar ve dış parametreler göz önüne alındığında Çin'in değişimi beş yılda öyle kolay görünmüyor.

ÇİN'İN NÜFUS PARAMETRELERİ

1,354 milyar nüfusuyla dünyanın en kalabalık ve ikinci en büyük ekonomiye sahip ülkesi Çin'deki 2012 yılı nüfus verileri ise şöyle:

Kentsel nüfus: 712 milyon (2011'de kent nüfusu kırsal nüfusu ilk kez geçmişti) (Toplam nüfusun yüzde 52,57'si)

Kırsal nüfus: 642 milyon

Kişi başına düşen harcanabilir gelir: Şehirlerde 24 bin 565 yuan yada 3 bin 961 dolar (2011'e göre yüzde 9,6 artış)

Kırsalda ise net gelir kişi başına 7917 yuan yada bin 276 dolar (2011'e göre yüzde 10,7 artış)

Çalışabilir nüfus: 937,27 milyon

Göçmen işçi: 262,61 milyon (yüzde 3,9 artış)

15-64 yaş arası nüfus 1 milyar (toplam nüfusun yüzde 74,4)

Yaşlı nüfus: 202 milyon (toplam nüfusun yüzde 14,8'i) CİHAN

Bu haber 821 defa okundu.