Türkiye Antartika'ya üs kurmalı!

18 Mart 2013 10:30 tsi
Buzulların altındaki kaynaklardan yararlanmak için...

 Antarktika Türk bayrağını diken ve  Türkiye’nin bir ‘Kutup Araştırma Gemisi’ inşa ederek, zaman kaybetmeden Antarktika’ya üs kurup araştırmalarına başlaması gerektiğini söyleyen  Yrd. Doç. Dr. Burcu Özsoy Çiçek'in, Milliyet gazetesinden Zeynep Miraç'a verdiği mülakattan ilgili kısım:


* Prof. Dr. Kemal Başlar’ın makalesinden öğrendik ki Ross Sea bölgesinde Suudi Arabistan’dan sonra en büyük petrol rezervi var ve şu anda orayı Yeni Zelanda kontrol ediyor. Malezya, Pakistan, Çin, Hindistan stratejiler kuruyor kıta üzerinde. Peki Türkiye’nin durumu ne?
- Hiçbir şey! Hiçbir söz hakkımız yok. Belirli bir paylaşıma gidilse kontrolümüz yok. Çünkü dinleyici pozisyonundayız şu an. Çabamız dahi yok. Pakistan ya da Kazakistan çok yeni katıldılar. Güney Kore, Antarktika kıtası üzerinde 12 ay boyunca açık olması planlanan istasyon teklifini yapmış, 2014 yılında istasyonu kurmayı planlıyor. İnsanlar zeki davranmaya ve geleceğe yatırım yapmaya çalışıyorlar. Bunların hepsi geleceğe yatırım zaten.

* Antarktika’ya ilk kez bilim adamları/denizciler ayak bastığında yıl 1897’ydi. Türkiye’nin bayrağı ise 2006’da, sizin tarafınızdan kıtaya dikildi. Bu gecikmenin bedeli nedir?
- Diğer ülkelerin 1950’lerde yasal olarak istasyon kurduklarını düşünürseniz, bizim 2006’da oraya bir bayrakla taşınmamız şaka gibi. 15. yüzyılda yaşamış Piri Reis’in Güney Amerika ve Antarktika sınırlarını gösteren haritaları var. 1996’da ilk kez Antarktika Anlaşması’na girmişiz, ne var ki toplantılarını takip etmemişiz, katılmamışız. Çünkü bilinçle girilmemiş, muhtemelen diğer ülkeler de giriyor diye özentiyle girilmiş.

* Neden pek çok ülke bu kıtada söz sahibi olmak istiyor?

- Şu anda dünya kaynakları azalıyor. Enerjiye ve suya olan ihtiyaç artacak. İkisi de Antarktika’da var. Antarktika tek başına bir kıta olarak dünyanın yüzde 90 buz kapasitesini elinde tutuyor. Bu kadar buz miktarı, dünya üzerinde yaklaşık olarak yüzde 61 temiz su demek. Şimdiden girip orada bir yerleşke kurmak zekice olur. Kıtayla ilgilenenlerin aklında şu sorular da var: Altında ne gibi kaynaklar var? Ne buluruz? Özellikle de herhangi bir ülkeye ait olmadığı için, anlaşmaların içine girmek önemli olan mesele. Tabii bayrağı sürekli dalgalandırıp araştırmalar yapmak da çok önemli.

* Bu kaynakların sahibi kim? Üs kurup kaynaklara ulaşanlar mı, yoksa ülkeler arasında paylaşım mı olacak?

- Şu anda böyle bir çalışma yok. Ülkeler Antarktika kıtasını çevreleyici şekilde istasyonlarını kurmuşlar ve kuruyorlar. Antarktik Yarımada denen, Güney Amerika’ya en yakın noktada epey istasyon var. Kıtada Amerika, Avrupa ve diğer ülkelerden yaz aylarında yaklaşık dört bin araştırmacı, kış aylarında da yaklaşık bin araştırmacı bulunuyor. Yaz dönemi dediğimizde de en fazla üç ay çalışılıyor ki kaynak aranamaz bu sürede. Paylaşımın hukuku nasıl olur bilmiyorum. Şu anda Antarktika kurulunda 29 ülke bulunuyor. O kadar dünya ülkesinden sadece 29’unun imzası altında işlem yapılabiliyor. Seyirci kalmaya devam edersek sorunun cevabını öğrenemeyiz ve asla hak iddia edemeyiz.

Bu haber 2,423 defa okundu.