Türkiye-Katar işbirliğinin enerji boyutu

5 Şubat 2013 11:14 tsi
Ankara'nın hangi tavrı "Rusya'yı tehdit ediyor?"

Rusya'nın Sesi Radyosu'nun Rus haber ajansı İnterfax’dan aktardığı habere göre ABD Dışişleri Bakanlığı Enerji İşleri Özel Temsilcisi Carlos Pascual ile görüşen Ukrayna Başbakanı Nikolay Azarov, LNG yüklü tankerlerin Boğazlardan geçebilmesi konusunda Türkiye ile müzakerelere devam ettiklerini söyledi. Azarov, “Sıvılaştırılmış gaz alımı için terminal inşa etme sürecimizde sorunlar var. Bu sorunlar Türkiye’nin Boğazlar üzerinden LNG yüklü tankerlerin geçmesine izin vermeye pek istekli davranmamasından kaynaklanıyor” dedi. Ukrayna Başbakanı bu nedenle şu an için ülkeye gaz tedarikinin dönüştürme terminalleri üzerinden sağlanmaya çalışıldığını kaydetti.

Kiev’in uzun zamandır, doğalgazda Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmak için alternatif arayışlar içinde olduğu biliniyor. Ukrayna, hem kendi rezervlerinde bulunan “kaya gazı”nın çıkarılması ve işlenmesi için girişimlerde bulunuyor hem de, Rusya dışındaki ülkelerden sıvılaştırılmış gaz (LNG) ithal etmek istiyor.

Geçtiğimiz yılın Mayıs ayında Ukrayna ve Katar’ın Boğazlar üzerinden sıvılaştırılmış gazın Katar’dan ithal edilmesi için müzakereler yürüttüğü basına yansımıştı. O dönemde de Türkiye’nin Ukrayna’nın talebi karşısında istekli olmadığı iddia edilmişti.

Konuyu Rusya'nın Sesi FM’e yorumlayan Cumhuriyet Halk Partisi Enerji Komisyonu Başkanı Necdet Pamir’e göre, bu soruların yanıtı, Türkiye’nin Suriye politikasında gizli.

“ANKARA’NIN TAVRI RUSYA’NIN GELENEKSEL PAZARINI TEHDİT EDİYOR”

Türkiye’nin Katar’la birlikte, Suriye’de rejimi değiştirmeye çalıştığını savunan Pamir, “Ankara’nın bu tavrı, Rusya’yı tehdit ediyor” yorumunu yaptı.

Bilkent Üniversitesi akademisyenlerinden ve aynı zamanda Avrasya Ekonomi Zirvesi Enerji Komitesi Başkanı olan Pamir, bölgedeki politikaların enerji güvenliğiyle ilgili olduğunu belirterek, “Türkiye’nin Suriye’ye yönelik politikalarının Katar gazının Suriye üzerinden Akdeniz’e, Akdeniz üzerinden de Avrupa pazarlarına gitmesini hedeflediğini” söyledi. Pamir’e göre, bu yaklaşım, Rusya’nın geleneksel pazarı olan Avrupa pazarına, Katar’ın göz diktiğini gösteriyor.

Pamir’in yorumu şöyle:

“HUKUKİ DAYANAK YOK”

“Öncelikle meseleleri doğru temelde tartışmakta yarar var. İster LNG yüklü olsun ister petrol yüklü tanker olsun, boğazlardaki seyrüsefer güvenliği açısından sakıncalı olsa bile bunlar belli kurallara tabidir. Burada önemli olan, bu tankerlerin, çevrede oturan insanlara, denize, boğazlara kalıcı zarar vermemesidir. Bunun belli kuralları vardır. Kılavuz gemi alınmasından tutun tankerlerin belli saatlerde geçmesine bunların geçtiği saatlerd trafiğin durması, bu tür kuralların bilinenleridir.

Bunun dışında Montrö’ye göre kıyıdaş ülkelerin böyle bir engellemeyle karşılaşmaları söz konusu değildir. Nitekim Ukrayna’nın ticari gemileri buradan serbestçe geçer.

Tankerler, LNG yüklü de olsa, petrol yüklü de olsa, hatta son dönemde çokça konuşulduğu üzere, Rusya’yla yapılan Akkuyu nükleer anlaşmasıyla nükleer yakıt ve atıkların geçişi de söz konusu olsa, bu belli kurallara tabi olarak gerçekleştirilir. Tabi, bunun çevre güvenliği açısından ciddi sakıncalar taşıdığını biliyoruz. Ancak her türlü sakıncaya rağmen kurallara uyulur ve sevkiyatlar gerçekleşir; bunun dışında bir yaptırım söz konusu olamaz.

Eğer birileri Türkiye’nin Moskova’nın çıkarlarını korumak için Ukrayna’ya izin vermediğini söylüyorsa, bu dayanaksız bir görüştür. Ankara’nın Moskova’yla birlikte, Ukrayna’yı engellemeye çalışması, Katar’dan LNG almasının önünü kesmesi, hukuki dayanaktan da yoksundur. Türkiye böyle bir uygulamaya imza atamaz.

“KATAR GAZI”NI AKDENİZ ÜZERİNDEN AVRUPA’YA TAŞIMA PROJESİ

Türkiye, Rusya’yla ilişkileri bozmamak için Ukrayna’nın önünü kesmez. Somut gerçeklere baktığımız zaman, bugün Türkiye Katar’la birlikte Suriye’de rejimin değişmesi için birlikte hareket ediyor. Uluslararası hukuka uygun davranmadığı için Türkiye eleştirilerin hedefinde şu anda. Rusya’nın da bu durumdan çok rahatsız olduğunu biliyoruz.

Türkiye’nin Katar’la birlikte rejimi değiştirme çabalarının perde arkasında birçok şey olabilir... Fakat bir gerçeklik var; Türkiye’nin Katar’la birlikte Suriye’ye yönelik politikası tam da Rusya’yı tehdit edecek bir boyuttadır. Patriotların yerleştirilmesinin ardından bu rahatsızlık daha da artmıştır. Başta Lavrov olmak üzere Rusya’daki çok çeşitli yetkililerin açıklamalarında da görebilirsiniz bunu. Burada, şu noktaya dikkat çekmek isterim, meselenin enerji boyutu gözden kaçırılıyor. Türkiye’nin Suriye’ye yönelik politikaları Katar’la birlikte tam da Katar gazının Suriye üzerinden Akdeniz’e, Akdeniz üzerinden de Avrupa pazarlarına gitmesini hedefliyor. Yani, Türkiye’nin tutumu, Rusya’nın klasik, alışılmış asıl pazarını tehdit ediyor. Dolayısıyla, Türkiye’nin Rusya’yla birlikte Ukrayna’yı engellediği iddiaları temelsizdir, buradan analiz yapmakta çelişkilidir.

Dolayısıyla, Türkiye’nin Ukrayna’ya boğazlardan geçiş izni vermemesinin nedenini güvenlikte aramak daha doğrudur. Boğazların tehdit altında olmasına yönelik belli yaptırımlar demeyeyim usullerdir, yöntemlerdir. Bu uygulanıyordur, onun dışında bir şey olamaz, olmaması gerekir.”

Bu haber 1,323 defa okundu.