Şanghay 5'lisi fikri CİDDİ Mİ?

29 Ocak 2013 11:22 tsi
Şunun için soruyoruz; şakası olmaz da ondan... iyibilgi Ankara

iyibilgi Ankara

Başbakan Erdoğan, Avrupa Birliği’ne “alternatif” olarak daha önce de-şaka yollu-zikrettiği “Şanghay Beşlisi” formülünü bir kez daha, fakat bu sefer ciddi bir üslupla tekrarladı.

Çin, Rusya, Kırgızistan, Kazakistan ve Tacikistan’ın asil üye, İran, Pakistan, Hindistan, Moğolistan, Afganistan gibi ülkelerin de gözlemci sıfatıyla katıldığı bu örgüte Başbakan’ın muhabbeti, Putin’le yaptığı bir görüşmede söylediklerinden geliyor.

“Rusya seyahatimde Putin’e şöyle bir latife yaptım. Dedim ki, zaman zaman bize takılıyorsun, ‘AB’de ne işin var’ diyorsun, o zaman ben de size takılayım, Hadi gelin bizi Şanghay Beşlisi’ne dahil edin, biz de AB’yi gözden çıkaralım”...

Sözler böyle ve bu olay Başbakan Erdoğan’ın Almanya ziyaretinde de, "esprinin anlatılması" şeklinde tekrarlanmış.

Evet cümlelerin içinde “latife” kelimesi geçiyor ama bunun şakası olur mu veya muhatabınız bunu sadece şaka olarak anlar mı, ayrı konu?

Kamuoyu bu fikre bayılır

Fakat şu nokta anımsanmalı; Başbakan bu türden konuşmaları genellikle AB ile temasların yükseldiği ve özellikle de Almanya ile önemli görüşmelerin olacağı zamanlarda tekrarlıyor.

Nitekim, Almanya Başbakanı Merkel’in Şubat ayında yapacağı ziyaret her iki taraf için de önemli. AB de elbette bu denklemin içinde. Kaldı ki, Rum kesiminin başkanlığında donmuş ilişkilerin çözülmeye başladığı AB’nin de Türkiyesiz bir konjonktürü daha çok hesapladığı bir zamanlamada bu açıklama geliyor.

Ancak Başbakan’ın bu konudaki son açıklamaları meselenin sadece baskı aracı olarak kullanılan politik bir argüman olmadığını da gösteriyor.

Çünkü, Şanghay Beşlisi’nin AB’ye nazaran daha güçlü, daha büyük olduğu, AB ile kurulmuş ilişkilerin varlığı nedeniyle hemen bir “boşanma”nın olamayacağı, gerekli zeminlerin yapılandırılmasının ardından düşünüleceği, katılacak başka ülkelerle birlikte bir “ortak değerler” yapısının oluşacağı da dillendiriliyor.

Çoklu çıkar

Peki bu kadar basit mi? Çünkü böyle bir tercih, “orası olmadı, buraya bakalım”dan fazlasını içerir. Böyle bir durum küresel mimaride yeni bir "stratejik tercih" anlamına da gelir!

Türkiye bunu yapabilir mi? Ankara’nın İran’ın nükleer krizi sırasında Tahran’da verdiği Brezilya-İran-Türkiyeli resmin ardından kopan “eksen kayması” vaveylası anımsandığında, Şanghay Beşlisi’ne katılımın daha büyük reaksiyonlar getireceği kestirilebilir.

Çünkü böyle bir hal artık sadece AB’ye yönelik değil, ABD’ye yönelik olarak da algılanacaktır.

Başbakan’ın Şanghay Beşlisi’ne yönelik temennileri samimi de olabilir ama şu an hissedilen; bir yandan AB’ye bir yandan da kendi bölgesine yönelik çoklu dengeleri gözeten bir diplomasi dilinin kullanıldığı şeklinde.

Diğer taraftan dünya yeni bir konjonktürün eşiğinde bulunuyor ve artık Ortaasya’ya yönelik güçlü bir-AB’siz-oyuncuya daha ihtiyaç var. Nasıl olacak sorusuna biraz daha zaman var gibi...

www.iyibilgi.com

Bu haber 4,523 defa okundu.