Söze gelmeyen senaryo!

8 Ocak 2013 13:08 tsi
Kuzey tamam ya Güney? iyibilgi özel

Kuzey Irak Kürt Yönetimi ile Bağdat'daki merkezi hükümet arasındaki gerginlik yükseldikçe, çevremizdeki "bağımız Kürdistan" senaryoları her geçen gün artıyor. Enerji konusunda Kürt yönetimi ile işbirliğini sıklaştıran Ankara'ya, Bağdat'ı geçtik, Washington'dan dahi uyarıların geldiği artık bilinen bir gerçek.

Dün Hürriyet gazetesinde yayınlanan Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan ile Cansu Çamlıbel'in yapmış olduğu röportajda, Ankara-Washington hattındaki arızalı noktalar resmi ağızdan açıkça kamuoyuna açıklandı. Sorunun göbeğinde Kuzey Irak'ta iş yapmak isteyen Türk şirketlerinin olduğu ifade edildi, Beyaz Saray'ın da esas korkusunun Irak'ın bölünmesi olduğu söylendi.Tahmin ettiğimiz kadarıyla yapılan ticari ve resmi anlaşmaların Bağdat'ı bypass etmesi ve Erbil'in tek muhattap alınması, şimşekleri Türk şirketlerinin üzerine çekmiş olmalı.

Burada esas sorun Kuzey Irak'ta sadece Türk şirketlerinin yatırım yaptığı dolayısıyla da Erbil-Bağdat hattındaki gerginliğin yegane öznesinin onlar olduğu düşüncesi... Oysa Irak'ın kuzeyi Fransız Total, Rus Gazprom ve ABD enerji devleri Exxon Mobile ile Chevron tarafından "kuşatılmış" durumda. Söz konusu şirketler de Kuzey Irak yönetimi ile anlaşma yapıyor. Hatta Exon, Bağdat'ın isteğine rağmen Irak'ın güneyindeki Batı Kurna petrol sahasını satma kararı alarak, tüm enerjisini Kuzey'e yönlendireceğini beyan ediyor Ancak nedense fatura Türk şirketlerine kesiliyor. (Alman Der Spiegel dergisi, Exxon'un yatırımlarını Çinlilere satacağını ifade etmişti)

Washington'un rahatsızlığı aslında gayet anlaşılabilir sebeplere dayanıyor: Irak'ın geri kalan "kaotik" bölgelerine örnek ve model olması düşünülen, nispeteden istikrarlı Kürt bölgesinin, tam tersi bir örnek teşkil ederek Irak'tan kopma ihtimali, Irak'ta işleyen bir demokrasi bıraktığı izlenimini vermek isteyen ABD için son derece kötü bir gelişme olur. Keza Irak'ın parçalanması, taşıma demokrasinin işe yaramadığını, dolayısıyla da tüm dünyaya ABD'nin başarısız olduğunu gösterecektir.

Ancak Türk kamuoyunun yörüngesine sokulan bu bağımsız Kürdistan senaryolarının karanlıkta bıraktığı çok önemli başka gelişmeler var. Toplum sadece Irak'tan kopması beklenen parça ile ilgili düşünmeye sevk ediliyor. Oysa arkada kalacak parçanın akıbetini kimse sorgulamıyor! Kuzey koparsa, güneye ne olur, bu soruyu kimse düşünmüyor.

Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in yaklaşık 10 yıldır kaçak olarak yaşayan yardımcısı ve eski Baas Partisi'nin Genel Sekreteri İzzet İbrahim El Duri'nin geçtiğimiz günlerde yeni bir görüntüsü ortaya çıkmış, görüntülerde Duri Kürtlere desteğini açıklamış, Irak Başbakanı Maliki'nin ülkeyi İran'a bağlamak istediğini dile getirmişti. Halepçe katliamına imza atan Saddam rejiminin eski kalıntılarının bugün Kürtlere destek vermek istemesi başlı başına tuhaf. Ancak El Duri'nin sözleri her ne kadar düşük ihtimalli de olsa, göz önünde bulundurulması gerekilen bir senaryoya ister istemez dikkat çekiyor.

Birincisi, Irak parçalanır, Kuzey Irak, Türkiye ile "federasyon" oluşturabilir şeklinde senaryolar konuşulurken, benzer bir durum güney Irak için de dile getiriliyor mu? El Duri'nin örneğindeki İran gibi...

İkinci önemli husus da şu: Madem Washington Kuzey Irak'ta Türk şirketlerinin Bağdat-Erbil gerginliğine katkı yaptığını düşünüyor, neden Exxon'un güneyden çekilmesine bir şey demiyor? Esas ABD'li şirketlerin güneyde kalıp, Irak'ın kalkınmasına katkı sağlamaları gerekmiyor mu?  Yoksa burada "adil bir dağılım" mı düşünülüyor? Çin-İran-Güney Irak ve ABD-Türkiye-Kuzey Irak gibi...

Daha da önemlisi Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere bu gelişmeleri nasıl değerlendiriyor?

www.iyibilgi.com  özel

Bu haber 3,071 defa okundu.