Çin’in Sudan aşkı

21 Temmuz 2007 17:08 tsi
Çin’in en büyük devlet petrol şirketi, Darfur bölgesindeki insani krizden dolayı Sudan’ı izole etme yolundaki uluslararası çabalara rağmen, deniz petrolünü çıkarmaya yardım etmek üzere anlaşma imzalayarak Sudan’a olan ilgisini derinleşti

Endonezya’nın devlet yönetimindeki petrol ve gaz şirketi PT Pertamina’dan bir yönetici China Petroleum Daily isimli gazetede verilen haberi doğrulayarak, Çin Ulusal Petrol Şirketi ile beraber Sudan’ın 13. Blok deniz petrolünü araştıracakları bilgisini verdi. Çin Ulusal Petrol Şirketi tarafından neşredilen Çin gazetesi, şirketlerin geçen ay Sudan hükümeti ile gelecekte deniz bloğundan çıkacak petrol üretiminin paylaşımını da içeren, 20 yıllık bir imtiyaz anlaşması imzaladıklarını söyledi.

Çin’in, Sudan petrol endüstrisine olan geniş ilgisi, insan hakları aktivistleri ve Darfur’da etnik katliam yapan hükümete bu şekilde yardım ederek suça ortak olunduğunu düşünenler tarafından ağır eleştirilere maruz kaldı. Çin hükümeti, Sudan hükümetine dayatılan uluslararası yaptırım çabalarına direniyor. Hong Kong borsasına kote edilen ülkenin en büyük petrol şirketi olan Çin Ulusal Petrol Şirketi New York Borsası’nda da Amerikan mevduat hisseleri bulunan PetroChina şirketinin hamisi.

Bazı aktivistler, Çin’in Sudan politikasını değiştirmesi konusunda Pekin üzerindeki baskıyı arttırmak için Pekin’de düzenlenecek olan 2008 Yaz Olimpiyatları’nı hedef alıyorlar. Çin ise üst düzey bir elçi atayarak ve Sudan hükümetini krizlerde daha fazla uluslararası müdahaleyi kabul etmesi konusunda uyararak eleştirilere karşılık veriyor. Fakat bazıları bunun yeterli olmadığını söylüyor.

Pertamina başkan yardımcısı Iin Arifin Takhyan, Endonezya şirketinin 13. blok üzerinde  %15 paya sahip olduğunu ve Çin Ulusal Petrol Şirketi’ne ek olarak diğer üç ortağı ile iş birliği yaptıklarını söylüyor. Grup, araştırmanın ilk üç yılı boyunca 25 milyon dolar yatırım yapacak. Çin Ulusal Petrol Şirketi’nden yorum yapacak bir yetkiliye ulaşılamadı.

China Petroleum Daily gazetesi, Çin Ulusal Petrol Şirketi ve Pertamina’nın 26 Haziranda Sudan’ın başkenti olan Hartum’da Sudan hükümeti ile bir anlaşma imzaladıklarını yazdı. Haberde araştırmanın ne zaman başlayacağı belirtilmezken, araştırma evresinin altı yıl süreceğini söyleniyor.

Sudan, Pekin’in en önemli petrol tedarikçileri arasında. Bu yılın ilk beş ayında Çin’e 4,7 milyon metrik ton ham petrol gönderdi, bu rakam 2006’nın aynı döneminde gönderilen miktarın beş katından fazla. Bu petrolün çoğu Çin Ulusal Petrol Şirketi’nin petrol çıkardığı alanlardan geliyor.

Çin petrol şirketinin Sudan’a artan ilgisi, onun yan kuruluşu PetroChina’nın hisselerine sahip Amerikalı yatırımcılar üzerindeki baskıların yenilenmesine sebep olabilir. Mayıs ayında Fidelity Investment A.Ş. PetroChina’daki hisselerini düzenli şekilde %90’dan daha fazla oranda azalttığını söylüyor. Fidelity, bu tutumlarının bir tepki olup olmadığı konusunda genel bir beyanda bulunmamasına rağmen, şirketin hisselerini azaltması, Sudan bağlantılı şirketleri yatırım fonundan yoksun kılma kampanyalarının ortasına denk geldi.

Geçen yıl mayıs ayında Calpers olarak bilinen, 230 milyar dolar hacmindeki Californiya’nın Kamu İşçi Emeklileri Sistemi, PetroChina’yı Sudan ile bağlantısı olan dokuz şirketin olduğu yatırımların durdurulacağı şirketler listesine koydu. Diğer devletler ve Harvard’ı da içeren üniversite yardım sandıkları da petrol şirketlerindeki hisselerini sattılar.

Ancak, Warren Buffett’in sahibi olduğu Berkshire Hathaway A.Ş.’nin hissedarları iki ay önce Amerika yatırım şirketinin 3,31 milyar payı satma çabalarını reddettiler.

The Wall Street Journal, 4 July 2007, China signs new oil deal deeping ties to Sudan, Pekin
Ekopolitik

Bu haber 434 defa okundu.