Bağımsızlar Meclis'te ne yapar?

20 Temmuz 2007 22:24 tsi
22 Temmuz seçimi, rekor sayıda bağımsız milletvekili adayının katılmasıyla tarihe geçecek. Başbakan'la gündeme gelen bağımsızların Meclis'teki haklarını Prof. Ahmet İnsel anlattı. İşte bağımsızların Meclis'teki hakları:

Başbakan’ın bağımsızlar için uyarılarına karşı, Prof. İnsel bağımsızların da partili vekiller gibi hakları olduğunu anlattı; “Lider baskısı olmadan seçmeninin sesini Meclis’e taşır, kanun teklifi verir, her kanun değişikliğine müdahale eder” dedi.

22 Temmuz seçimi, rekor sayıda bağımsız milletvekili adayının katılmasıyla tarihe geçecek. Bağımsızların yine rekor düzeyde Meclis’e gireceği yönünde tahminler üzerine Başbakan Tayyip Erdoğan, özellikle Güneydoğu’da “Bağımsıza verilecek oy boşa gider” çağrısı yaptı, ardından “MHP de Meclis’e girerse, bunların vuruşmalarını mı izleyeceğiz” dedi. Prof. Ahmet İnsel ve Prof. Seyfettin Gürsel, Meclis İçtüzüğü’ne göre bağımsız milletvekillerinin neler yapabileceğini anlattı.

Prof. İnsel bağımsız milletvekillerinin, TBMM’deki komisyon toplantılarını izleme, parti ve lider tahakkümünden bağımsız soru önergesi verme, kanun teklifi verme gibi hakları olduğunu, bu yetkilerle her bağımsızın küçük bir parti gibi çalışabileceğini, kendi seçmenlerinin sesini doğrudan Meclis’e taşıyacaklarını söyledi:

Meclis komisyonlarını izleyebilir:
Meclis Komisyonları’nda üye olamasa da, komisyon toplantılarına katılma, orada söz söyleme hakkına sahipler. Dolayısıyla, önerge veremeseler bile, kanunların tartışıldığı ve hazırlandığı komisyon toplantılarında sözünü söyleyip, zabıtlara geçirilmesini sağlayabilir. Bu çok önemli. Ayrıca bağımsızlar, Meclis’teki önemli iki komisyonda nisbi temsille temsil edilebilir. Biri Plan ve Bütçe Komisyonu. Bu komisyonun kuruluşunda siyasi partilerin ve bağımsızların oranlarına göre temsil edilebilmeleri söz konusu. Diğeri de Meclis İnsan Hakları Komisyonu.

Kanun teklifi verebilir:
Bağımsızlar da, partili milletvekili gibi kanun teklifi verme hakkına sahip. Onların verdiği kanun teklifleri de, diğer partilerin verdikleri kanun teklifleriyle aynı muameleye tabi. Bağımsız milletvekili, teklifinin komisyonlarda bekletilmesi durumunda, 45 gün içinde Genel Kurul’a indirmeyi talep etme hakkına sahip. Dolayısıyla bir milletvekilinin “Genel başkanın onayını aldım, almadım”, “Partinin hoşuna gider, gitmez” türünden kaygılarını gözetmeden, bağımsızlar kanun teklifi verip, bunu Meclis Genel Kurulu’na kadar indirmek ve en azından Meclis vicdanını bu kanun teklifleriyle zorlamak, toplumsal hassasiyeti Meclis’e taşımak olanağına sahipler.

Parti tahakkümü olmadan soru sorabilir:
Bağımsız milletvekillerinin bakanlara toplumdaki bir sorunla ilgili yazılı ve sözlü soru sorma hakları da var. Bugün milletvekilleri bu soruları zaten yöneltiyor ama parti politikaları çerçevesinde ve parti başkanının uygun bulduğu şekilde yöneltiyorlar. Bağımsızlar bunu çok daha geniş bir talepte yapabilecek. Grup kurmuş partilerin temsil haklarından yararlanamayacaklar, ama parti genel başkanlarının emrinde olmadan, kendi seçmenlerinin seslerini doğrudan Meclis’e taşıyacaklar. Bu da seçmen-milletvekili ilişkisinin küçük boyutta bir deneyi olacak.

MECLİS’TEKİ ANLAŞMALARI TEŞHİR EDERLER
Prof. İnsel, bağımsız milletvekillerinin küçük bir siyasi parti gibi çalışabileceğini vurgularken, “Bugüne kadar bağımsız seçilen milletvekilleri yerel, feodal güçlere dayanarak seçilmiş kişilerdi ve bağımsız milletvekilliği fonksiyonuna çok önem vermemişlerdi, bağımsız milletvekilliğini bir tür emeklilik gibi algılamışlardı” dedi.

“Baskın Oran, Ufuk Uras gibi bağımsız milletvekili adaylarının Meclis’te demokrat, sol vicdanın sesi olacağını” söyleyen Prof. İnsel, bağımsız milletvekillerinin, partilerin gündeme getirmediği tüm sorunları Meclis’e taşıyabileceğini kaydetti. İnsel, bağımsızların öneminin “Meclis’te, partiler arası anlaşmaları, kabul edilemez kanun düzenlemelerini teşhir etmek, toplumu bunlardan haberdar etmek” olacağını da vurguladı.

SİVİL TOPLUMUN GÖZÜ KULAĞI OLACAKLAR
Prof. Seyfettin Gürsel de, Başbakan’ın sözlerine karşı, özellikle sol bağımsız adayların, iktidar-anamuhalefet tekelini kıracağını söyledi. Gürsel, şöyle dedi:
“Liderinin ağzına bakan ve ’3 maymun’u oynayan milletvekilleri kaç yüz tane olursa olsun etkileri olmayabilir ama, ’3 maymun’u oynamayı reddeden bir bağımsız milletvekili çok daha etkili olabilir. Bu açıdan da anamuhalefet ve iktidar partilerinin ‘bağımsıza oy vermeyin’ demesi, potansiyellerini olduğu gibi koruma ya da artırmak için tehditleri ortadan kaldırma taktiğidir.”

Gürsel, bağımsızların Meclis’te olan biteni kamuoyuna aktaracağını da belirterek, “Parlamento’da sivil toplumun gözü kulağı olacaklar. Bu şeffaflık daha kolay sağlanacak. Baskın Oran ve Ufuk Uras seçildikleri takdirde, gelecekte gerçek bir sosyal demokrat partinin, sosyalist partinin kurulmasının ilk adımı, umudu olabilirler. Sadece Parlamento’da alacakları oy miktarı önemli değil, Türkiye’de solun geleceği açısından da önemliler” diye konuştu.

DTP’LİLER MHP’YLE PROVOKASYONA GELMEMELİ
Prof. Gürsel, DTP’nin desteklediği bağımsız adayların anahtar rol oynayacaklarına da dikkat çekti. Gürsel şöyle devam etti:

“Anayasa çoğunluğu referanduma gitmek için 330 istiyor. AKP yeni bir anayasa vaadetti; daha demokratik, daha özgürlükçü bir anayasa. AKP’nin 330 milletvekili çıkarabileceğini sanmıyorum. Dolayısıyla desteğe ihtiyacı olacak. CHP işi yokuşa sürmeye kalkarsa, o zaman onların desteği önemli olacak. Yeni bir anayasa Türkiye’nin birçok sorununu aşacaktır. MHP açıkça provoke edeceklerini söylüyor zaten. DTP’liler provokasyona gelmemeliler. Onların da Türkiye’nin gelişmesini desteklemeleri gerekir, şiddete karşı çıkmaları gerekir. Bunları yaptıkları sürece kendilerine yönelecek baskıları da aşarlar.”

ntv

 

Bu haber 549 defa okundu.