AKP atak, MHP sert, CHP temkinli

18 Temmuz 2007 17:25 tsi
15 Aralık 2004'te Avrupa Parlamentosu Türkiye'yle müzakerelerin başlamasına ilişkin raporu kabul etmişti. Müzakere sürecinde yaşanan tıkanıklıklar partilerin AB konusundaki tutumlarını da etkiledi. Seçimlere 4 gün kala dış politikada hangi parti ne vaat

AKP, AB reformlarını tam gaz sürdürmeyi hedefliyor. CHP ve DP de tam üyelik sürecinin devamından yana. MHP ise AB'ye 'hodri meydan' demeye hazırlanıyor
AKP ABD'yle ilişkileri geliştirmeye vurgu yaparken diğerleri daha mesafeli tutum alacaklarına dair sinyaller veriyor. ABD'ye karşı en sert tutum DP'de
AKP ve DP Kuzey Irak'a operasyonun sözünü etmezken, CHP ve MHP askeri bir müdahaleden yana tavır alıyor. Kıbrıs konusunda söylemler benzer.

22 Temmuz 2007 genel seçimleri meydanlarda dış politikanın en fazla konuşulduğu seçimlerden biri oldu. Propaganda döneminde en çok üzerinde durulan dört temel konuda (AB, ABD, Kıbrıs ve Kuzey Irak) izleyecekleri politikaları, partilerin dış politika kurmaylarına sorduk.
AKP'den Genel Başkan Yardımcısı Şaban Dişli partisinin sorunlardan çıkışı 'çok yönlü dış politika' anlayışında gördüğünü anlattı. CHP'den Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen iktidara gelmeleri durumunda dünyaya açık bir politika izleyeceklerini vurguladı. MHP'den aday olan Büyükelçi Deniz Bölükbaşı, AB ve ABD ile ilişkilerde 'hodri meydan' tutumunu izlyeceklerinin sinyalini verdi. DP'den Doç. Dr. Çağrı Erhan ise partisinin diplomaside 'net ve kesin bir dil' kullanmaktan yana olduğunun altını çizdi.

* * * * *

AB'yle ilişkiler
AKP: Tam entegrasyon
AB'ye katılım sürecini hem bir entegrasyon hem de Türkiye'nin siyasi, ekonomik, sosyal ve yasal standartlarını yükselten bir yeniden yapılanma süreci olarak değerlendirmekteyiz. 2007 başında aldığımız kararla fasılların resmen açılıp açılmamasına bakmaksızın reformlar hızla devam edecektir. Beklentimiz Türkiye'nin AB konusundaki samimi yaklaşımının AB'den aynı şekilde karşılık görmesidir. Türkiye'nin AB'de olması medeniyetler ittifakı için şarttır.

CHP: Süreç devam edecek
Türkiye'nin AB üyeliğini destekliyoruz ama AB'de Türkiye'nin üyeliğini engellemek isteyenlerle durdurmak isteyenlere karşı da mücadelemizi sürdüreceğiz. AB ile ilişkileri askıya almak gibi bir politikamız yok. İlişkilerimizde Türkiye'nin tam üyeliği hedefi doğrultusunda çalışmaya devam edeceğiz.

MHP: Türkiye'yi almayacaklar
AB ile ilişkiler bugün bitkisel hayattadır. Hıristiyan değerlerine dayanan bir medeniyet projesi olan AB'nin laik ve Müslüman bir Türkiye'yi bünyesine alamayacağı anlaşılmıştır. Bu yüzden biz, AB'yi vicdan muhasebesi ile baş başa bırakacağız. AB, Türkiye'ye milli azınlıklar, Kıbrıs ve Ermenistan denklemiyle dolu bir şantaj uygulamaktan vazgeçmezse 'Bu iş bitmiştir' diyeceğiz. Eğer AB bunu anlamazsa sepeti koluna takıp kendi yoluna gidecektir.

DP: Tam üyeliğin arkasındayız
Türkiye'nin AB'ye tam üyeliğinin arkasındayız ancak Türkiye'yi 2. sınıf üye yapma girişimlerinin de farkındayız. Bunu kabul etmiyoruz. İki adım atacağız. Milletin tüm temsilcilerinin bir araya geldiği altı ay sürecek bir forum toplayacağız ve AB sürecini değerlendirecek etki raporu çıkaracağız. Brüksel'e de 'Türkiye' gündemli bir zirve toplantısı çağrısı yapacağız. Türkiye'ye 'tam üyelik' hedefinden sapmayan bir yol çizerlerse, biz de AB yolunda kararlı adımlarla ilerleriz.

Kıbrıs meselesi
AKP: Vizyon odaklı yaklaşım
Kriz odaklı değil, vizyon odaklı bir yaklaşım sergiliyoruz. Türkiye-AB ilişkilerinin önüne bir engel gibi konmak istenen Kıbrıs sorunu ile ilgili ilkeli ve tutarlı tutumumuz aynen sürecektir. KKTC'nin haklarını korumaya dayalı stratejimiz devam edecek. KKTC'ye doğrudan ticaret konusunda Avrupa'ya baskımız sürecek.

CHP: Tek taraflı taviz yok
Kıbrıs'ta Türklerin ve Rumların egemen eşitliği esası üzerinde bir çözümü destekleyeceğiz. Kıbrıslı Rumlar, tek çatı altında iki eşit siyasi varlığın mevcudiyetini reddettikleri sürece iki devletin varolması görüşünü benimseyeceğiz. Ancak eşit koşullarda ortak bir devlet kurulması koşulları ortaya çıkarsa bunu da dikkatle değerlendireceğiz. Liman ve havaalanlarının Rum Kesimi'ne açılmasını öngören 'ek protokolü' onaylamayacağız

MHP: Özel anlaşma yapacağız
AKP, Türk milletini çıkardığı sanal AB sürecine Kıbrıs'ı feda etmiştir. Çözüm; iki bölgeli, iki milletli ve iki devletli bir ortaklık yapılanması olmalıdır. Türkiye'nin Kıbrıs üzerindeki 1960 anlaşmasından kaynaklanan garantörlük hakkı iler de bulunacak çözümün olmazsa olmaz şartlarından biridir. KKTC ile Türkiye arasındaki ticaretin önündeki tüm engelleri kaldıracağız. Aramızda bir savunma ve işbirliği anlaşması imzalayacağız. Türk dünyasına özel önem vereceğiz. İlişkileri geliştirmek adına yeni bir bakanlık da kuracağız.

DP: Bağımsız KKTC
AKP, Kıbrıs politikasında cumhuriyet tarihinin en önemli U dönüşünü yapmış ancak iflas etmiştir. Türkiye'nin üye olmadığı AB'ye, Kıbrıs Rum Kesimi hem de adayı temsilen üye olmuştur. Biz, KKKTC'nin Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bir parçası olmadığında ısrarlıyız. KKTC ile ciddi bir işbirliğine gireceğiz. Türkiye ile KKTC arasında gümrük işbirliği alanını kuracağız. Askeri ittifak anlaşması imzalayacağız. Boru hattıyla Türkiye'den KKTC'ye içme suyu göndereceğiz.

Türkiye-ABD ilişkileri
AKP: İlişkileri zenginleştireceğiz
ABD'yle ilişkilerimiz kapsamı itibarıyla çok boyutlu, uygulama alanı itibarıyla çok yönlüdür. Bu ilişkinin yeni şartlara uyumlu hale getirilerek kurumsallaşması sadece ikili ilişkiler açısından değil küresel ve bölgesel barış açısından da önem taşıyor. İlişkilerimizi zenginleştirmeye kararlıyız.

CHP: Açık konuşacağız
Türkiye çıkarlarını koruyan bir devlet görünümü sergilediği takdirde ABD'nin politikasını gözden geçireceğine inanıyoruz. Şu anda maalesef Türk hükümetinin son derece pasif politikası nedeniyle ABD'nin politikası da saygın bir devlete karşı izlenen bir politika görünümü sergilemiyor. Yani, Amerika'ya şunu çok açık söyleceksiniz: Bu terörü ya siz engelleyeceksiniz ya biz engelleyeceğiz. Başka çaresi yok ve siz ya PKK'yı destekleyeceksiziniz ya Türkiye'yi destekleyeceksiniz.

MHP: İkna edeceğiz
Irak'ı kontrol eden askeri güç ABD'dir. Amerika'dan beklentimiz Barzani'nin Türkiye'ye karşı terör kartını kullanmasını engellemesidir. Eğer bunu yapamıyorsa, ABD'nin Türkiye'nin Kuzey Irak'a operasyon girişimine karşı çıkmaya hakkı yoktur. ABD, Türkiye'nin hava sahası ve limanlarını rahatça kullanıyorsa, bunu sürdürmek için Türkiye'nin beklentisini karşılamak durumundadır. Biz, ABD'yi bu konuda ikna edeceğiz.

DP: Yeni bir değerlendirme yapacağız
Türk-Amerikan ilişkileri ABD Başkanı George Bush ve AKP yüzünden tarihinin en karanlık dönemini yaşıyor. Bu dönemde Türkiye gibi orta büyüklükteki stratejik bir güç ile ABD gibi hegomon bir gücün çıkar çatışması en üst seviyede olmuştur. Irak'ın bölünmesi bir beka sorunu olmuş ama bu sorun üzerine oturulup da ilişkiler değerlendirilmemiştir. Türk-Amerikan ilişkilerini yeni bir değerlendirmeye tâbi tutmanın zamanı gelmiştir.

Kuzey Irak sorunu
AKP: Öncelikli gündem Kerkük
Küçük bir Irak niteliği taşıyan Kerkük meselesinin bütün etnik ve mezhebi unsurların katılımıyla hakkaniyet ilkelerine dayalı bir çözüme kavuşturulması öncelikli gündemlerimizden. Kerkük'te, tıpkı tüm Irak için istediğimiz toprak bütünlüğünün korunmasına ve yönetimde eşit temsiliyet ilkesini yerleştirmeye çalışacağız. Irak'ta istikrarsızlıktan beslenen teröre karşı da her türlü tedbiri en etkin şekilde alacağız. Hiçbir komşu ülke toprağının ülkemize yönelik terörist eylemler için bir üs olarak kullanılmasına izin vermeyeceğiz.

CHP: Kuzey Irak'a askeri müdahale
Bu konuda tezkerenin gelmesi için çağrıda bulunduk. Bunu yapmazsak çelişkiye düşeriz, gayet tabii yetki isteyeceğiz ve alacağız. Ama Türkiye'nin Kuzey Irak'a sınırı korumak için ne zaman hangi koşullarda nasıl müdahele edeceği konusunu tabii ki devletin güvenlik güçleriyle danışarak, konuşarak, zamanlamasını iyi düşünerek tespit etmemiz gerekecek. Herhalükarda Meclis'ten yetki almamız lazım. Kuzey Irak'ta olsun başka ülkelerde olsun ne gerekiyorsa yapacağız ve bu kanı durduracağız.

MHP: Gerekirse operasyon
Kürt lider Mesud Barzani, siyasi ve askeri açıdan PKK'nın hâmisidir. Kuzey Irak'tan kaynaklı terör tehdidine karşı Türkiye'nin askeri güçle desteklenen etkili bir siyasi caydırıcılık stratejisi uygulaması kaçınılmazdır. Bu da, Irak'ta sıkı bir ekonomik ambargonun uygulanması, PKK faaliyetleri durdurulmadığında da askeri bir operasyonun derhal yapılmasıdır.

DP: Bölgesel, küresel güç olacağız
Türkiye'yi G-8'lerin yanına G-9 olarak ekonomik güç gibi ekleyeceğiz. Kendi bölgesinde küresel güç olacak Türkiye, bölgesindeki sorunları da çözebilecek. Türkiye'nin öncülüğünde kendi bölgemizde 'ortak ekonomik yaşam alanı' projemizi hayata geçireceğiz. Komşularımızla kuracağımız ilişkilerle güçlenecek bu alan, Türkiye'nin güvenlik ve terör sorunu için de çözüm olacak.

Dış Politika Sözlüğü
Ortadoğu: Petrol ve suyun, kan ve dumanla harmanlandığı coğrafya. Uygarlık orada başladı, gidişat değişmezse orada biter.
Kıbrıs: İki halkın yaşadığı, ama 200 halkın karıştığı bir ada. Birinin 'evet' dediğine 'hayır' demenin kural olduğu bir müzakere masası. Zaten iki masa büyüklüğünde. Yarısı Atina marifetiyle AB'ye taşındı, yarısı Ankara marifetiyle evde kaldı.

Radikal/Hilal Köylü-Zihni Erdem

 

Bu haber 358 defa okundu.