ABD, Türkiye'ye kızdı

17 Temmuz 2007 10:10 tsi
Türkiye'nin İran doğalgazı ile şahlanacak olması ABD'yi kızdırdı. ABD’nin karşı çıktığı İran’la gaz anlaşması ile hem Nabucco projesi garantiye alındı hem de AB müzekere sürecinde koz imkanı yakalandı.

ABD’nin rahatsızlığına rağmen Türkiye’nin İran’la doğalgaz alanında yaptığı anlaşma yankılanmaya devam ediyor. Dün ABD yönetimi projeye karşı olduğunu resmen duyurdu. Bunun üzerine Dışişleri, projenin sadece Türkiye’ye değil, müttefiklerinin de çıkarlarına katkı sağlayacağını açıkladı. Dışişleri yetkilileri projenin bölge barışına katkı sağlayacağı görüşünü savunurken, enerji otoriteleri ise asıl katkının Avrupa Birliği nezdinde olacağına dikkat çekiyorlar. Irak, Gürcistan ve Azerbaycan’da petrol işi yapan ve devlet dışında Türkiye’de en büyük petrol depolama gücüne sahip Delta Petrol’ün Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Habbab, yapılan doğalgaz anlaşmasının Türkiye’yi dünya gözünde ‘çok önemli’ bir konuma getireceğini söyledi.

İran’ın Türkmen gazının toprakları üzerinden Avrupa’ya gönderilmesine uzun süredir itiraz ettiğini ancak bu itirazın sonunda ortadan kaldırılmasının ‘diplomasi başarısı’ olduğunu söyleyen Habbab ‘İran gazının Türkiye üzerinden AB’ye taşınması Avrupalılar açısından da çok önemli. Çünkü AB ülkeleri Rusya’nın enerji tekelini siyasi amaçları için kullanmasından korkuyorlar’ dedi. Habbab ‘Türkmenistan’daki gaz rezervlerinde dünyanın tüm devlerinin gözü var. Ancak İran’ın ikna edilerek İran topraklarından geçmesi ve oradan da Türkiye üzerinden AB’ye gönderilecek olması Türkiye’yi AB nezdinde ‘olmazsa olmaz’ bir konuma getirecektir’ diye konuştu.

Bu imzanın bir diğer önemli proje olan Nabucco için çok önemli olduğunu söyleyen Habbab ‘Nabucco projesi devam ediyordu. Ancak bu imza Nabucco’nun gerçekleştirilmesini daha da garanti altına alacaktır. Türkiye önümüzdeki dönemde bu proje sayesinde şahlanacak’ dedi. Bilindiği gibi İran’la yapılan anlaşma ile Türkiye, İran’da hem gaz arayacak, işletecek ve hem de Türkmen gazı ile birlikte bu gazı Avrupa’ya taşıyacak. Anlaşmanın bu boyutuna dikkat çeken uzmanlara göre bu durum Türkiye’nin elinde AB ile müzakere sürecinde de büyük koz olacak. Yine uzmanlara göre anlaşma ile Türkiye’nin doğalgazda Rusya’ya bağımlılığı azalacak. Güney Pars gaz alanında işletme hakkının elde edilmesiyle içeride doğalgazı daha ucuza kullanabileceğiz.

Rusya’ya ‘Mavi Akım’ı İsrail’e uzatalım’ önerisi

Türkiye İran’la doğalgaz konusunda yapılan anlaşmaya benzer bir öneriyi de Rusya’ya götürdü. Ülkenin kuzeyindeki Yanal sahasından 3 doğalgaz fazının işletme hakkı isteniyor. TPAO işletmeyi yapacak şirketin yüzde 20’sine, Gazprom’un da yüzde 80 hissye sahip olacağı belirtiliyor. Ayrıca ikinci Mavi Akım Hattı’nın yapılması da planlanıyor. Bu hattan gelecek gazın 10 milyar metreküpü Avrupa’ya taşınacak. Bunların karşılığında Ceyhan’a bir rafineri ve LNG terminali yapılacak. Ayrıca Rus şirketler akaryakıt dağıtım sektörüne girecek. Ayrıca Rusya’ya Mavi Akım’ın İsrail’e kadar uzatılması konusu da dahil olmak üzere yeni projeler de teklif edildi. Bu öneriye şimdiye kadar yanıt vermeyen Rusya’nın İran’la yapılan anlaşmanın ardından görüşmeleri başlatabileceği vurgulanıyor.

Anlaşma ABD’de rahatsızlık yarattı

Amerika, Türkiye ile İran arasındaki doğalgaz mutabakatına karşı çıktı. ABD’nin Ankara Büyükelçiliği sözcüsü Kathryn Shallow, ‘ABD, İran ile yapılan her türlü işbirliğine karşıdır’ dedi. Shallow, İran’ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı kararları aleyhine nükleer faaliyetlerine devam ettiğini savunarak, ‘Bu şartlarda İran’a enerji konusunda daha çok güvenmek akıllıca görünmüyor’ dedi. Bu açıklamanın ardından soruları yanıtlayan Enerji Bakanı Hilmi Güler ‘Kendi ülkemizin enerji arz güvenliği açısından anlaşma önemli. Aynı zamanda bölgenin istikrarı açısından da bu çok önemli’ dedi.

İki ayrı boru hattı yapılacak

İran’la yapılan anlaşmasının detayları netleşmeye başladı. Buna göre Türkmen gazı ve İran’dan çıkarılacak doğalgazın Avrupa’ya taşınması için iki ayrı boru hattı yapılacak. İlk hat Türkmenistan-İran sınırından Türkiye sınırına kadar devam edecek ve uzunluğu bin 500 kilometre olacak. İran’ın Güney Pars sahasından çıkarılacak gaz için de ülkenin güneyinden sınıra yapılacak 2 bin kilometrelik hat 2 milyar dolara mal olacak. İki ülke bunun için ortak bir şirket kuracak. Her iki hat da Türkiye sınırındaki mevcut hattan Nabucco ve Yunanistan hattına bağlanacak.

 Star

Bu haber 418 defa okundu.