Rusya, Kosova'da yine rest çekti

10 Temmuz 2007 17:24 tsi
Birleşmiş Milletler ve ABD'nin çabalarına rağmen Rusya'nın vetosu yüzünden Kosova'nın nihai statüsü konusunda yaşanan tıkanıklık sürüyor. Kosovalı Arnavutlar, geçtiğimiz günlerde gösteri düzenleyerek, tıkanıklığın sürmesi halinde kendi geleceklerin

ABD ve AB, Rusya'nın muhalefetini aşmak için çözüm amacıyla görüşmelerin uzatılmasını öngören yeni bir tasarı hazırlarken Moskova'dan yeni bir rest geldi. Kosova'nın bağımsızlığını öngören tasarıya geçit vermeyen Rusya dün yaptığı açıklamada, Sırbistan'ın onay vermediği herhangi bir planı BM Güvenlik Konseyi'nden geçirmeyeceğini duyurdu. Sırbistan'da ise bölgenin Kıbrıs misali bölünmesi senaryoları yeniden seslendirilmeye başlandı. Kosova'nın bu hafta BM gündemine gelmesi bekleniyor.

ABD ve AB öncülüğündeki Batı, Kosova'da bir yıldır yürütülen görüşmelerin ardından BM düzeyinde yaşanan tıkanıklığı aşmak için farklı formüller aramaya devam ediyor. ABD ve AB, Moskova'nın muhalefetini aşmak için, Priştina ve Belgrad'ın nihai statüyle ilgili olarak müzakereleri 120 gün daha sürdürmesi, tarafların anlaşamaması durumunda ise BM'nin Kosova özel temsilcisi Martti Ahtisaari'nin Kosova'ya bağımsızlık öngören planının "konseyin başka türlü bir karara varmaması durumunda" otomatik olarak yürürlüğe girmesini içeren bir tasarı hazırlamıştı. BM Kosova Özel Temsilcisi Martti Ahtisaari, nisanda BM Güvenlik Konseyi'ne rapor sunarak bağımsızlığın Kosova'da 'barış, istikrar ve refaha' hizmet edeceğini bildirmişti. Ahtisaari'nin sunduğu paket, Kosova'daki Sırp azınlığına daha geniş haklar ve güvenlik taahhüt ederken, bölgeye kendi bayrağı, milli marşı, ordusu ve anayasasına sahip, uluslararası gözetim altında geniş özerklik tanıyor.

Ancak sert muhalefetini sürdüren Rusya son olarak dün Sırbistan'ın onay vermediği herhangi bir planı BM Güvenlik Konseyi'nden geçirmeyeceğini duyurdu. Bişkek'te konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Kosova konusunda herhangi bir kararın sadece tarafların varacağı anlaşmayla mümkün olacağını vurguladı. Lavrov'un açıklaması, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Daniel Fried'in, "çözüm bulmak için Rusya ile çalışmak istediklerini; ancak sürecin sonunun bağımsızlıkla biteceğini'' ifade ettiği önceki günkü çıkışının ardından geldi.

Kıbrıs tipi bölünme

BM Genel Sekreteri Ban Ki-Moon da yaşanan tıkanıklığın bir an önce aşılmasını istiyor. Kosova ile ilgili rapor hazırlayan Ban, bölgedeki belirsizliğin giderilmesi için Kosova'nın nihai statüsünün bir an önce netleştirilmesi gerektiğine dikkati çekti. Raporun bugün Güvenlik Konseyi'ne sunulması bekleniyor. Sırbistan'ın 2 milyonluk Kosova'nın yüzde 90'ını oluşturan Arnavutlara karşı başlattığı etnik temizlik harekâtına karşı NATO'nun 1999'da gerçekleştirdiği operasyondan beri bölge BM'nin kontrolünde bulunuyor. Çözüm sürecinden sonuç alınamaması ve Rusya'nın devam eden veto tehdidi nedeniyle Kosova'nın Sırp ve Arnavut bölgelerine bölünmesi senaryoları da yeniden gündeme gelmiş durumda. Kosova'nın kaybedildiğine inanan Sırp çevrelerin kurtuluş formülü olarak daha önce gündeme getirdiği senaryo, Belgrad'a yoğun destek veren Rusya cenahından yükselmeye başladı. NATO'nun Sırbistan'ı bombaladığı 1999'da Rusya'nın başbakanı olan Yevgeny Primakov, Sırbistan Başbakanı Voyislov Koştunitsa'ya yakınlığıyla bilinen Politika gazetesinde yayınlanan bir makalesinde, "Bunu söylediğimde popüler olmayacağımı biliyorum; ama Kosova bölünmeli." diyerek Kıbrıs usulü bölünme fikrini gündeme getirdi. Bu senaryonun Batılı başkentlerde de konuşulduğu; ancak henüz bu noktaya gelinmediği için seslendirilmediği ifade ediliyor. Herhangi bir bölünmenin bölgede var olan istikrarı bozacağı ve yeni çatışmaları başlatabileceği endişesi de dile getiriliyor. Kosova'da Iber Nehri'nin kuzey yakasında 40 bin dolayında Sırp yaşıyor. Yaklaşık 60 bin Sırp ise diğer bölgelerde bulunuyor. Arnavutlar, bölünme fikrine şiddetle karşı çıkıyor. Sırbistan'ın, Kosova'yı kaybettiğinin bilincinde olduğu; ancak bunu AB ve NATO ile bütünleşme yolunda bir kart olarak kullanmaya çalıştığı yolunda da yorumlar yapılıyor. Kosova, hukuken hâlâ Sırbistan'a bağlı.

UÇK: Silaha sarılırız

Kosova'daki Arnavutlar, yaşanan tıkanmaya tepkili. Bir yıldır süren sonuçsuz görüşmeleri eleştiren Kosova Başbakanı Agim Çeku geçtiğimiz hafta Kosova'nın bağımsızlığını tek taraflı olarak ilan edebileceklerinin sinyalini verdi. Kosova Başkanı Fatmir Seydiu'nun bu hafta Brüksel'de Avrupa Birliği yetkilileriyle görüşmesi bekleniyor. 1998-1999'da bölgede Sırp ordusuna karşı mücadele eden Kosova Kurtuluş Ordusu'nun eski üyeleri de önceki gün Rusya ile Amerika arasındaki tıkanıklığın devam etmesi halinde bağımsızlık için yeniden silahlarına sarılacaklarını duyurdu.

Zaman
 
 

Bu haber 300 defa okundu.