Uluslararası borsa korsanları içimizde mi?

10 Temmuz 2007 11:48 tsi
Serseri fonlar tüm dünyanın derdi ama en çok Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin belası. Kimlerdir, nasıl çalışırlar, ne kadar paraları var bilinmiyor. Ellerinde 1.5 trilyon dolar var. Geliyorlar, çarpıyorlar, kaçıyorlar. Borsa korsanı haydut fonların

En bilinen davranış özellikleri şu; kuralsızlar ve risk alıyorlar. Özellikle sıcak para ile oynuyorlar ve yine aynı sıcak parayı alıp tüyüyorlar. En sevdikleri zaman ve mekan ise genellikle “kaotik” ortamlar.

Yani bir bölge veya ülke gelişme yolundaysa, temel dinamikleri pozitif gözüküyor ama riskli ve etkilere açık bir süreçte bulunuyorsa oluk gibi para akıtıyorlar. Bu aynı zamanda riskli ama onlar zaten haydut! İşleri bu.

Bu uluslararası risk severerlerin “profesyonel” geçmişleri de yaşları da de eski değil. Genellikle 30-35 yaş arası elemanlardan oluşuyor. Çıkış zamanları ise 2000’li yıllar. En tanındıkları günler ise 11 Eylül’ü takip eden günler olmuş.

Küreselleşme onların en büyük nimeti. Çünkü globalizasyonun sunduğu teknolojik ve finansal nimetler onların yakalanmalarını hatta takip edilip soruşturulmaları bile engelliyor.

Aslında kurallara uygun!

Mesele ise şurada. Genel olarak kanunlara uyuyorlar. Bu yüzden risk alıp büyük paralar kazanmaları dünyada zaman zaman sempati ile de karşılanıyor. Üstelik risk alabildikleri için bir çok yatırımcının uzak durduğu bölge ve ülkelerde de girişimlerde bulunuyorlar.

Ama sorun kontrol edilememeleri. Ne yaptıklarının bilinmemesi. Bir disiplinlerinin olmaması ve dünya ülkelerinin bu yapıyı bir formata sokmak istemesi. Özellikle gelişmiş ülkeler bu fonlar için önlem alınmasını istiyor. Yani kısa süre içinde bu fonlarla ilgili küresel yapılanmalar ve disiplin sistemleri inşa edilecek.

Türkiye’de varlar mı?

Dediğimiz gibi bu fonların eksiksik anatomisi bilinmiyor. Ancak Türkiye’nin gelişmekte olan bir ülke olması, borsasının uzun zamandır artıda bulunması, seçimler ve benzerz konular nedeniyle risk de taşıması bu fonlar için biçilmiş kaftan.

Yani yüzde yüz doğru denebilecek rakamlar yok ortada ama tahminler Türkiye’ye gelen 90 milyor dolara yakın sıcak paranın en az yüzde 30-35’inin bu fonlardan oluştuğunu kestiriyor.

Doğal olarak risk sadece bu fonlar için değil Türkiye için de mevcut. Herhangi bir denge kaymasında bu fonların satışa geçerek “tüymeleri” hiç de zor değil. Bu halde üzücü bir dalga yemek zor değil. Vakt-i zamanında Türkiye bunu yaşadı. En yakın örnek olarak 2005 yılı anımsanabilir.
Bunlar gelmese?

Bu tam doğru değil Doğru olan gelmeleri ama gerekli ve sağlam düzenlemelerle. Giderken arkada “enkaz” bırakmadan! Yani ortada şöyle bir soru bulunuyor. Bu fonlar nasıl yönetilir, kontrol edelir? 

Birincisi kim oldukları ve nasıl çalıştıklarının bilinmesi gerekiyor. İkincisi ise olası tatsızlıklara karşı önlem alınması. Yani bir miktarz dövizin örneğin bunlar için hazır tutulması. Tabii bu fonlarla arada sağlıklı bir iletişim sisteminin kurulması da önemli.

Ancak yazıldığı kadar kolay olmuyor bu iş. Zira başta söylediğimiz gibi kim oldukları çok bilinmiyor. Her ülkede varlar. İsmi bilinenler de var ama sınırlı. Yine de sağlam bir zırhın şimdiden ama hızla inşası gerekiyor.

 

 

Bu haber 444 defa okundu.