Karadeniz fıkrası: O kadar adamı nereye gömeceğiz?

29 Haziran 2007 13:00 tsi
Çin, Kuzey Irak’a operasyon yapmamıza karşı olduğunu açıkladı! Onu anlayışla karşılamamız gerekiyor ve dediği de basına yansıdığı gibi değil! Çin’in önemli bir mazareti var ve biliyoruz ki aslında mesele çok başka. Çin’in kozu yok ama Ba

Bir kere Çin açıklamasını doğru dürüst verelim; “Çin tüm terörist faaliyetlere karşıdır. Aynı zamanda Irak’ın özgürlüğü, egemenliği ve toprak bütünlüğüne en üst düzeyde saygı duyulması taraftarıdır.”

Aslına bakılırsa ortada Türkiye ile ilgili soru olmasa, bu açıklamanın Amerika için yapıldığı dahi düşünülebilir. Ama aslında mesele bu değil. Çin’in Kuzey Irak, Irak ve Türkiye’ye ilişkin bu son derece diplomatik üsluplu görüşlerinin gündeme gelmesinin sebebi, Celal Talabani’nin bu ülkeye yaptığı ziyaret.

Cam evler!

Bu ziyaretin içeriği kesin olarak bilinmemekle birlikte Kuzey Irak konusunun da gündeme geldiğini, en azından değinilmiş olduğunu kestirmek zor değil. Ancak Çin ile Irak arasındaki ilişkiler bununla ilgili değil.

Öyle olsa, örneğin Japonya yetkililerinin bir Türkiye ziyareti sırasında Dışişleri, “Türkiye her türlü çatışma ve uluslararası gerilime karşıdır. Tayvan sorunu da dialog ve siyasi girişimlerle çözülmelidir. Türkiye, Tayvan’ın özgürlüğü, egemenliği ve toprak bütünlüğüne en üst düzeyde saygı duyulması taraftarıdır” deyiverir.

Hatta, “Çin’in terörizme karşı duruşunu saygıyla karşılamaktayız. Tüm dünya ülkelerinin ‘kendi ülkelerindeki’ azınlıklara karşı hassasiyet göstermesi gerekir!” diye de ekleriz. Malum, Türkiye’de Çinli yok ama Türk var!

Ancak diplomasi ve bölgenin gerçeklerinin doğru okunması bu yolla yapılamaz.  İşte bu yüzden Çin’in Ortadoğu’ya ilişkin yaklaşımını akil değerlendirmek gerekiyor.

Çin’i ‘press’lemek!

ABD’nin Ortadoğu’ya adımını ilk attığı andan bu yana Çin, gelişen tüm hamleleri kendine karşı bir çevreleme hareketi olarak okuyor. Afganistan, Pakistan, Irak, Türki Cumhuriyetler ve Çin sınırına kadar giden Avrasya’daki ABD tandanslı oynamaları kendi üzerine aldığı gibi, küresel rakip olarak da algılandığının çok farkında.

Doğal olarak Çin, Irak’ı bölgede ABD’nin “ana karası ve temel çıkış noktası” olarak görüyor ve buradaki politik gelişmeleri “Irak’ın yerel yönetimi” üzerinden okumayı, Irak’ın eski statüsüne dönmesini savunuyor.

Ve tabii ki ABD’nin bu bölgeden tamamen çıkıp gitmesini arzu ediyor. Bu işin ilk ayağı.

Ejderhayı beslemek…

İkinci mesele ise Çin açısından birincisinden bile önemli. Çin çok büyük ve acil miktarda enerjiye ihtiyaç duyuyor. Bu dev ülke uzun zamandır yılda yüzde 10 büyümeyle gelişiyor. Bunu iyi anlamak lazım.

Türkiye nüfus açısından yüzde 10 büyürse, toplama yuvarlak hesap 7 milyon kişi eklenir. Ama Çin nüfusu yüzde 10 büyürse bu 130 milyon kişi demek!

Bu örneği ekonomi ve sanayiye ikame ettiğinizde ortaya muazzam bir enerji ihtiyacı çıkıyor ki, bunun giderilmesi için Çin, Ortadoğu’ya muhtaç. İşte bu yüzden Çin çok uzun zamandır Ortadoğu’ya geniş ve derinlikli biçimde girmiş bulunuyor.

Doğrusu basına pek daha doğrusu hiç yansımıyor ama Çin’in İsrail’den İran’a kadard imzalanmış ve iyi ilişkileri var. Bölgenin hemen her ülkesinde Çin’i görmek mümkün. Yani oyuna katılmış durumda.

Fakat sorun istemiyor. Ama enerji istiyor! Bölgedeki aktörlerin ayağına basmadan, bir yandan enerji çekmeye çalışıyor bir yandan da gelecek için siyasi yatırım yapıyor. Yani… Çin’in Irak’la ilişkisi bu iki bağlama oturuyor ve iyi geçinme şartı getiriyor.

Yoksa ne Kuzey Irak ne terörist PKK ne de Bağdat, Beijing’in umurunda bile değil. En iyi sağlaması da Çin’in Rusya ve İran’la olan “resmi” ilişkileri.

www.iyibilgi.com

Bu haber 949 defa okundu.