Askeri destek?

2 Nisan 2012 09:33 tsi
"Suriye krizi derinleştikçe, Türkiye ABD'nin askeri ve diplomatik desteğine ihtiyaç duyabilir."

Harvard Üniversitesi ve Boston'daki Emmanuel College bünyesinde araştırmalar yapan Türkiye ve Ortadoğu uzmanı Prof. Dr. Lenore Martin'in Akşam gazetesinden Şenay Yıldız'a verdiği mülakattan ilgili kısım:  

- Yaptığınız sunumda Ortadoğu'nun İran ve ABD etrafında iki kutuplu bir hale dönüştüğünü söylüyorsunuz. Bu ne zaman başladı size göre?
Ben kutuplaşma sürecinin Suriye ayaklanması ile başladığını düşünüyorum. Artık çok kutuplu değil; ABD ve İran etrafında toplanan iki kutuplu bir Ortadoğu var. İran'ın etrafında Suriye, merkezi Irak yönetimi ve Hizbullah'ı sayabiliriz. ABD'nin etrafında ise İsrail, Ürdün ve Körfez ülkeleri var. İran kutbu çok daha birbirine yakın ve aktif biçimde birbirlerine yardımcı oluyorlar. Ancak, ABD kutbundaki ülkeler birbirleriyle olduklarından çok daha fazla ABD ile etkileşim içindeler. Ayaklanmaların sonuçlarını görene dek bu sistemin değişip değişmeyeceğini henüz bilmiyorum.
- İki kutuplu Ortadoğu perspektifinde Türkiye'yi nereye yerleştiriyorsunuz?
Bu Türkiye'nin kendi çıkarlarına göre değerlendirip, karar vermesi gereken bir konu. Kendisini merkezde bir bölgesel aktör olarak gören Türkiye bölgenin iki kutuplu hale gelmesinden ötürü oluşan baskıyla rahat hissetmeyecektir. PKK ve enerji kaynaklarına erişim gibi meseleler Türk güvenlik denkleminde önemli yere sahip. Suriye krizi derinleştikçe, Türkiye ABD'nin askeri ve diplomatik desteğine ihtiyaç duyabilir.
- Türkiye'nin üçüncü bir kutup olarak bölgede yükselme ihtimali yok mu sizce?
Şu anda bunun imkanı daha az gibi görünüyor. Ama ayaklanmaların sonucu netleştikçe, durum değişebilir.

BARZANİ KİLİT ÖNEMDE
- Eğer Türkiye net bir biçimde ABD kutbuna dahil olursa, Kürt meselesinin uluslararası komplikasyonlarıyla nasıl baş edecek?
Bu Türkiye için yeni bir sorun değil ve ABD PKK'nın saldırılarının önlenmesi kısmına destek veriyor, özellikle istihbarat paylaşımıyla yardımcı olabilir. Ama Türkiye'deki Kürt sorunun önemli kültürel ve siyasi ayakları var. Türkiye kendi Kürt sorununu çözene dek, bu konu her zaman Türkiye'nin bölgedeki en zayıf noktası olarak kalacak. Bu konuda Barzani kilit öneme sahip.
- Neden Barzani kilit önemde?
PKK meselesi hem Türkiye hem de Kuzey Irak'taki KRG yönetiminin güvenliği için önemli. Barzani 19 Şubat'ta Erbil'de gerçekleştirilen Mahabad Cumhuriyeti'nin 66'ıncı yıldönümü kutlamaları sırasında dünyanın dört bir yanından gelen Kürtlerin önünde 'kendi kaderini belirleme (self determinasyon) hakkının şiddetle başarılamayacağını' söyledi. Şu anda farklı topluluklar nezdinde liderlik arıyor. Bu sallantılı yolda Türkiye ile işbirliğiyle kendi toplumundan gelen self determinasyon ve sınır baskıları arasında nasıl yürüyeceği çok net değil. Sadece yanlış bir adım atılmasının bedelinin ağır olacağı net. Barzani sadece Suriye'deki problemler değil, Suriye konusundaki ayrışma nedeniyle İran ve Türkiye arasında PKK konusunda ortaya çıkabilecek işbirliği sorunları nedeniyle de önemli. Bu Barzani'nin Ankara için önemini de artırıyor.

...

ANKARA FAZLA ÖNE ÇIKTI
- Türkiye'nin Ortadoğu'ya ilişkin dış politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bence Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun komşularla sıfır politikası harikaydı. Suriye ve Barzani ile iyi ilişkiler geliştirmesi çok akıllıcaydı. ABD'nin Irak işgali de Türkiye'ye Ortadoğu'da iyi ilişkiler geliştirmesi için birkaç açıdan çok yardımcı oldu. İyi ilişkilerinizin olması güzel ama herkesle vizesiz seyahat sağlayıp, en iyi arkadaş ilişkisi geliştirmeniz gerekmiyor. Türkiye'nin tüm ihtiyacı iyi, fonksiyonel ilişkilerdi. Şimdi de tam tersi bir süreç yaşanıyor ve Türkiye kendisini çok ön plana çıkardı. Özellikle retorikte hem içe hem de bölgeye mesajlar verme kaygısıyla çok ileri gidildi.
- ABD de Türkiye'ye yanlış sinyaller vermiş ve bu kadar ön plana çıkmasına neden olmuş olabilir mi?
Tam olarak ABD ne söyledi, onlar ne anladı, gerçekten bilmiyorum.

Bu haber 1,137 defa okundu.