En Sıcak Konular

Mayaları meğer ne çökertmiş

24 Şubat 2012 14:48 tsi
Yeni yapılan bir araştırma Maya kentlerinin terkedilmesine şiddetli bir kuraklığın yol açmadığını; yağışlarda hafif bir azalmanın büyük etkiler yaratmaya yettiğini kaydediyor...

Meksika'nın güneyi ve Guatemala'yı kapsayan Maya medeniyetinin çöküşüne, nispeten hafif geçen bir kuraklığın yol açmış olabileceği belirtiliyor.

BBC Türkçe'nin haberine göre, milattan önce 2000 yılında ortaya çıkan ve 950 yılına dek varlığını sürdüren Maya medeniyeti geride muazzam anıt ve binalar bıraktı. Bölgedeki ilk yazıyı geliştiren ayrıca matematik, astronomi ve sanatta büyük ilerlemeler kaydeden medeniyet özellikle 200 yılından sonra altın çağını yaşadı, büyük bir nüfusa ve refaha ulaştı.

Bilim adamları şimdiye dek medeniyetin çöküşüne şiddetli bir kuraklığın yol açtığını düşünüyorlardı. Ancak Meksikalı ve İngiliz araştırmacıların yaptığı yeni bir çalışma, yağışta yüzde 25 ile 40 arasındaki bir azalmanın bölgedeki su kaynaklarını mevsimsel olarak tüketmeye yeteceğini gösterdi.

Science dergisinde yayımlanan çalışmayı, Meksika'daki Yucatan Bilimsel Araştırmalar Merkezi ile İngiltere'deki Southampton Üniversitesi ortaklaşa yürüttü.


Bilim adamları Maya medeniyetinin hızlı bir gerilemeye girdiği 800-950 yılları arasındaki yağış ve buharlaşma oranlarını, geliştirdikleri modelle inceledi. Yucatan bölgesindeki ovalar nehir sistemlerinden yoksun olduğu için yağışta nispeten az bir düşüşün bile, tatlı su kaynaklarının kurumasına yol açmaya yeteceğini belirlediler.

Zira azalan yağışın, yüksek buharlaşma oranları karşısında birikim oluşturamayacağı vurgulandı. Southampton Üniversitesi'nden Profesör Eelco Rohling, "Her seferinde bir kaç yıl süren kuraklıklar sık sık tekrarlandığından, kritik su sıkıntısı toplumsal çatlak ve patlamalara ve kentlerin terkedilmesine yol açmış olabilir." dedi.

Uzmanların yarattığı kuraklık modelleri, aynı bölgede yakın gelecekte iklim değişikliği dolayısıyla yaşanması beklenen değişikliklerle ilgili öngörülerle benzerlik taşıyor. Profesör Martin Medina-Elizalde de iki vaka arasında bazı farklılıklar olsa da, alınacak dersin açık olduğunu vurguladı: Su kaynaklarında ufak görünen bir azalma bile uzun vadeli ve büyük sorunlara yol açabilir.

Medina-Elizalde'ye göre, "sorun Yucatan Yarımadası'na özgü değil, buharlaşma oranının yüksek olduğu her yer için geçerli". Maya medeniyetinin çöküşünü inceleyen diğer çalışmalarda, asayişin bozulması, salgın hastalıklar ve ormansızlaşma da nedenler arasında gösteriliyor.

dünya bülteni 



Bu haber 665 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    En Çok Okunan Haberler

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    7,834 µs