Türkiye ekonomik model oldu

3 Şubat 2012 09:45 tsi
Türkiye ile Arap dünyası arasındaki ilişkiler son yıllarda çok gelişti. Arap baharını yaşayan ülkeler Türkiye'nin laik sistemini değil, ama ekonomisini model alıyor.

Türkiye ile Arap dünyası arasındaki buzları ilk kıran, Yaser Arafat'ı 33 yıl önce Ankara'ya davet eden Bülent Ecevit oldu. Onu 1980'lerlerde Arap dünyasına büyük açılımı başlatan Turgut Özal izledi. Değişimin siyasi nedenlerin başında Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale ettikten sonra Batı'da giderek yalnızlığa sürüklenmesi yatıyordu. ABD'nin silah ambargosu hayal kırıklığı yaratmış, Türkiye İslam dünyasında destek ara- yışına girmişti. İkinci nedense ekonomikti. Türkiye Avrupa dışında yeni pazarlar arıyordu. 1980'lerin başında ilk açılım Irak ve Libya'da oldu. Saddam'ın Kuveyt'i işgaline kadar geçen 10 yıl içinde Türk müteahhitleri Irak'tan dünyaya açılmaya başladılar. Bunu Kıbrıs harekâtı sırasında Türkiye'ye petrol veren Kaddafi izledi. Böylece buzlar kırılmaya başlamış oldu. Ama yine de psikolojik duvarlar aşılamadı. Bunda Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması sırasında Arap milliyetçilerinin İngiliz, Fransız ve İtalyanlarla işbirliği yapmasının yarattığı travma önemli rol oynadı. Arap dünyası da Hilafeti kaldırdığı için Atatürk Türkiye'sine mesafeli davrandı. Son 10 yılda oldukça farklı siyasi ve ekonomik ortam doğmaya başladı. AK Parti döneminde de temel politikalarda büyük değişim olmadı. Ama Müslüman kimliğiyle bir partinin iktidara gelişiyle yaşanan değişim ve ekonomik kalkınmanın yanı sıra Türk dizilerinin Araplarda yarattığı hayranlıkla Türkiye'yi de model yapmaya başladı.

TEMEL FARK LAİK ANAYASA

Mısır'ın ardından Tunus ve Libya'da da " Model Türkiye" tartışmasının ilginç boyutlara ulaştığını gözledim. Arap baharının başrol oyuncuları olan İslami gruplar Türkiye'yi model olarak gördüklerine hiç kuşku yok .Zaten zaten hem Tunus'ta Ennahda'nın liderleri hem de Libya'da yeni yöneticiler " Türkiye model " diyorlar ama farklı bir bakış olduğunu gördüm. Herşeyden önce Türkiye'yle aralarında temelde önemli ayrılık var. Mısır gibi Tunus'un Anayasası İslama dayanıyor. Atatürk'ü model alan Burgiba'nın bile cesaret edemediği "laikliği" getirmeye ne kimsenin niyeti olmadığı çok açık. Zaten açıkça da söylüyorlar. Tunus, 1940'larda demokrasiye geçen Türkiye'yi hatırlatıyor. Yani hem eğitimli laik ve modern bir toplum var. Hem de İslami değerlere ağırlık veren yeni bir siyasi elit. İki grup arasındaki uzlaşma havası sancılı da olsa, Tunus'un demokrasiye geçiş şansını arttırıyor bence.

MODEL EKONOMİK

Libya 'da ise tablo çok farklı. Ulusal Konsey 6 ay içinde yeni anayasayı hazırlayıp seçimlere gitmeyi vaat etti ama kargaşanın nasıl duracağını kimse bilemiyor. Ayrıca anayasanın Şeriat'a dayanacağını da zaten açıkladılar. Trablus'ta görüştüğüm Abdülcelil "Şeriat'a dayanan Anayasayla Türkiye'yi nasıl model alacaksınız?" diye soruma "Ilımlı Müslümanız. Türkiye'yi başarıya götüren ekonomik modeli izlemeye çalışacağız. Başarısından gurur duyuyoruz. Türkiye'nin siyasi değil ekonomik sistemi üstünde duruyoruz. Ekonomisini ve kalkınmasını model olarak alıyoruz" dedi. Ilımlı Müslüman hareketler kendilerini AK Parti ile özdeşleştiriyorlar. Bu Türkiye'ye siyasi ve ekonomik avantaj sağlıyor. Ama Arap baharından sonra "petrol pastası" daha da cazip hale geldi. Libya'da Kaddafi'ye ilk darbeyi vuran Sarkozy avantaj sağladı. ABD'nin ılımlı İslami hareketlerle yakın temasa girdiğine hiç kuşku yok. Kısacacı Türkiye avantajlı görünse de Arap baharı satrancı yeni başlıyor.

sabah





Bu haber 714 defa okundu.