Türkiye - Rusya: 'Kriling Birliği'

18 Ocak 2012 10:00 tsi
Bu işbirliği, yeni düzenin habercisi mi?

Dün Avrupa ağırlıklı ekonomi haberlerinin arasına sıkışmış bir haber gözüme çarptı. ‘Rusya’nın Sesi’ radyosunun internet sitesinin verdiği bir haber: ‘Türkiye-Rusya ortak yatırım bankası kuracaklar ve bu proje, Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun Rusya’ya bu ay sonu yapacağı ziyarette ele alınacakmış.’

Kurulması hedeflenen yatırım bankasının en önemli işlevi, dolar ve Euro gibi rezerv paralarının risklerinden korunmak için, iki ülkenin yerel paraları ile yapacakları ticaretin öne çıkarılması ve iki ülkenin ortak geliştireceği projelerin mali kaynak sorunlarının yine bu dayanakla çözülmesi olacakmış. İşte bu önemli; inanın bizim dandik İtalyan teknolojisi (itiraz etmeyelim; Silikon Vadisi teknolojisine, Hindistan yazılım endüstrisine, hatta İran nükleer ‘çabasına’ göre dandik işte!) ithal ederek yapacağımız ‘yerli’ otomobil haberinden çok daha önemli. Çünkü bu haber, yalnız Rusya ve Türkiye’nin bölgedeki enerji ve finans alanlarındaki işbirliğinin yeni bir politik güce (ittifaka) dönüşeceğini anlatmıyor, bundan daha da ötesini anlatıyor.

Dünyanın, Sarkozy ve Merkel Avrupası ile var olan sürünme halinden kurtulamayacağını,  ama Türkiye ve Rusya gibi ülkelerin,  yeni bir para ve ticaret sisteminin ilk temellerini atacağını, bu haber ortaya çıkartıyor.

Aslında, bugünkü krizle çöken, Bretton-Woods para sistemi, Amerikan hegemonyasına bağlı bir ulus-devletler hiyerarşisini hayata geçiriyordu. Şimdilerde görüyoruz ki, yalnız dolar değil, 21. yüzyılın başında büyük iddialarla doğan Euro da, Bretton-Woods sisteminin zorunlu bir sonucu ve en az dolar kadar karşılıksız bir para.

Nihayet bu kalpazanlığın sonuna geldik. Mesela, Keynes, daha o zaman, (1944) bu sistemin yürümeyeceğini biliyordu ve onun alternatif sistemi ‘sahici’ bir paraya dayanıyordu. Keynes’in desteklediği White Planı, bir tür dünya merkez bankası rolü oynayacak Kriling Birliği’nin kurulmasını öngörmüş ve birliğin temelleri; ‘bancor’ adı verilen ve dünya parası yerine geçecek yeni bir hesap birimi ile ticari işlemlerin yapılmasına dayandırılmıştı. Keynes’in bancoru da altına bağlı idi. Keynes’in sistemi, özünde ulusal ekonomilere dayanıyordu. Altın standardı, sömürgeci ulus-devlet sistemini karşılayan bir modeldir. Dünyanın yeniden buraya dönmeyeceği çok açık. Ancak hem sömürgeci bir kapitalizme dayanan altın para sistemi, hem de ulus-devletler hiyerarşine ve bunların karşılıksız kâğıt paralarına dayanan kaydi para sistemi çöktü.

Böyle olunca, Rusya-Türkiye gibi ülkeler arasında kurulacak ‘Kriling Birlikleri’ tek dünya parasına giden bir geçiş dönemini bize anlatıyor.   

Ortadoğu ve Kafkaslar’ın yeniden yapılanmasının ve enerji geçişlerinin merkez ülkeleri Türkiye ve Rusya olacak. Ancak İran’ın buraya eklenmesi ve Irak sorunun çözülmesi de yine bu iki ülkeye bağlı.

Berlin’den Pekin’e kadar olan hinterlandın tek pazar olarak şekillenmesi küresel kapitalizmin geleceği için artık kaçınılmaz gözüküyor. Bütün bu alanda parasal birlikler, ticari anlaşmalar ve bu yeni ortaklıkların doğuracağı çok yönlü siyasi bütünleşmelerin gelişeceğini söylemek yanlış olmaz.

Cemil Ertem / Star (İlgili kısım)

Bu haber 2,376 defa okundu.