Arap Baharı’nda İslam rüzgarı

12 Aralık 2011 11:49 tsi
Ortadoğu coğrafyasındaki değişim İslamcı harekete yaradı. Le Monde bu sürecin nedenlerini tek tek masaya yatırdı

Tunus’ta seyyar satıcılık yapan 26 yaşındaki Muhammed Buazizi’nin geçen sene 17 Aralık’ta kendini yakmasıyla alev alan Arap Baharı’nda diktatörlerin devrilmesinin ardından laik gelenekleri ile tanınan Tunus, Mısır ve Libya’da İslam rüzgarları esmeye başladı. Fransız gazetesi Le Monde, gençlerin internet üzerinden organize olarak yürüttükleri isyanların ‘galibinin neden İslami parti ve gruplar olduğunu’ irdeledi. Gazete, Ortadoğu’da İslami partilerin popülaritesinin artış nedenini dört maddede şöyle özetledi:

Seçimi sosyal medya yapmadı

1. Devrimleri gerçekleştirilenler, genellikle ondan yarar sağlayanlar olmazlar. Arap Baharı’nda da güç sosyal medyada organize olan gençlere geçmedi. Seçim sonuçlarına internet kafelerde karar verilmedi. İlerleyen treni yakalayanlar İslamcılar oldu.

2. ABD’deki Maryland Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma Lübnan, Mısır, Ürdün, Fas ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde en çok özenilen yabancı gücün Türkiye olduğunu ortaya koydu. AKP mini etekli saçları uçuşan kadınlar ile türbanlı uzun elbiseli kadınların sorunsuzca bir arada yaşayabileceğini gösterirken, Türkiye’nin ekonomik gelişmesi de örnek oluşturdu. Devrimler sonrasında seçimle iktidara gelmek zorunda olduklarını bilen İslamcı grup ve partiler İran tarzı bir İslam’dan kaçtı, Türkiye’yi örnek aldı.

En büyük sebep diktatörler

3. İslamcıların zaferinde kültürel, ekonomik ve sosyal faktörler etkili ama en büyük etkiye sahip olan devrilen diktatörler! Diktatörler, iktidarlarını “biz ve İslamcılar” karşıtlığı üzerinden kurmuştu. Devrildiklerindi, seçimlerden galip çıkanlar ikinciler oldu. Diğer yandan diktatörler döneminde Müslüman Kardeşler’e duyulan korku, daha radikal olan Selefiler’in yükselişine izin göz yumulmasına neden olmuştu.

4. İsyanlarda ABD ve Avrupa’nın göstericilere destek vermesi, ‘İslam’ın yükselişine onların neden olduğu’ söylemlerine yol açtı. Devrilen rejimlerin eski müttefikleri şimdi İslamcıların yükselişine neden oldular ve izin verdiler diye suçlanıyorlar.

Neden İslamcılar daha iyi demokratlar?

Arap Baharı’nın tohumunu liberaller attı, Arap Sonbaharı ise siyasi İslam’a zengin bir hasat verdi. Tunus, Fas ve Mısır’daki seçimlerde İslamcı partiler, liberalleri tokatladı. Liberallere neden başarısız olduklarını sorarsanız cevaplar hep aynı; ‘İslamcılar Suudi Arabistan ve Katar’dan destek aldı’, ‘Dini kullanarak eğitimsiz kesimi kandırdılar’ ... Bu liberallerin seçmenlerine bakış açılarını ortaya koyuyor, başarısızlıklarının sırrı da burada yatıyor. Görülen o ki İslamcılar demokrasiyi liberallerden daha iyi anladı. Tunus’ta Ennahda Partisi ve Mısır’da Müslüman Kardeşler daha organizeydi. Fakir mahallelere ücretsiz
hastane ve aşevi açtılar. Ennahda, teokrasi kuracakları iddialarına karşı laiklerle ortak oldu. Şeriat isteyen Selefiler bile dürüstlükleri ile kazandı.

Siyasete uzaktılar şimdi göbeğindeler

Yemen’de Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih’e dokunulmazlık sağlayan iktidar devri anlaşmasına karşı yüzbinler sokaklara dökülürken 21 Şubat’taki başkanlık seçimlerinde Selefilerin tavrı merak konusu oldu. Uzmanlar, Salih döneminde ‘iktidara karşı çıkmama’ felsefesiyle siyasi faaliyetlerden uzak olan ve rejimden yoğun maddi destek gören Selefiler içerisinde siyasete girmeye hevesli küçük grupların varlığına işaret ediyor. Suudi Arabistan’ın desteğini arkasına alan Yemen Selefileri ülkede yaygın mezhep olan Zeydilikten cemaat devşirmeye hız verdi.

‘Başkan Müslüman olmak zorunda’

TUNUS

Arap Baharı’nın başladığı Tunus’ta İslamcı parti Ennahda’nın seçim zaferinden iki ay sonra kurucu meclis geçici anayasayı kabul etti. Hükümeti kuracak metinde devlet başkanına “Müslüman olma” zorunluluğu getirildi. Nüfusunun yüzde 99’u müslüman olan Tunus, 14 Şubat’ta isyan sonucu kaçan Zeynel Abidin Bin Ali döneminde güçlü bir laik geleneğe sahipti.

Elitlere kızanlar Selefilere oy verdi

Mısır’da seçimleri Müslüman Kardeşlerin partisinin kazanacağına kesin gözüyle bakılıyor ancak kimse oyların yüzde 40’ını alacağını düşünmüyordu. Seçimlerde yüzde 24 ile ikinci liberaller değil, siyasetten bugüne kadar uzak duran Selefilerin Nur Partisi oldu. Nur Partisi’nin Mısır’ın şeriatla yönetileceği ısrarı, ülkeye ‘içki ve çıplaklıktan uzak helal turizm’ getirileceği söylemi liberalleri korkutuyor. Mısır Kişisel Haklar İnsiyatifi’nden Hüsam Bahgat, Selefilere giden oyların ‘elitlere karşı tepki’ olduğunu söyledi. Baghat’a göre, “Anti-entellektüel, anti-elit tepki oluştu, insanlar 10 aydır yeterince ilgi görmediklerini, ne istediklerinin sorulmadığını hissetti.”

Milliyet



Bu haber 581 defa okundu.