Elinizi çabuk tutun...

10 Ekim 2011 09:33 tsi
Enerji alanında Kuzey Irak'a dikkat!

Uluslararası Enerji Ajansı başekonomisti Fatih Birol'un Akşam gazetesinden Şenay Yıldız'a verdiği mülakattan ilgili kısım:

- Ortadoğu'da yaşanan ve Arap Baharı dediğimiz bugünkü kavganın temel noktası enerji mi?
Enerji dünyadaki birçok politik anlaşmazlığın temelinde yatıyor. Bunun da nedeni dünyadaki enerji talebinin giderek artmasına rağmen enerji kaynaklarının giderek azalması. Yani, insanların daha iyi yaşaması için daha fazla enerjiye ihtiyacı var. Buna rağmen de petrol ya da doğalgaz kaynakları dünyada giderek eriyor. Bu bakımdan mevcut enerji kaynaklarının değeri giderek artıyor.
Dünyanın elinde kalan petrol rezervlerinin yüzde 75'inin Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da olduğu jeolojik bir gerçek. Yani, mesela başka bir enerji kaynağı olarak kömürü ele aldığımız zaman, kömür bütün dünyada yaygın olarak mevcut. Çin'de de var, Avustralya'da, Amerika'da, Kanada'da, Rusya'da da var. Ama petrolün yüzde 75'i sadece 8-10 ülke arasında dağılmış vaziyette. O bakımdan bu ülkelerin dünya enerji jeopolitiğindeki önemi ciddi bir şekilde artırıyor ve enerji ile jeopolitik çok hızlı biçimde iç içe geçmeye başlıyor.
- Petrol rezervinin bu kadar zengin olduğu bölge olmasaydı Arap Baharı diye tabir edilen bu savaş benzeri durum yaşanır mıydı? Daha açık bir dille sormak gerekirse, bu bir enerji savaşı mı?
Ben uluslararası diplomat olduğum için o kadar net söyleyemiyorum. Belki şunu söyleyebilirim size: Birincisi, eğer enerji, petrol ve doğalgaz Ortadoğu'da olmasaydı, Ortadoğu'da hayat geçmişte ve bugün çok daha sakin olabilirdi. İkincisi, Arap Baharı denilen gelişmelerin enerji piyasalarında orta ve uzun dönemde negatif yansımaları olabileceğinden endişeliyim. Çünkü orada Arap Baharı ile birlikte aşırı milliyetçi duyguların da kuvvetlenme riski var. Bu nedenle, daha korumacı bir politika izleyebilirler. Bu ülkelerin izledikleri petrol politikalarında önemli içe kapanma değişimi olabilir. Tabii bunlar sadece varsayımlar.

DÜNYA İÇİN KÖTÜ HABER
- Dünyadaki mevcut kriz enerji politikalarında büyük bir değişiklik yaratacak mı?
Tabii bir değişiklik yaratacak. Ekonomi bu kadar kötü gidince bu birçok ülkenin hem Avrupa'da hem ABD'de çevre meselelerini, iklim değişikliği meselelerini çözmek için atmak istediği ve genelde pahalı olan adımları atmaktan çekinecekler. Nedir bu adımlar? Mesela diyelim kömür yerine rüzgar kullanmak. Rüzgarın avantajı çevreyi kirletmiyor ama kömürün avantajı şu, ucuz. Ne yapacak insanlar finansal kriz içinde oldukları zaman? Daha ucuz çözümleri tercih edecekler. O da tabii çevre için iyi olmayacak. Daha çok ucuz fiyatlı fakat kirletici yakıtlara yönelecekler.

K. Irak ve Libya uyarısı
- Gelecek açısından petrol mü doğalgaz mı daha belirleyici ve ön planda olacak?
Önümüzdeki 15-20 yıl içerisinde petrol çok önemli ama doğalgazın önemi de ciddi bir şekilde artacak. O bakımdan mesela benim üzerinde durduğum en önemli şey Türkiye yıllarca Irak'ın komşusu olarak deyim yerindeyse cefasını çekti. Ama, Irak'taki petrol ve doğalgaz kaynaklarının değişik ülke şirketleri tarafından alınıp işletilmesi konusunda biraz tutuk davrandık. Belki o tutukluğu gidermemizde yarar var.
- Kuzey Irak petrolünün dünyaya açılmaya başlaması enerji parametrelerini nasıl etkiliyor?
Son derece önemli. Şu anda bizim çalışmalarımıza göre dünyadaki en önemli petrol ve doğalgaz üretim artışının verebileceği yer Irak. Irak'a baktığımız zaman K. Irak son derece önemli bir bölge. Çok bakir ve daha kullanılmamış petrol yatakları var. O bakımdan Türkiye'nin orada geçmişte yeteri kadar aktif olmaması içimde bir ukde kalmıştır. Ama bunu bir nebze giderme imkanımız var.  Libya konusunda Türkiye son derece önemli bir tutum aldı. Bu nedenle, Libya konusunda daha aktif tutum alınabilir. Umarım, zamanında ve doğru alınan tutumun karşılığını Libya'da ilerideki petrol ve doğalgaz anlaşmalarında bir şekilde karşılığı verilebilir.

Bu haber 1,428 defa okundu.